با عضویت در انجمن تک رمان از مزایای(چاپ کتاب،منتشر کردن رمان و...به صورت رایگان، خدمات ویراستاری، نقد و...)بهرمند شوید. با ما بهترین‌ها را تجربه کنید.☆
ماهواره پیام ۲۰ ثانیه تا قرارگرفتن در مدار فاصله داشت
ایرنا نوشت: رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به سرنوشت ماهواره پیام گفت: اگر پرتابگر ۲۰ ثانیه دیگر به فعالیت خود ادامه می داد ماهواره در مدار آرام می گرفت.
دکتر سیداحمد معتمدی در حاشیه شانزدهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران امروز (شنبه) در جمع خبرنگاران در مورد ماهواره پیام و ساخت ماهواره جدید عملیاتی گفت: دانش فنی و قطعات مورد نیاز این ماهواره در اختیار دانشگاه قرار دارد و بنا به صلاحدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان فضایی قادر به طراحی و ساخت ماهواره دیگری هستیم.
۱۱ سال زمان برای پیام
وی با اشاره به ۱۱ سال زمان برای طراحی و ساخت ماهواره پیام که هفته گذشته پرتاب شد گفت: مهم تر از ساخت ماهواره، زیرساخت هایی است که برای این پروژه در دانشگاه ایجاد شد؛ مانند آزمایشگاه ها، اتاق تمیز و نیروهای متخصصی که در ۱۱ سال در ساخت ماهواره یاد شده مشارکت داشتند.
وی با تاکید بر حضور ۱۶ عضو هیات علمی و ۱۱۰ دانشجو و دانش آموخته این دانشگاه در پروژه ماهواره پیام اظهار داشت: با اجرای این پروژه پتانسیل خوبی در دانشگاه ایجاد شد، ضمن انکه دانش فنی ساخت ماهواره را داریم که ارزش آن بیش از خود ماهواره است؛ از این رو تلاش می کنیم تا این تیم همچنان پابرجا باشد.
دکتر معتمدی خاطرنشان کرد: این ماهواره بعد از پرتاب، سیگنال ها و داده های خوبی به ایستگاه های زمینی ارسال کرد که نشان دهنده عملکرد مناسب آن بود، داده ها در دست بررسی است و با تحلیل آن می توان دلایل قرارنگرفتن ماهواره در مدار را بهتر تبیین کرد.
رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره یه سقوط این ماهواره گفت: با تجربیاتی که داریم؛ در صورتی که وزارت ارتباطات و سازمان فضایی اعلام آمادگی کنند می توانیم همان ماهواره را با سرعت بیشتری بسازیم. زیرا دانش فنی و قطعات آن در اختیار دانشگاه قرار دارد و حتی می توانیم نسحه ارتقا یافته آن را هم تحویل دهیم.
وی با تاکید بر این که پرتاب ماهواره در همه کشورها مخاطرات زیادی دارد گفت: این اقدام در همه دنیا با دقت بالایی انجام می شود؛ زیرا اجرای پروژه های فضایی نیاز به همکاری همه محققان از جمله مهندسان شیمی برای تهیه سوخت جامد دارد. در مورد پرتاب ماهواره پیام حتی پرتابگر نیز ۹۵ درصد موفق عمل کرد.
معتمدی با بیان اینکه ماهواره پیام تا ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری بالا رفت، تاکید کرد: پرتابگر توانست ماهواره ۱۱۰ کیلوگرمی را پرتاب کند و در صورتی که ماهواره بر اندکی دیگر به فعالیت های خود ادامه می داد ماهواره می توانست در مدار آرام بگیرد.
وی در مورد رویکرد نهادهای فضایی کشور برای ساخت ماهواره در بخش خصوصی توضیح داد: از انجا که این فناوری حاشیه سود زیادی برای بخش های غیردولتی ندارد؛ در همه دنیا نهادهای دولتی در اجرای چنین پروژه هایی مشارکت دارند.
وی با بیان اینکه دانشگاه ها می توانند در بخش های ساخت ماهواره همکاری کنند، ادامه داد: از خدمات ماهواره مانند سنجش از راه دور، پایش مخاطرات و پوشش شبکه های تلویزیونی و رادیویی می توان بهره برد، بنابراین نباید این سوال را مطرح کرد که فناوری فضایی چه فایده ای برای کشور دارد و سرمایه گذاری در این زمینه فواید زیادی دارد.
وی با اشاره به نقش دانشگاه ها در طراحی و ساخت پرتابگر ادامه داد: در حال حاضر بسیاری افرادی که در ساخت پرتابگر مشارکت دارتد، از اعضای هیات علمی دانشگاه ها هستند و وزیر دفاع نیز از آنها تشکر کرد ولی در مجموع بخش های دفاعی ضوابط خود را دارند و دانشگاه ها به دلیل شخصیت حقوقی که دارند در ساخت ماهواره راحت تر می توانند فعالیت کنند.
ایسنا نوشت: اولین دانه‌های تاریخ که توسط چین در کره ماه جوانه زده بودند به علت دمای پایین این قمر یخ زدند.
اولین گیاهانی که در ماه رشد کردند و به شدت ضعیف و شکننده بودند، پس از کاهش دما در ماه از بین رفتند. این گیاهان به عنوان بخشی از ماموریت فضایی "چانگ‌ای-4"(Chang'e 4) توسط آژانس فضایی چین برای اکتشاف در نیمه تاریک ماه رشد یافتند. سطح‌نشین فضایی چین در تاریخ 3 ژانویه در دهانه "ون کارمن"(Von Karmán) کره ماه فرود آمد و شروع به کاوش در نیمه ناشناخته ماه کرد. این سطح‌نشین مجهز به یک کاوشگر مبتنی بر سلول خورشیدی برای بررسی سطح ماه است که محموله‌های بسیار ویژه‌ای نظیر یک باغچه کوچک نیز به همراه دارد.
این باغچه مهر و موم شده توسط دانشگاه "چونگ‌کینگ" توسعه داده شده و شامل دانه‌های سیب‌زمینی، پنبه و کلزا و همچنین رشادی، مگس سرکه، مگس میوه و مخمر است که برای ایجاد یک اکوسیستم کوچک گردهم‌آوری شده‌اند.
دانشگاه "چونگ‌کینگ" در این رابـ ـطه گفت: گیاهان اکسیژن و غذای لازم برای دیگر موجودات زنده را در این باغچه فضایی فراهم می‌کنند. مگس‌ها به عنوان مصرف کننده و مخمر به عنوان تجزیه‌گر، با مصرف اکسیژن، کربن دی‌اکسید لازم را برای فتوسنتز گیاهان تولید می‌کنند. علاوه بر این، مخمر می‌تواند ضایعات گیاهان و مگس‌ها را تجزیه کرده و رشد کند و همچنین می‌تواند به عنوان غذای مگس‌ها استفاده شود. با این چرخه، یک زیست‌کره(بیوسفر) کوچک شامل تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و تجزیه کنندگان تشکیل شده است.
بذرهای پنبه به سرعت جوانه زدند و تبدیل به اولین گیاهانی شدند که با موفقیت در فضای خارج از شرایط کنترل شده ایستگاه فضایی بین‌المللی رشد کردند. این دستاورد بسیار بزرگی برای سکونت در فضای عمیق بود، چرا که پرورش مواد غذایی در ماه می‌تواند به معنی توانایی بالقوه پرورش گیاهان در مریخ یا دیگر مکان‌های احتمالی باشد.
اما متاسفانه این جوانه‌ها از بین رفتند. محفظه حاوی دانه‌ها دارای بخاری نبود و با افت دمای ماه در شب، دما به منفی 52 درجه سانتیگراد رسید که موجب یخ زدن جوانه‌ها و در نهایت نابودی آنها شد.
یک روز و یک شب در کره ماه حدود دو هفته طول می‌کشد، بنابراین زمانی که در روزهای آتی خورشید در دهانه "ون کارمن" طلوع کند، حال این جوانه‌ها دوباره خوب می‌شود و آماده جوانه‌زنی می‌شوند. در حالی که رشد این گیاهان یک موفقیت بزرگ بود، اما این آزمایش اصلی ماموریت "چانگ‌ای-4" نبود. در سال 2015 یک مقام فضایی چینی از دانشگاه‌های ب*ر*جسته این کشور خواست تا برای ماموریت "چانگ‌ای-4" محموله‌های جذابی فراهم کنند و این زیست‌کره کوچک از میان صدها طرح انتخاب شد.
ماه‌نورد "چانگ‌ای-4" در حال حاضر مشغول کار اصلی خود یعنی جمع آوری اطلاعات در مورد سطح و اتمسفر نیمه دور ماه است و این اطلاعات را از طریق یک رله ماهواره‌ای به دفتر مرکزی ارسال می‌کند. "چانگ‌ای-4" تنها یک قطعه از پازل اکتشاف فضایی بلند پروازانه چین است. انتظار می‌رود "چانگ‌ای-5" برای جمع آوری نمونه‌هایی که به زمین برگردانده می‌شوند، در آینده نزدیک عازم ماه شود. باغچه "چانگ‌ای-4" نخستین گیاهانی نیستند که در فضا رشد کردند و این کار قبلا در ایستگاه فضایی بین‌المللی، ایستگاه فضایی میر و آزمایشگاه فضایی "تیانگونگ-2" چین انجام شده بود. هرچند که این دانه‌ها اولین گیاهانی بودند که در کره ماه رشد کردند.
ایسنا نوشت: پاول ولاسف رئیس مرکز آموزش فضانوردان روسیه اعلام کرد که روسکاسموس طی دو هفته آینده تاریخ پرواز فضانورد امارات به ایستگاه فضایی بین‌المللی را تعیین خواهد کرد.
ولاسف گفت: در حال حاضر هنوز تاریخ دقیقی برای این پرواز مشخص نشده است.
وی اضافه کرد: البته براساس برنامه پروازهای سرنشین‌داری که روسکاسموس برای امسال آن را تصویب کرده، نام شهروند اماراتی در فهرست افراد وجود دارد اما هنوز هیچ تأیید رسمی به ما ابلاغ نشده است. انتظار می‌رود که روسکاسموس روز پرواز و انتصاب خدمه را ظرف دو هفته آینده روشن کند.
به گفته وی، برنامه آمادگی هر دو شهروند اماراتی برای پرواز به ایستگاه فضایی بین‌المللی، طبق روال پیش‌بینی شده در حال انجام است و هیچ تغییری در مسیر این کار صورت نگرفته است.
ولاسف گفت: از آنجا که پرتاب ناموفق 11 اکتبر 2018 موجب تغییراتی در برنامه‌های سرنشین‌دار شد، مسلما تاریخ پرواز شهروند اماراتی نیز تغییر کرده اما من فکر می‌کنم پرواز نماینده امارات به ایستگاه فضایی بین‌المللی امسال حتما انجام خواهد شد.
سخنان ولاسف با اطلاعاتی که قبلا منتشر شده مطابقت ندارد. پیش از این دیمیتری راگوزین، رئیس روسکاسموس، گفته بود پرواز نماینده امارات به ایستگاه فضایی بین المللی که قرار بود در آوریل 2019 به اجرا در آید، به علت حادثه پرتاب ناموفق موشک سایوز تغییر کرده اما در سال 2019 صورت می‌گیرد.
پس از آن منابع موثق وابسته به فضانوردی روسیه گفتند؛ هزاع علی المنصوری در کنار اولگ اسکریپوچکا، فضانورد روس و کریستینا کوک، فضانورد آمریکایی با سفینه "سایوز ام اس-15" در 23 سپتامبر 2019 به فضا سفر خواهد کرد و به همراه آلکسی آوچینیکوف، فضانورد و نیک هیگ، در 3 اکتبر به زمین بازخواهد گشت. این اطلاعات نشانگر برنامه ریزی دقیق پرواز فضانورد اماراتی بود.
لازم به ذکر است که در سال 2018، روسکاسموس قراردادی را با رئیس مرکز فضایی امارات امضا کرد. بر اساس آن قرارداد، روسیه متعهد شد آمادگی و سازماندهی پرواز نخستین کیهان‌نورد این کشور را به ایستگاه فضایی بین‌المللی را بر عهده بگیرد. این فضانورد، به همراه دو نفر دیگر راهی ایستگاه فضایی بین‌المللی خواهد شد.
سپس دو شهروند امارات به نام‌های هزاع علی المنصوری خلبان و افسر نیروی هوایی امارات و سلطان سیف النیادی دکترای فناوری اطلاعات از میان داوطلبان انتخاب شدند. در مراحل بعدی اعلام گردید هزاع علی المنصوری در جایگاه فضانورد اصلی و سلطان سیف النیادی به عنوان علی البدل دوره آموزشی را ادامه خواهند داد.
ایسنا نوشت: سازمان فضایی روسیه(روسکاسموس) گزارش داد که اولگ کانوننکو، نخستین قفسه هوشمند را در ایستگاه فضایی بین‌المللی نصب کرد که به فضانوردان در مورد مکان داروهای مورد نیاز و اطلاعات مربوط به شرایط ذخیره و آماده سازی و استفاده از آنها کمک می‌کند.
در این سامانه مجازی جدید، فضانوردان می‌توانند برای پیدا کردن هر دارو، از "برچسب‌های فرکانس‌های رادیویی"(Radio-frequency identification -RFID) استفاده کنند. قفسه مانند یک کابینت با درهای کوچک به نظر می‌رسد که 240 کارت پلاستیکی در اندازه کف دست با برچسب‌های فرکانس‌های رادیویی دارد و می‌تواند روی بسته دارو بچسبد. این برچسب‌ها مکان ذخیره سازی یک یا چند دارو را نشان داده، همچنین اطلاعاتی در مورد شرایط استفاده و ذخیره آن ارائه می دهد.
برچسب‌های RFID مشابه می‌توانند به موارد دیگر که در ایستگاه فضایی وجود دارند و یا هر محموله‌ای که به ایستگاه فضایی می‌رسند، نصب شوند.در بخش روسی ایستگاه فضایی بین‌المللی حدود 7 هزار شیء مختلف است. اطلاعات مربوط به آنها قبلا، به صورت دستی وارد رایانه‌های پردازنده شده‌اند. فضانوردان با استفاده از بارکد، هر مورد را می‌توانند ردیابی کنند.
با توجه به این که بخش روسی ایستگاه فضایی بین‌المللی در آینده گسترش خواهد یافت، چنین تجهیزاتی به فضانوردان کمک خواهد کرد تا وقت کمتری را صرف یافتن وسایل مورد نیاز برای اجرای برنامه علمی و آزمایش‌ها بکنند.
ایرنا نوشت: آژانس فضایی ژاپن برای نخستین بار در جهان، با استفاده از راکت اپسیلون-4، هفت ماهواره کوچک را با موفقیت به فضا پرتاب کرد.
این راکت 26 متری ساعت 9:50 دقیقه امروز (جمعه) به وقت محلی، از مرکز فضایی اوچینوئورا در استان کاگوشیما واقع در جنوب غرب ژاپن به فضا پرتاب شد.
بزرگترین ماهواره این راکت اندکی پس از ساعت 10:41 دقیقه بامداد به وقت محلی و بعد از طی 514 کیلومتر مسافت، طبق برنامه با موفقیت وارد مدار شد و به دنبال آن 6 ماهواره دیگر به ترتیب در مدار قرار گرفتند.
این ماهواره ها توسط چند شرکت خصوصی و دانشگاه ژاپنی توسعه داده شده اند.
ماهواره اپسیلون-1 حدود 6 سال پیش با موفقیت در مدار قرار گرفت.
پیش از این گروهی از محققان ژاپنی با استفاده از ماهواره آکاری (AKARI) توانستند برای نخستین بار ذخایر آب به شکل مواد معدنی هیدراته را در تعدادی از شهاب سنگ ها کشف کنند.
ماهواره ژاپنی آکاری در ماه فوریه سال 2006 به فضا پرتاب شد و مجهز به یک دوربین مادون قرمز است که امکان دریافت طول موج های نزدیک به مادون قرمز از 2 تا 5 میکرومتر را فراهم می کند این قابلیت منحصر به فرد برای نخستین بار امکان رصد 66 شهاب سنگ را با استفاده از طول موج های حدود 2 میکرومتر در اختیار محققان قرار داده است.
این ماهواره امکان رصد شهاب سنگ های نوع سی.17 (17 C) را که در طول موج های نور مرئی، تاریک هستند، فراهم کرده است؛ پیش از این تصور می شد این نوع شهاب سنگ ها غنی از آب و مواد معدنی هستند، اما سند معتبری از این امر در دست نبود اکنون مشاهدات جدید محققان ژاپنی وجود مواد معدنی هیدراته را در این نوع شهاب سنگ ها تایید می کند.
نقشه جهانی ماه‌گرفتگی ۶۲ دقیقه‌ای ۲۰ و ۲۱ ژانویه را ببینید
بر اساس تقویم، روزهای ۲۰ و ۲۱ ژانویه ۲۰۱۹ / ۳۰ و ۳۱ دی‌ماه ۱۳۹۷ ماه‌گرفتگی کاملی را در نواحی آمریکا و بخشی از اروپا شاهد خواهیم بود.
به گزارش خبرآنلاین، هنگام وقوع، زمین میان خورشید و ماه قرارگرفته و نور خورشید از طریق جو زمین فیـلتـ*ـر شده و چهره ماه به سرخی می‌زند.{لینک}
همان‌طوری که در گرافیک زیر می‌بینید مناطق آمریکا به‌طور کامل این پدیده را رصد خواهند کرد و نواحی غربی اروپا و بخشی از افریقای غربی نیز می‌توانند ماه‌گرفتگی کامل را به تماشا بنشینند.
سایر مناطق طبق نقشه این پدیده را به‌صورت ضعیف و پراکنده مشاهده خواهند کرد.
ایسنا نوشت: رییس پژوهشگاه هوافضا با بیان اینکه برای ماندگاری بیش از ۶ ماه ماهواره‌ها در مدار نیاز به میکروموتورهای اصلاح‌کننده است، گفت: تاکنون ماهواره‌هایی که پرتاب شده‌اند، به مدار پایین بوده است.
فتح‌الله امی اظهار کرد: ماهواره "پیام" که توسط دانشگاه صنعتی امیرکبیر طراحی و ساخته شده بود، قرار بود در مدار ۵۰۰ کیلومتری قرار گیرد. وی این ماهواره را از نوع ماهواره‌های سنجشی دانست و ادامه داد: طول عمر این ماهواره ۲ ساله در نظر گرفته شده بود و دقت آن در صورتی که تصاویر سیاه و سفید ارسال می‌کرد، ۴۰ متر و درصورت ارسال تصاویر رنگی دقت آن ۸۰ متر بوده است.
امی با بیان اینکه برای اولین بار قرار بود ماهواره‌ای با این وزن (۱۰۰ کیلوگرمی) در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین پرتاب شود، اظهار کرد: این امر برای ما چندین موقعیت را ایجاد کرده بود که یکی از آنها این بود که ماهواره‌بر بومی ما تاکنون ماهواره‌ای را برای مدار ۵۰۰ کیلومتری پرتاب نکره بود؛ بنابراین پرتاب روز گذشته نشان داد که ماهواره‌بر "سیمرغ" به خوبی از سکوی پرتاب، بلند شده است.
وی ادامه داد: علاوه بر آن پرتاب روز گذشته نشان داد که ماهواره‌بر به خوبی استارت زد، ضمن آنکه ماهواره در مرحله دوم به خوبی مرحله اول از ماهواره‌بر جدا شد.
رییس پژوهشگاه هوافضا با تاکید بر اینکه در پرتاب روز گذشته، ماهواره "پیام" به خوبی در مدار مورد نظر تزریق شد، خاطر نشان کرد: ولی به دلیل مساعد نبودن محاسبات مداری، ماهواره بعد از دو دور گردش، از مدار خارج شد. این امر نشان می‌دهد که به غیر از یک مورد ناموفق، کشور تجربه خوبی را برای آینده به دست آورده است.
امی اضافه کرد: طراحی و ساخت ماهواره "پیام" ۱۲ سال به طول انجامید و در طراحی و ساخت آن ۱۰۰ نفر از محققان کشور که تنها ۱۲ نفر آنها از میان اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه بودند، حضور داشتند و بسیار مهم است که برای چنین پروژه‌ای تیم تحقیقاتی تربیت شده است و امیدواریم دانشگاه امیرکبیر بتواند ماهواره دیگری را طراحی کرده و به مرحله پرتاب برساند.
دلایل انحراف مداری ماهواره‌ها
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در خصوص دلایل انحراف مداری ماهواره‌ها، توضیح داد: انحراف مداری ماهواره‌ها به عملکرد تیم هدایت و بخش دینامیک پرواز و نه مربوط به تیم طراحی و ساخت ماهواره‌بر مربوط می‌شود.
وی اضافه کرد: ماهواره "پیام" به دلیل نداشتن میکروموتورهای اصلاح‌کننده انحراف مداری داشت. میکروموتورها ماندگاری ماهواره را در مدار با دقت بالا انجام می‌دهد و ماهواره‌هایی که قرار است بیش از ۶ ماه در مدار بمانند، حتما به میکروموتورها نیاز دارند و این ماهواره فاقد این نوع موتورها بوده است.
امی با بیان اینکه تاکنون ۴ ماهواره در مدار ۲۵۰ کیلومتر تا ۴۵۰ کیلومتر توسط ما پرتاب شده است، گفت: چنین مدارهایی به عنوان مدارهای "پارکینگ" و اولین مدارهایی است که ماهواره در آن قرار می‌گیرد و ما با ارسال "پیام" به مدار ۵۰۰ کیلومتری تجربه خوبی را داشتیم و می‌توان گفت که ما از این مرحله به خوبی عبور کرده‌ایم و به مراحل بالاتر رسیده‌ایم.
وی با بیان اینکه کشور باید به مدارهای بالاتر دست یابد، افزود: بر اساس فصل پنجم سند هوافضای کشور باید تا ۱۴۰۴ ماهواره را به مدار زمین‌آهنگ یعنی تا ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری از زمین تزریق کند و لازم است که این مراحل را طی کنیم.
رییس پژوهشگاه هوافضا با اشاره به پرتاب ماهواره‌هایی چون "فجر"، "امید" و "نوید" گفت: پرتاب این ماهواره‌ها در مدار پارکینگ بوده است.
ماهواره‌برهای بومی
امی با تاکید بر اهمیت ماهواره‌برها، خاطر نشان کرد: اگر ماهواره‌بر از نظر فنی کیفیت لازم را نداشته باشد، مشکلاتی در این حوزه ایجاد خواهد شد.
وی با بیان اینکه با طراحی و ساخت ماهواره‌بر "سیمرغ" به یک باره توان پرتابی کشور به ۴ برابر افزایش یافته است، یادآور شد: این اقدام کار بسیار ارزشمندی است.
جزییاتی از خبر خوشی که وزیر جوان نتوانست اعلام کند
ماهواره پیام را چه کسی ساخت و چرا در مدار قرار نگرفت؟
ماهواره پیام بعد از تاسیس سازمان فضایی ایران یکی از پروژه هایی بود که به سه دانشگاه صنعتی ایران ارائه شد و از سری میکروماهواره‌های توسعه فناوری فضایی سازمان بود که ساخته شد.
علیرضا خراسانی: این ماهواره با مشارکت چهار دانشکده مهندسی هوافضا، برق کامپیوتر و مکانیک و ۱۶ نفر از استادان دانشکده های دانشگاه امیر کبیر ساخته شده و علاوه بر آن بخش عمده فعالیت بر عهده دانشجویان ارشد و دکتری بوده است.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ این ماهواره با وزن ۱۰۰ کیلوگرم از سری میکرو ماهواره‌های توسعه فناوری فضایی بود که به منظور انجام مأموریت تصویربرداری طراحی و ساخته شد. ارتفاع مداری طراحی شده برای ماهواره پیام امیرکبیر ۵۰۰ کیلومتر و با شیب مداری ۵۵ درجه و تصاویری با دقت ۴۵ متر ارسال می کرد و پیش بینی اولیه حاکی از این بود که حدود سه سال در مدار زمین باقی خواهد ماند. پیام سه مأموریت تصویربرداری ،ذخیره و ارسال داده ها را برعهده داشت.
بررسی پوشش گیاهی، بهبود پایش گرد وغبار، حریق و اراضی کشاورزی، در کنار ذخیره و ارسال داده و نیز اندازه گیری تشعشعات فضایی با هدف بررسی اثر پرتوهای کیهانی بر عملکرد ماهواره، ازجمله ماموریت هایی بود که ماهواره پیام برای انجام آن ها طراحی وساخته شده بود. ماهواره پیام مأموریت مخابراتی هم داشت که باید یک پیام را ذخیره و به زمین مخابره کند.چهار دوربین روی این ماهواره نصب بود که عملیات عکس برداری از زمین را انجام می داد.
مصطفی صفوی مدیر پروژه ماهواره پیام دانشگاه امیرکبیر در خصوص ماهواره پیام پیش‌تر گفته بود: «زمانی که پیشنهاد اولیه این ماهواره با پرتاب گر خارجی مطرح شد، مشخصات فنی ارتفاع از سطح زمین۶۳۱ کیلومتر و زاویه تمایل ۹۸ درجه بود. بعد از اینکه به دلایل غیر فنی پرتابگران خارجی برای پرتاب ماهواره همکاری نکردند، تغییراتی در مشخصات فنی ماهواره ایجاد شد. مدیر پروژه ماهواره پیام عنوان کرد: در حال حاضر پرتابگر ایرانی سیمرغ برای پرتاب ماهواره در نظر گرفته شده است بنابراین مشخصات فنی نیز تغییر و وزن این ماهواره حداکثر برابر با ۱۰۰ کیلوگرم با ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر از سطح زمین و زاویه تمایل ۵۵ درجه است. عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر ادامه داد: بر اساس محاسبات ماهواره دو تا دو و نیم سال می تواند در مدار باشد، بنابراین نسبت به ماهواره های قبلی به طور قابل ملاحظه‌ای از نظر عمر و ارتفاع از سطح زمین تفاوت اساسی دارد.»
گفتنی است پس از برنامه پرتاب ماهواره آذری جهرمی وزیر ارتباطات گفت: سرعت جدا شدن ماهواره از ماهواره‌بر مناسب نبود و به سرعت مطلوب نرسید و در لحظه آخر ماهواره در مدار قرار نگرفت.
ظاهرا این اولین تلاش برای ارسال ماهواره از طریق ماهواره بر سه مرحله‌ای بوده است که به شکست انجامید.
وزیر ارتباطات در پیامی مبهم از قرارنگرفتن ماهواره پیام در مدار نوشت.
به گزارش خبرآنلاین، آذری جهرمی در دو توئیت از قرار نگرفتن ماهواره «پیام» (بدون ذکر جزییات فنی از حادثه احتمالی رخ داده) در مدار و امید برای ارسال ماهواره «دوستی» در آینده نوشت.
ایسنا نوشت: پرتاب ماهواره قطعاً یکی از پرچالش‌ترین و پرمخاطره‌ترین کارهایی است که بشر می‌تواند انجام دهد زیرا در این فرایند مرز باریکی بین موفقیت یا شکست پروژه وجود دارد و اگر پروژه شکست بخورد عواقب فاجعه‌باری خواهد داشت.
خوشبختانه تازه‌ترین مورد از پرتاب‌های فضایی که طبق برنامه پیش نرفت به فاجعه ختم نشد و فضاپیمای "سایوز" پس از عدم پرتاب موفق برای سفر به ایستگاه فضایی بین‌المللی، موفق شد به طور ایمن روی زمین فرود آید و سقوط نکرد.
تاکنون موشک‌های بسیاری برای ارسال ماهواره به فضا پرتاب شده‌اند که پرتاب برخی از آنها با موفقیت و برخی دیگر به دلایل گوناگون با شکست مواجه شده است، در این گزارش قصد داریم ۷ موشک ماهواره‌بر که پرتاب آنها با شکست مواجه شده است را معرفی کنیم.
" ونگارد تی‌وی ۳ "(Vanguard TV۳)
۶۲ سال پیش موشک "ونگارد تی‌وی ۳ "(Vanguard TV۳) ایالات متحده آمریکا که با نام "Vanguard Test Vehicle Three" نیز شناخته می‌شود در ۶ دسامبر سال ۱۹۵۷ و در ساعت ۱۶:۴۴ به وقت ساعت هماهنگ جهانی از" پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال" پرتاب شد. "Vanguard TV۳" نخستین تلاش ایالات متحده برای ارسال یک ماهواره به مدار اطراف زمین بود. موشک "Vanguard TV۳" حامل ماهواره "Vanguard ۱A" بود. "Vanguard ۱A" یک ماهواره کوچک بود که برای آزمایش قابلیت‌های پرتاب سه مرحله‌ای Vanguard و بررسی اثرات محیط بر روی یک ماهواره و سیستم‌های آن در مدار زمین طراحی شده بود. این موشک تنها چند ثانیه پس از پرتاب و در حالیکه فقط در حدود چهار فوت (۱.۲ متر) از زمین فاصله گرفته بود، سقوط کرد و پس از برخورد با مخازن سوخت به طور کامل منفجر شد و این انفجار سبب وارد شدن خسارت زیادی به سکوی پرتاب نیز شد. لازم به ذکر است ماهواره‌ای که این موشک حامل آن بود نیز به طور کامل خ*را*ب شد. علت دقیق این حادثه مشخص نیست، اما برخی بد عمل کردن سیستم سوخت رسانی را علت این حادثه می‌دانند.
"آپولو ۶ "(Apollo ۶)
آپولو ۶ "(Apollo ۶) که در تاریخ ۴ آوریل سال ۱۹۶۸ توسط موشک "ساترن ۵ "(Saturn V) در ساعت ۱۲:۰۰ به وقت ساعت هماهنگ جهانی و از مرکز "پرتاب ۳۹ پایگاه فضایی کندی" پرتاب شد، دومین مأموریت نوع A برنامه آپولو ایالات متحده آمریکا و آخرین ماموریت آزمایشی بدون سرنشین از پروژه آپولو بود.
اهداف این پرواز آزمایشی، نشان دادن قابلیت پرواز مداری(trans-lunar injection) موشک "ساترن ۵ " با یک بار محاسبه شده تقریبا حدود ۸۰ درصد از کل فضاپیمای آپولو کامل و نمایش قابلیت سپر حرارتی ماژول فرماندهی (CM) برای مقاومت در برابر ورود مجدد به ماه بود.
آپولو۶ که آخرین ماموریت آزمایشی بدون سرنشین نیز بود از آنچه که "نوسانات پگو" (pogo oscillations) نامیده می‌شود رنج می‌برد و به همین دلیل نیز موفق به انجام ماموریت مدار برنامه‌ریزی شده از زمین نشد.
نوسان پگو یک ارتعاش خودجوش در موتورهای موشک‌های با سوخت مایع است که توسط بی‌ثباتی احتراق صورت می‌گیرد.
احتراق ناپایدار منجر به تغییرات در بخش نیروی رانشی موتور می‌شود که موجب تغییر شتاب در ساختار انعطاف‌پذیر خودرو می‌شود که به نوبه خود سبب تغییرات در فشار سوخت و سرعت جریان سوخت می‌شود. بنابراین، حتی اگر این موشک با موفقیت به فضا پرتاب شد اما دانشمندان با بررسی برخی مسائل دریافتند که این ماموریت که قسمتی از پروژه آپولوی ناسا برای آماده‌سازی فرود انسان بر سطح کره ماه بود برای حمل فضانوردان مناسب نیست. این ماموریت ۹ ساعت و ۵۷ دقیقه و ۲۰ ثانیه به طول انجامید و در ۴ آوریل سال ۱۹۶۸ و در ساعت ۲۱:۵۷:۲۱ به وقت ساعت هماهنگ جهانی نیز فرود آمد.
"فضاپیمای چلنجر "(Challenger space shuttle)
ضاپیما چلنجر ایالات متحده آمریکا در ۲۸ ژانویه سال ۱۹۸۶ پرتاب شد اما تنها یک دقیقه پس از پرتاب فضاپیما منفجر شد و یک واقعه تلخ را رقم زد. زمانی که شاتل فضایی چلنجر در(ماموریت اس‌تی‌اس-۵۱-ال) ۷۳ ثانیه بعد از پرواز خود منفجر و تبدیل به چند تکه شد، منجر به مرگ تمام هفت خدمه این شاتل شد. این فضاپیما در طول اقیانوس اطلس و در سواحل فلوریدای مرکزی دچار نقص فنی و انفجار شد. محفظه خدمه و بسیاری از قطعات دیگر فضاپیما پس از یک جستجوی طولانی و عملیات بازیابی از کف اقیانوس جمع‌آوری شد.
"کمسیون تحقیق ریاست جمهوری"، موسوم به "کمیسیون راجرز" (Rogers Commission Report)، علت حادثه را طرح نامناسب اتصال بخش‌های موشک سوخت جامد کمکی(Solid Rocket Booster) دانست. این اتصال شامل دو اورینگ لاستیکی بود. این اورینگ‌ها در موشک‌های دیگر بدون مشکل کار کرده بودند اما به دلیل هوای بسیار سرد روز پرتاب فضاپیما، این اورینگ‌ها قادر به آب‌بندی کامل اتصال نشده بودند و گازهای موشک سوخت جامد از این اتصال نشت کرده و باعث انفجار مخازن سوخت مایع نصب شده در کنار موشک شده بودند. مهندسانی از شرکت پیمانکار سازنده موشک در روز قبل از پرتاب موشک با ناسا تماس گرفته و به خطر نشت گ*از از این اتصالات در صورت پرتاب فضاپیما در هوای سرد هشدار داده بودند، اما مدیران ناسا که به دلیل تاخیرات متعدد در پرتاب فضاپیما تحت فشار بودند این اخطارها را نادیده گرفته بودند.
"گرگوری جارویس"(Gregory Jarvis) ، "کریستا مک آلیف"(Christa McAuliffe) ، "رونالد مک نایر"(Ronald McNair)، "الیسون اونیزوکا"(Ellison Onizuka)، "جودیت رزنیک"(Judith Resnik) ، "مایکل جی اسمیت"(Michael J Smith) و "دیک اسکوبی"(Dick Scobee) افرادی بودند که در این حادثه جان خود را از دست دادند.
ماهواره هواشناسی" GOES-G"
ماهواره هواشناسی" GOES-G" تنها چهار ماه پس از انفجار مرگبار شاتل فضایی چلنجر و در تاریخ ۳ مه ۱۹۸۶ سوار بر موشک "دلتا ۳۹۱۴ D۱۷۸" و در ساعت ۲۲:۱۸ به وقت ساعت هماهنگ جهانی پرتاب شد.
این ماهواره توسط "اداره ملی اقیانوسی و جوی"(National Oceanic and Atmospheric Administration) ایالات متحده آمریکا اداره می‌شد. GOES-G برای حس کردن و نظارت بر شرایط هواشناسی از یک "مدار زمین‌ثابت" (Geostationary orbit) طراحی شده بود و هدفش جایگزینی"سامانه ماهواره عملیاتی زیست‌محیطی زمین‌ایستا"(GOES-۵) و ارائه پروفیل عمودی از درجه حرارت و رطوبت جو بود اما تنها ۷۱ ثانیه پس از پرتاب، اولین موتور اصلی موشک به دلیل مشکل الکتریکی خاموش شد و پرتاب با شکست مواجه شد.
مدار زمین‌ثابت(Geostationary orbit) یا مدار زمین‌ایستا(مدار زمین‌ایست، زمین‌مرجع، زمین‌ایست‌وَر) که بدان کمربند کلارک نیز گفته می‌شود یکی از مدارهای زمین‌آهنگ است. این مدار در ارتفاع ۳۵۷۸۶ کیلومتر بالاتر از سطح‌دریا و دقیقاً بر فراز خط استوای زمین قراردارد. سرعت دورانی لازم برای استقرار یک ماهواره در این مدار، با سرعت چرخش زمین به دور خود برابر بوده و در فضا در مکانی ثابت قرار دارند و همراه با دَوَران زمین به دور خود می‌گردند، بنابراین ماهواره‌هایی که در این مدار قرار دارند از نگاه فردی که روی زمین ایستاده است ثابت به نظر می‌رسند و همواره دارای سایه‌ای ثابت(معروف به «جای‌پا») بر زمین هستند. از این خصوصیتِ بارز مدار زمین‌ثابت، به منظور مخابره امواج‌رادیویی و تلویزیونی استفاده می‌کنند و تمام ماهواره‌های مخابراتی و تلویزیونی بر روی این مدار قرار می‌گیرند. به همین دلیل است که دیش‌های آنتن‌های گیرنده امواج از ماهواره‌ها، به صورت ثابت نصب شده و به موتور برای حرکت دادن مداوم نیاز ندارند.
ماهواره "GPS IIR-۱"
ماهواره "جی پی اس GPS IIR-۱" که با نام " GPS SVN-۴۲" نیز شناخته می‌شود ۱۷ ژانویه سال ۱۹۹۷ و سوار بر موشک دلتا ۲ در ساعت ۱۶:۲۸:۰۱ به وقت ساعت جهانی از پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا پرتاب شد.
دلتا ۲ یکی از موشک‌های پرکاربرد ناسا است اما در سال ۱۹۹۷ این موشک نتوانست پرتاب خوبی داشته باشد و تنها ۱۳ ثانیه پس از پرتاب با شکست مواجه شد. علت این حادثه اختلال درسیستم تقویت کننده موشک دلتا۲ اعلام شد.
فالکون ۹
موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس ایکس در ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۵ پرتاب شد اما تنها ۳ دقیقه پس از پرتاب این شرکت خبر از شکست این موشک را داد.
مهندسان مرکز فضایی کندی علت این شکست را بررسی کردند و دریافتند که گسیختگی تانک اکسیژن مایع قسمت بالای موشک فالکون ۹ علت آن بوده است.
موشک MOMO-۲
موشک ژاپنی MOMO-۲ در ۳۰ ژوئن سال ۲۰۱۸ هنگام پرتاب در آتش سوخت. یک موشک ساخته شده توسط یک شرکت خصوصی ژاپنی به نام MOMO-۲ پس از اینکه موفق به پرتاب نشد، پس از کمی ارتفاع گرفتن سقوط کرد و در آتش سوخت. این پرتاب در جزیره تایکی واقع در شمال ژاپن انجام شد و پس از کمی ارتفاع گرفتن از سطح زمین، سقوط کرد و در اثر برخورد با زمین آتش گرفت.
موشک MOMO-۲ که توسط شرکت خصوصی Interstellar Technologies توسعه یافته بود، از شهر تایکی پرتاب شد و قرار بود به ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری رفته و در فضا قرار بگیرد. فیلم‌های تلویزیونی نشان می‌دهد که این موشک لاغر با قد ۱۰ متری، تنها کمی از سکوی پرتاب خود فاصله می‌گیرد و سپس سقوط می‌کند و در اثر برخورد با زمین آتش می‌گیرد. این حادثه هیچ صدمه انسانی در بر نداشت.
"تاکاهیرو ایناگاوا"، رئیس شرکت سازنده می‌گوید که معتقد است موشک از ناحیه موتور اصلی خود دچار مشکل شده است.
وی به خاطر عدم موفقیت عذرخواهی کرد و گفت که تیم وی، بقایای موشک را برای تجزیه و تحلیل و شناسایی مشکل و بهبود موشک جمع‌آوری می‌کنند. این پرتاب ناموفق ، دومین پرتاب ناموفق این موشک بود و پرتاب قبلی در ماه ژوئیه سال گذشته انجام شد. این پروژه در سال ۲۰۰۵ توسط "تاکافومی هوری" کارآفرین پیشرو و بنیانگذار ارائه دهنده خدمات اینترنت آغاز شد و با همراهی روزنامه‌نگاران علمی و دیگر طرفداران فضا تلاش کرد یک موشک کوچک، سبک وزن و کم هزینه برای ارسال ماهواره‌های اطلاعاتی به فضا توسعه دهد.
