چه‌گونه تشبیه را به استعاره تبدیل می‌کنیم؟
تشبیه یعنی مانند کردن چیزی به چیزی مشروط بر اینکه این همانندسازی بر پایه‌ی خیال (دروغ)، ادعا و اغراق باشد و فعل جمله هم مثبت باشد.
مانند:
موهای پیرمرد در سپیدی، مانند برف بود.
می‌دانیم که یک تشبیه گسترده، چهار رکن (پایه) دارد. به این رکن‌ها، مشبّه، مشبّهٌ‌به، ادات تشبیه و وجه شبه می‌گویند.
کوتاه‌ترین شکل تشبیه، نگه داشتن دست ِ کم دو رکن ِ مشبه و مشبهٌ‌به در جمله است. اگر همان تشبیه بالا را بخواهیم کوتاه کنیم و به کار ببریم، میشود:
برف ِ موهای ِ پیرمرد، مرا به فکر فرو برد.
در این عبارت، ادات تشبیه (مانند) و وجه شبه (سپیدی)، حذف شده است اما هم‌چنان تشبیه وجود دارد. اکنون اگر بخواهیم همین تشبیه فشرده را بار دیگر کوتاه کنیم، باید یکی از دو جزءِ مانده را حذف کنیم.
نکته‌ی مهم:
وقتی یکی از طرفین تشبیه (مشبه و مشبهٌ‌به) در جمله بماند، در واقع از طرف حقیقت به طرف ِ مَجاز رفته‌ایم. برای یافتن (تشخیص دادن) مجاز، نیاز به قرینه (کلمه یا کلمه‌هایی که ما را در پیدا کردن و تشخیص مجاز یاری می‌رسانند) داریم.
وقتی می‌گوییم «موهای چون برفش»، روشن است که برف، مورد نظر نیست؛ موهای پیرمرد است که به برف مانند شده است. وقتی موها را از جمله حذف می‌کنیم، کم‌کم با یک معمّا (استعاره: مجاز با علاقه‌ی شباهت) مواجه می‌شویم. به این نمونه نگاه کنید که احمد شاملو گفته است:
نه،
این برف را دیگر سر ِ بازایستادن نیست؛
برفی که بر ابروی و به موی ما می‌نشیند.
با یک نگاه ساده متوجه می‌شوید که شاعر، دست شما را گرفته و دنبال قرینه‌ها (راه‌نمای تشخیص مجاز: استعاره) می‌برد تا از کلمه‌ی مجاز (در این‌جا برف) به حقیقت (در این‌جا پیری و سپیدی مو) برسید. این قرینه‌ها عبارتند از: مو و ابرو.
استعاره، در واقع کوچک شده‌ی همان تشبیه فشرده (کوتاه شده) است.
منبع: کتب درسی علوم و فنون
#انجمن_تک_رمان
#اموزش_نویسندگی
#معرفی_کتاب
#کتابخوانی
#شعر_طوری
#شعر_تایم
انجمن رمان نویسی
دانلود رمان
|× دفترچه مشخصات شخصیت:
اردک
