روانشناسی تربیتی، شگردهای کاربردی خاصی را در اختیار دارد که همراه نمودنشان با روند آموزش در مدارس، اثرات قابل ملاحظه ای را بر رشد دانش آموزان خواهد گذارد.
تدریس در کلاس درس، یک فعالیت آگاهانه و برنامه‌ریزی شده است که توسط معلم در جهت نیل به اهداف خاصی طراحی و تدوین می‌شود.
آشنایی معلمان با خصوصیات رشد و نیازهای فراگیرندگان در هر یک از دوره‌های تحصیلی، می‌توانند در پیشرفت تحصیلی و تکامل شخصیت آنها بسیار موثر باشد.
برای تحقق چنین امری معلم باید از کاربرد روانشناسی تربیتی در آموزش آگاه بوده و به راحتی بتواند اصول و قواعد آن را در کلاس اجرا کند.
در زیر به برخی از قواعد و کاربردهای روانشناسی تربیتی در آموزش اشاره می نماییم:
تدریس در کلاس درس، یک فعالیت آگاهانه و برنامه‌ریزی شده است که توسط معلم در جهت نیل به اهداف خاصی طراحی و تدوین می‌شود.
آشنایی معلمان با خصوصیات رشد و نیازهای فراگیرندگان در هر یک از دوره‌های تحصیلی، می‌توانند در پیشرفت تحصیلی و تکامل شخصیت آنها بسیار موثر باشد.
برای تحقق چنین امری معلم باید از کاربرد روانشناسی تربیتی در آموزش آگاه بوده و به راحتی بتواند اصول و قواعد آن را در کلاس اجرا کند.
در زیر به برخی از قواعد و کاربردهای روانشناسی تربیتی در آموزش اشاره می نماییم:
- معلم قبل از شروع به تدریس باید از آمادگی شاگردان خود برای یادگیری آگاهی کامل داشته باشد از این رو پیوسته باید تلاش کند با تحقیق و کنجکاوی اطلاعات لازم را در این زمینه به دست آورد.
- معلم باید تمامی توان خود را به کار گیرد تا مطمئن شود که نیازهای دانش آموزان ارضاء شده است تا بدین ترتیب احتمال پرداختن آنها به نیازهای عالیتر بیشتر شود.
- از نیازهای اولیه شاگردان آن است که از لحاظ بدنی دارای وضع مناسبی باشد، احساس امنیت و احترام کند و اطمینان یابد که مورد توجه و علاقه دیگران است.
- دانش آموزان با تفاوت‌های فردی قابل ملاحظه‌ای وارد مدرسه می‌شوند، این وظیفه معلم است این تفاوت‌ها را شناسایی کند و تدریس خود را به فراخور استعداد و توانایی آنها ارائه دهد.
- دانش‌آموزانی هم در کلاس پیدا می‌شوند که نه فقط هیچ‌گونه اضطرابی ندارند، بلکه از تجارب یادگیری خوبی نیز برخوردار هستند که باید مورد تشویق قرار گیرند.
- انگیزه به دو صورت است: درونی و بیرونی. معلم باید سعی کند انگیزه درونی شاگردان را افزایش دهد و انگیزه بیرونی آنها را به حداقل برساند.
- معمولاً دانش‌آموزان دارای علایقی هستند که معلم باید نسبت به علایق آنها توجه کافی کرده و با مهیا کردن زمینه‌های مناسب، شاگردان را به سوی یادگیری‌های جدید سوق دهد و بخصوص انگیزه و شوق آنها را در آموختنی‌هایی که بسیار مفید و ارزشمند بوده ولی ظاهراً جاذبه ای ندارند، جلب کند.
- معلم باید از معایب و مضرات رقابت بیش از حد آگاه باشد و با درنظر گرفتن آثار مخرب آن، از ایجاد چنین رقابتی در میان دانش‌آموزان خودداری و تلاش کند زمینه همکاری دانش‌آموزان را فراهم سازد، که این همکاری می‌تواند از طریق شوراهای مختلف صورت گیرد.
- معلم باید در محیط کلاس به اندازه کافی بلند و رسا صحبت کند تا تمامی شاگردان بتوانند صدای او را به خوبی بشنوند.
وقتی دانش‌آموز سوالی را در کلاس مطرح می‌کند، معلم باید با گشاده‌رویی، سعه صدر و با میل و علاقه به سؤال او پاسخ دهد. - معلم می‌تواند برای جلوگیری از بی‌نظمی در کلاس و مواجه نشدن با مشکلات انضباطی، در نخستین جلسه درس، قوانین و مقررات مورد نظر خود را که در کلاس اجرا خواهد کرد برای اطلاع دانش‌آموزان، به صورت فهرستی اعلام و یا روی تابلو کلاس یادداشت کند.
- معمولاً برخی از مسائل مربوط به کنترل کلاس به طور غیرمنتظره و ناگهانی روی می‌دهند و نیاز به راه‌حل‌های فوری و سریع دارند و اگر معلم در این زمینه از تجارب لازم و کافی برخوردار نباشد، به طور یقین واکنش‌های او در برخورد با بی‌نظمی و آشوب‌های کلاس، بی‌اثر خواهد بود.
- بنابراین معلمان باید با استفاده از تجارب همکاران خود و مطالعات لازم در زمینه روانشناسی و علوم تربیتی، شیوه‌ها و راهکارهای برخورد با بی‌نظمی‌های دانش‌آموزان در کلاس را از قبل طراحی کنند تا با اجرای آن نظم و آرامش بیشتری به کلاس ببخشند.
