دیدگاه تاریخنگاران و مشاهیر دربارهٔ هرودوتویرایش
امیرمهدی بدیع (۱۲۹۴–۱۳۷۳) تاریخشناس، نویسنده و پژوهشگر ایرانی. بیشتر عمر خود را به تحقیق تحریفهای تاریخنگاران یونانی دربارهٔ ایران باستان پرداخته و با استناد به متون اصلی غربی؛ غرض ورزی آشکار ایشان را- که هنوز نیز ادامه دارد- با دقتی ستودنی و در حجمی بسیار گسترده، نشان دادهاست. وی در کتاب ۱۵ جلدی یونانیان و بربرها که با استادی تمام به زبان فرانسوی نگاشتهاست؛ اثبات کرده که دروغهای هرودوت تا چه حد گستردهاست.[نیازمند منبع]
اما همانطور که انتظار میرفت نوشته های تاریخی این تاریخ نویس در محاق اثبات شده نویسندگان گستردهٔ تاریخی در غرب مورد مخالفت های شدیدی قرار گرفت و باعث واکنش مورخان در این باره شد. کتاب یونانیان و بربرها به عنوان یک سند بسیار معتبر در افشای رازهای سربهمهر تاریخ و اختلاف نظر مورخان با هرودوت به چند زبان منتشر شدهاست.
هرودوت در زمان خود نویسنده بسیار معروفی بود، گفته میشود که نوشتههای خود را در زمان بازیهای المپیک در آتن میخوانده است تا به شهرت خود بیافزاید. دانشمندان سدههای بعد عقاید متفاوتی دربارهٔ آثار او داشتهاند، اما روی هم رفته بیشتر محققین او را مورخی میدانند که به جای نوشتن حقیقت سعی بر افسانه سرایی برای خوش نامی در یونان داشته است.[۳۲]
اوسویوس، وقایعنگار معتبر قرن سوم میلادی ضمن گفتگو دربارهٔ سالهای ۴۴۵ و ۴۴۶ پیش از میلاد، میگوید: هرودوت فقط به خاطر اینکه کتاب خود را در ملأ عام در آتن خواند و به شهرتش نایل شد.[۳۳]
پلوتارک از قول «دیئیل» نامی مورخ آتن (از قرن سوم ق. م) گفته: آتنیها در ازای اینکه هرودوت از آنها در کتاب خود به نیکی یاد کند ده تالان به او دادند.[۳۴]
دیون خِریسُستُم گفته که هرودوت در ازای کتاب خود از «کُرَنْتیها» وجهی خواست و چون جواب دادند: «نام نیک چیزی نیست که در بازار خرید و فروش شود.» هرودوت از آنها در کتاب خود، در جایی که تاریخ جنگ سالامین را نوشته بد گفت.[۳۵]
ارسطو او را افسانهگویی خیالی ولی خوش بیان و دارای قدرت نویسندگی دانستهاست و به اشتباههای هرودوت در جغرافیا و علوم طبیعی نیز اشاره کردهاست.[۳۶]
توسیدید که تاریخ جنگهای پلوپونزی را نوشتهاست، میگوید: هرودوت نثرنویسی است که هیچ گاه به حقیقتنویسی علاقهمند نبوده است.[۳۷]
کتزیاس، پزشک دربار داریوش دوم و اردشیر دوم مواردی از نوشتههای او را دربارهٔ کورش بزرگ، کمبوجیه، داریوش و خشایارشا تکذیب کردهاست. (البته باید توجه داشت که نوشتههای خود کتزیاس بهطور گستردهای از سوی دانشمندان و تاریخدانان معاصر رد میشود و او را یکی از بزرگترین جاعلان افسانهها و مطالب خلاف واقع و من درآوردی بهشمار میآورند.)[۳۸]
ژوزف فلاویوس، مورخ یهود از قرن اول میلادی گوید که همه دروغگویی هرودوت را ثابت میکردند و مانتُن مورخ مصری گفته که در نوشتههای هرودوت راجع به مصر غلطهای زیادی است.[۳۹]
سیسرون سخنور نامدار رومی او را پدر تاریخ نامیده و گوید: نوشتههای او مانند نوشتههای اننیو پر است از افسانههای گوناگون.[۴۰]
دیودور سیسیلی گوید: (کتاب 1 بند 69) اختراعات و افسانههایی را که هرودوت به عمد در تاریخ مصر داخل کرده به سکوت خواهیم گذراند.[۴۱]
استرابون جغرافیدان نامدار مینویسد: به شعرای قدیم مانند هومر و هزیود بیشتر میتوان اعتماد داشت تا به هرودوت و مورخین دیگر عهد قدیم.[۴۲]
با وجود تمام این گفتههای نویسندگان قدیم، تاریخدانان معاصر ما معتقدند که وی با وجود شهرت در بین مردم نوشتههایس از حقیقت تا حدودی دور و به آن بیتوجه بودهاست و صحت گفتههای او را کشفیات راجع به باستانشناسی و تاریخ و موارد مشابه تأیید نمیکنند، بسیاری از اختلاف نظرهایش تقصیر کسی است که هرودوت از وی اطلاعات گرفتهاست، چون که روش کار او بیشتر مبتنی بر گفتههای شفاهی معاصران وقایع بودهاست، از جمله برخی مقامات و مسئولان دولتی و حکومتی که در حکومتهای مادها و پس از آن هخامنشیان صاحب منصب بودهاند. با این حال هرودوت در برخی موارد از نوشتههای مورخان و نویسندگان دیگر هم استفاده کردهاست، مخصوصاً دربارهٔ نگارش وقایعی که با دوره او فاصله زمانی زیادی داشتهاند.
دربارهٔ مطالب افسانه آمیز و داستان وار وی باید گفت که بهطور کلی تمام انسانهایی که در آن روزگاران میزیستهاند، چنان اعتقادات و نگرشهایی داشتهاند و بی گمان هرودوت هم از این قاعده مستثنا نبودهاست، علاوه بر این، وی نوشتههایش را گاهی اوقات در ملأ عام و در حضور جمع مردم میخواندهاست و ناچار باید مطالب سرگرمکننده و جالب توجه هم در نوشتههایش میآوردهاست تا شنونده مقداری مشغول شود و مطالب مزبور را کسلکننده نیابد، توسیدیدس نویسنده تاریخ نبرد پلوپونزی هم به این مطلب اشاره میکند و میگوید که نوشتههای من خستهکننده تر هستند، چون که من فقط به بیان اصل حقیقت و جوهره حوادث میپردازم (در واقع توسیدیدس را «پدر تاریخنگاری علمی» میدانند).
برگرفته از ویکی پدیا
انجمن رمان نویسی تک رمان تایپ رمان شعر و دلنوشته خود را به صورت آنلاین منتشر کنید و با نويسندگان در ارتباط باشید
forums.taakroman.ir