7- رشد استعداد ها
ب) آثار اجتماعی تواضع
1-محبوبیت عمومی داشتن
امير مؤمنان عليه السلام فرمود:
نتيجه تواضع جلب محبت و علاقه مردم است.(52)
مهمترین اثری که می بینیم همان است که در فرماندهان جنگ مشاهده می کنیم که حتی بعد از شهادت این عزیزان ، یاد و محبت ایشان در دلهای مردم موج می زند و همیشه آنان را با لطافت و محبت یاد کرده و از آنها به مهربانی یاد می کنند مانند شهید خرازی ، شهید باکری و شهید اخلاق حاج ابراهیم همت که همگی عزیزان دارای اخلاق و تواضع بی نظیر در مقابل مردم و دیگر افراد جامعه و نیز تواضع عظیم ایشان در برابر خداوند متعال به رفعت مقام آنها را در دنیا شاهد می باشیم .
2- عامل بزرگواری
فروتنی جامه اُبهت بر قامت تو می پوشاند.(53) در این روایت نیز امام علی (عليه السلام) می فرمایند که اُبهت و بزرگواری در قالب تواضع حاصل می شود و نمونه های بسیاری را در بین بزرگان دین می توان یافت که در عین تواضع داشتن دارای اُبهت معنوی زیادی بودند از جمله این اشخاص که نگارنده خود در دیداری که با مرحوم آیت اله مروارید رحمت اله علیه داشته از نزدیک شاهد ابهت و وقار آن بزرگوار بوده و یا بزرگان دیگر . « همانا فروتنی ، بر رفعت صاحب خود می افزاید پس فروتن باشید ، تا خداوند شما را رفعت بخشد.» (54)پیامبر اعظم (صلی الله عليه و آله) فروتنی ، از ابزارهای شکار بلند مرتبگی است و فروتنی نکرد مگر انسان بلند مرتبه . که همة اینها نشان گر ابهت آوری است .
3- همدردی با محرومین
4- ایمن بودن از حسادت ها و دشمنی ها
امام عسکری علیه السلام می فرمایند :
فروتنی نعمتی است که مورد طمع حسودان قرار نمی گیرد . (55)
5- تساوی و عدالت
6- حل اختلافات
7- انتظام امور
آثار اخروی تواضع :
1- راهی به سوی بهشت
2- ایمنی از آتش و عذاب قیامت
3- قرار گرفتن از صدیقین
از وجود امام عسکری علیه السلام : هر مومنی که در دنیا برای برادرانش تواضع کند ، در پیشگاه خدا از صدیقین و…است. (56)
4- از شیعیان واقعی علی علیه السلام
درادامه حدیث بالا امام عسکری علیه السلام می فرمایند هر مومنی که در دنیا برای برادرانش تواضع کند ،)… و از پیروان حقیقی حضرت علی علیه السلام است.(57)
5- پوشیدن جامه های بهشتی
کسی که بتواند با آراستگی کامل زندگی کند اما به جهت تواضع و فروتنی آن را ترک می
نماید خداوند او را از جامه های بهشتی می پوشاند .
فصل پنجم : مصادیق تواضع
1- تواضع در راه رفتن
حضرت لقمان به فرزندش مىگويد: در زمين متكبرانه راه نرو(58) و در سورهى فرقان، اوّلين نشانهى بندگان خوب خدا، حركت متواضعانهى آنهاست .(59)
قرآن مىفرمايد: متكبّرانه راه نرويد كه زمين سوراخ نمىشود، گر*دنكشى نكنيد كه از كوهها بلندتر نمىشويد.(60)
حضرت پيغمبر ( صلّى اللّه عليه و آله ) بعضى اوقات با اصحاب راه مىرفتند و اصحاب را پيش مىانداختند و خود ميان ايشان راه مىرفتند.(61)
حضرت على (عليه السلام )در توصيف اهل تقوا فرمود:
از جمله صفات ب*ر*جسته پرهيزكاران اين است كه راه رفتن آنان از روى تواضع و فروتنى است…(62)
امام حسن (عليه السلام ) مىفرمايد: تند راه رفتن، ارزش مؤمن را كم مىكند.(63)
يكى از نشانههاى بندگان خاص خدا تواضع است، تواضعى كه بر روح آنها حكومت مىكند و حتى در راه رفتن آنها نمايان است، تواضعى كه آنها را بر تسليم در برابر حق وامىدارد، ولى گاه ممكن است بعضى تواضع را با ضعف و ناتوانى و سستى و تنبلى اشتباه كنند كه اين طرز فكر خطرناكى است.پس فرق است بین حقارت و تواضع ، حضرت با نهایت تواضع حقارتی در خود نمایان نمی شد .
تواضع در راه رفتن به اين نيست كه سست و بى رمق گام بردارند، بلكه در عين تواضع گامهايى محكم و حاكى از جديت و قدرت بردارند. در حالات پيامبر (صلی الله علیه و آله ) مىخوانيم كه يكى از اصحاب مىگويد:
« من كسى را سريعتر در راه رفتن از پيامبر نديدم، گويى زمين زير پاى او جمع مىشد، و ما به زحمت مىتوانستيم به او برسيم و او اهميتى نمىداد.»(64) که جمع این روایت با روایت قبل که امام حسن (علیه السلام ) فرمودند تند راه رفتن ، ارزش مؤمن را کم می کند این باشد که سریع رفتن در اینجا به معنای محکم و استوار راه رفتن می باشد . و تناقضی هم ایجاد نشود .
در حديث ديگرى از امام صادق (عليه السلام) مىخوانيم كه در تفسير آيه« الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً» فرمود:
منظور اين است كه انسان به حال طبيعى خودش راه برود و تكلف و تكبر در آن نداشته باشد.(65)
در حديث ديگرى در حالات پيامبر (صلی الله عليه و آله) آمده:
هنگامى كه پيامبر اسلام (صلی الله عليه و آله) راه مىرفت در عين اينكه عجولانه نبود با سرعت گام برمىداشت گويى از يك سرازيرى پائين مىرفت.(66)
به هر حال همان گونه كه گفتيم كيفيت راه رفتن به تنهايى مطرح نيست، بلكه دريچهاى است براى پىبردن به وضع روحيات يك انسان، و در حقيقت آيه اشارهاى به نفوذ روح تواضع و فروتنى در جان و روح عباد الرحمن مىكند.(67)
ملاى رومى گويد:
آب از بالا به پستى در رود
آنگه از پستى به بالا بررود
گندم از بالا به زير خاك شد
بعد از آن او خوشه چالاك شد
دانه هر ميوه آمد در زمين
بعد از آن سرها برآورد از دفين
اصل نعمتها ز گردون تا به خاك
زير آمد شد غذاى جان پاك
از تواضع چون ز گردون شد به زير
گشت جزو آدمى حىّ دلير
پس صفات آدمى شد آن جماد
بر فراز عرش پرّان گشت شاد
كز جهان زنده ز اوّل آمديم
باز از پستى سوى بالا شديم
انجمن تک رمان...انجمن رمان نویسی تک رمان با ارائه محیطی امن و صمیمی فعالیت خود را در راستای ترویج کتابخوانی آغاز کرده است.
forum.taakroman.ir