معماری تخت جمشید و اوج هنرو معماری ایران

[its.sanaz]

شاه شیر کش
یکی از نقوش بسیار مشهور نقش شاه است که دارد یک شیر پارسی (لئو پرسیکا) را با خنجر می کشد. با کمی دقت متوجه می شویم که هیبت شیر طبیعی نیست. شاه با دست شاخ شیر را گرفته و با دست دیگر خنجر را در شکم حیوان فرو می کند. در این تصویر شاه بسیار آرام و مطمئن است و کشتن شیری به این درشتی برایش هیچ زحمتی ندارد. در یک تصویر شیر، بال دارد و پاهایش به پای عقاب می ماند. چیزی شبیه به موشهوشوی بابلی. اما در تصویر دیگر شیر، بی بال است پاهایی شیرگونه دارد. اما هنوز هیولا است.

پای شیر روی پای شاه است. با دست راست، دست شاه را گرفته و دست دیگرش روی س*ی*نه او است. بر خلاف شاه، شیر درد زیادی را تحمل می کند. وقتی این تصویر کامل می شود که سر این موجود اهریمنی در بالای ستون قرار می گیرد تا به عنوان سرستون سقف کاخ را حمل کند. شیرِ سرستون سرش را به پایین انداخته و رام شاه پارسی شده است. چنین اتفاقی برای گاو و همای نیز می افتد. به این شکل اهریمنان در خدمت مردم در می آیند.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[its.sanaz]

مهم ترین نقش ب*ر*جسته****
نبرد شیر و گاو
نبرد شیر و گاو نیز یکی از مشهورترین تصاویر حک شده بر دیوارهای پارسه به حساب می آید. شیر با دستان قدرتمندش کمر گاو را گرفته و رانش را گ*از می گیرد. تعابیر زیادی برای این نقش آورده اند. برخی گفته اند شیر، نماد ایران است و گاو نماد دشمنان ایران. عده ای نیز بر این باورند که این تصویر چیره شدن برج اسد بر برج حمل و تحویل سال نو را نمایش می دهد. البته هستند عده ای که می گویند تصویر فقط تزئینی است و محتوای خاصی ندارد و مثل بسیاری از حجاری های دیگر، تنها قرار است شکوه، قدرت و هیبت را به بیننده منتقل کند.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[its.sanaz]

آشتی پارس ها و مادها
این سنگ نگاره زیباترین و با مفهوم ترین تصویر حکاکی شده در تمام تخت جمشید است. در این تصویر بزرگزاده پارسی در مقابل بزرگزاده مادی ایستاده است. دست راست مرد هخامشی بر روی شمشیرش قرار دارد. گویی می خواهد بگوید که قصد استفاده از سلاح را ندارد. با دست دیگر دو انگشت (و نه مچ) مرد مادی را به نشانه دوستی گرفته است. مرد مادی در مقابل یک شاخه گل (لوتوس) به مرد هخامنشی هدیه می دهد. اطراف این سنگ نگاره با لوتوس های شکفته زینت شده است.

این پیشنهاد، یعنی استفاده از گل به جای سلاح، تصویری صلح آمیز و بشردوستانه است. در تمام پارسه هرگز نبرد انسان با انسان به چشم نمی خورد و تصویر جنگ به مبارزه با دیوها خلاصه می شود. این طرز فکر را مقایسه کنید با نقش رستم که در آن ها ساسانیان تصاویر جنگی را با افتخار ترسیم کرده اند.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[its.sanaz]

کاخ هدیش
هیچ پادشاهی به اندازه خشایارشاه در چشم غربی ها منفور نبود. چرا که خشایارشا وارد آتن شده بود و آنجا را به آتش کشیده بود. برخی معتقدند اسکندر پیش از همه کاخ هدیش (کاخ خشایارشا) را آتش زده است. البته این که اسکندر به طور دقیق می دانسته کدام کاخ متعلق به چه کسی است کمی مشکوک به نظر می رسد. همچنین هستند مورخان و محققانی که معتقدند آتش زدن تخت جمشید بر اثر یک حادثه رخداده است. می گویند اسکندر که در شب پیروزی مـسـ*ت بود تنش به مشعلی می خورد، پرده ای می سوزد و آتش به دیگر بخش های کاخ نیز سرایت می کند. البته این روایت نیز خالی از افسانه سرایی نیست. بیشتر شهرت کاخ هدیش به خاطر شکل درگاهی های آن است.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[its.sanaz]

تخت جمشید، بنایی کامل یا قصری ناتمام
برخی با مشاهده قسمت های ناتمام تخت جمشید، مانند دروازه ناتمام این نظریه را ساختند که تخت جمشید هرگز کامل نشد و هیچ وقت هیچ شاهی در آن سکونت نکرد. این نظر درست نیست. تخت جمشید یک کاخ منفرد نیست. بلکه مجموعه ای از کاخ ها است که هر پادشاه به نوبه خود چیزی بر آن افزود.

سنگ بنای این مجموعه را داریوش اول گذاشت. او داماد کورش و پدر خشایارشا بود و بعد از کمبوجیه دوم با شکست گئومات یا همان بردیای دروغین به حکومت رسید. گئومات ادعا کرده بود که بردیا، پسر کورش است. تا زمان اسکندر ساخت و ساز و گسترش در این مجموعه ادامه داشت. در آتش سوختن تخت جمشید نیز نظریه ای اثبات شده است و آثاری از آن را هنوز هم می شود مشاهده کرد.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[its.sanaz]

نام تخت جمشید
نام درست این مجموعه پارسه یا پارسه شهر است. غربی ها آن را پرسه پلیس، به معنای شهر پارسه می نامند. اما قرن ها پس از فراموش شدن دوران هخامنشی، یاد و خاطره این سلسله به خاطر نبود منابع مدون تاریخی از ذهن ها رخت بر بست.

فاصله آخرین شاه پارسه تا فردوسی تقریبا برابر است با فاصله آخرین شاه ساسانی با ما. طبیعی است که ما نیز خاطره ای از ساسانیان نداشته باشیم و هر چه می دانیم را از پژوهش های باستان شناسان به دست آورده باشیم. امروز هم مردم به راحتی نمی توانند نام صحیح کاخ های بیشاپور (مربوط به زمان ساسانی) را بگویند. همان طور که ما نمی توانیم خطوط ساسانی را بخوانیم، هزار سال پیش خواندن کتیبه های هخامنشی غیر ممکن بود.

به همین دلیل افسانه جای خودش را به حقیقت داد. نام هایی از قبیل نقش رستم، تخت جمشید، فرهاد کن، تخت سلیمان و غیره از دل همین افسانه ها خارج شدند. چنانچه حافظ و شعرای دیگر از عبارت تخت سلیمان برای اشاره به استان فارس استفاده می کنند، یا از جمشید و رستم و دیگر شخصیت های غیر واقعی مانند ضحاک نام می برند.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[its.sanaz]

مقبره اردشیر سوم
در ضلع شرقی تخت جمشید یک مقبره به چشم می خورد که بسیار به مقبره های هخامنشی نقش رستم شباهت دارد. این تنها مقبره ای است که در محوطه پارسه شهر کنده شده است. برای دیدن مقبره اردشیر سوم لازم است کمی کوه پیمایی کنید. این مسیر به زحمتش می ارزد. چرا که در آنجا می توانید بهترین دید را نسبت به تخت جمشید پیدا کنید.

اردشیر سوم را نباید با اردشیر سوم ساسانی اشتباه بگیرید. حتی نام این دو شاه نیز یکی نبوده است و اردشیر خواندن شاه هخامنشی در واقع اشتباهی مصطلح است. نام درست این شاه آرتَخشثَر است. منابع غربی از او با نام Artaxerxes یاد کرده اند که به آرتخشثر شباهت بیشتری دارد.

اردشیر سوم چهره ای دوگانه در تاریخ دارد. برخی او را به خاطر جنگ ها و کشتارهایش سرزنش می کنند و البته برخی دیگر سرکوب شورش ها و متحد کردن دوباره کشور و مقتدر ساختن مجدد خاندان هخامنشی را از ویژگی های مثبت او دانسته اند. از جمله مهم ترین جلوه های این اقتدار، فتح مجدد مصر و افزودن دوباره آن به سرزمین ایران بود.

بعد از اردشیر سوم، امپراتوری هخامنشی تضعیف شد. ارشک کمتر از سه سال بر ایران حکومت کرد و داریوش سوم در نبرد با اسکندر شکست خورد و حکومت هخامنشیان پایان یافت.

بر روی این مقبره، تصویر شاه، نشسته بر تخت شاهی دیده می شود. در حالی که یک خدمتکار سایبانی را بالای سر شاه گرفته است. تخت بر روی دست چهار مستخدم قرار دارد. این تخت به نوبه خود بر روی دست پنج خدمتکار دیگر است. پنج خدمتکار دیگر، این پنج نفر را بر روی دست گرفته اند. دو نقش فروَهر بالای سر شاه است و فروهری دیگر بالای تمام نقوش. شاه بسیار بزرگ تر از تمام اشخاص دیگر ترسیم شده است.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[its.sanaz]

نکته ای که شاید برای شما هم جالب باشه،
اما چرا دشت پارسه؟
در منطقه خشک و بی آب و علف اطراف پارسه، ممکن است از خود بپرسید در ایرانی به این بزرگی که از شرق تا غرب جهان کشیده شده بود، چرا شاهان هخامنشی این منطقه را برای ساختن کاخ های باشکوه خود انتخاب کردند؟ البته هخامنشیان اهل انشان (بیضای کنونی) بودند. اما چرا کاخ را به منطقه ای خوش آب و هواتر منتقل نکردند؟

جواب در تغییرات اقلیمی است که ایران طی بیست و پنج قرن تجربه کرده است. در آن روزگار آب و هوای اطراف پارسه شباهتی به هوایی که امروز می بینیم نداشت. در زمان هخامنشیان دریاچه ای بزرگ در مرکز ایران بود که به آن دریای ساوه می گویند. میانگین دمای زمین نیز کم تر از امروز بود و استان فارس، به خاطر ن*زد*یک*ی به دریای ساوه منطقه ای بسیار خوش آب و هوا به حساب می آمد. وجود باغ کورش در پاسارگاد تا حد زیادی موید این موضوع است.

به دلیل وجود رشته کوه های البرز و زاگرس و به خاطر قطع شدن ارتباط ناحیه داخلی فلات ایران با آب های آزاد، رفته رفته دریاچه ساوه رو به خشکی گذاشت. معروف است که می گویند میلاد حضرت رسول مصادف بود با خشک شدن کامل این دریاچه. از طرف دیگر همین خشکی که در حدود هزار سال بعد از هخامنشیان رخ داد، سبب شد که نقوش تخت جمشید به شکل خوبی محفوظ بمانند و در اثر باد و باران نابود نشوند.

این مجموعه امروز در فهرست یونسکو به عنوان میراثی برای تمام بشریت به ثبت رسیده است.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان