شیمی Sodium Bicarbonate

[گلبرگ]

بی کربنات سدیم چیست؟ | همه چیز درباره جوش شیرین Sodium Bicarbonate​

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

خواص، ویژگی‌ها و کاربردها Sodium Bicarbonate​

بی کربنات سدیم چیست؟ سدیم بی کربنات (نام IUPAC: کربنات هیدروژن سدیم) که معمولاً به عنوان جوش شیرین یا بی کربنات سودا نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaHCO۳ است. این ترکیب، یک نمک معدنی است که از کاتیون سدیم (Na+) و آنیون بی کربنات (HCO۳–) تشکیل شده است.

جوش شیرین یک جامد سفید رنگ با ظاهر بلوری است اما اغلب به صورت یک پودر با دانه‌بندی ریز، به فروش می‌رسد. جوش شیرین، کمی شور مزه بوده و خاصیت نسبتاً قلیایی دارد. ترکیب معدنی حاوی این نمک در چشمه‌های آب شور و چشمه‌های معدنی یافت می‌شود.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

نگاهی به تاریخچه سدیم بی کربنات

بی کربنات سدیم چیست؟ در سال ۱۷۹۱، شیمیدان فرانسوی به نام “نیکلاس لبلانک” توانست برای اولین بار، کربنات سدیم را تولید کند که به آن خاکستر سودا نیز می گویند. در سال ۱۸۴۶، دو نانوای آمریکایی، “جان دوایت” و “آستین چرچ”، اولین کارخانه تولید جوش شیرین از کربنات سدیم و دی اکسید کربن را در آمریکا تأسیس کردند.

بی کربنات سدیم توسط فردی به نام Rudyard Kipling در دهه ۱۸۰۰ معرفی شد؛ یک ترکیب که می‌توانست در ماهیگیری تجاری استفاده شود تا از خ*را*ب شدن ماهی تازه صید شده جلوگیری کند. این کاربرد، گسترده‌ترین موارد استفاده از سدیم بی کربنات در آن زمان بود.

در سال ۱۹۱۹، یک سناتور آمریکایی اعلام کرد که جوش شیرین می‌تواند آنفولانزای اسپانیایی را درمان کند! برخی از مطالعات آن زمان نشان داد که جوش شیرین چیست و چه اثرات درمانی برای بیماری‌هایی نظیر آنفولانزا دارد.

بی کربنات سدیم یا بیکینگ سودا​

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

روش‌های تولید سدیم بی کربنات​

۱-تولید جوش شیرین در صنعت:​

برای اینکه بهتر بدانید بی کربنات سدیم چیست لازم است با روش تولید این ماده آشنا شوید. بی کربنات سدیم به صورت صنعتی از کربنات سدیم تولید می‌شود:

Na2CO3 + CO2 + H2O →۲ NaHCO3

سودا اَش، استخراج شده به شکل سنگ معدن ترونا (Trona)، در آب حل شده و با دی اکسید کربن تیمار می‌شود. بی کربنات سدیم به صورت جامد از این محلول به صورت رسوب، خارج می‌شود.

در مورد فرآیند Solvay، بی کربنات سدیم، یک ترکیب واسطه‌ای در واکنش کلرید سدیم، گ*از آمونیاک و دی اکسید کربن است. با این وجود، این محصول، خلوص کمتری (۷۵ درصد) را دارد:

NaCl + CO2 + NH3 + H2O → NaHCO3 + NH4Cl

اگر چه ارزش تجاری و تولیدی قابل توجهی ندارد اما سدیم بی کربنات به دست آمده از واکنش دی اکسید کربن با محلول آبی هیدروکسید سدیم، نیز به دست آید:

CO2 + NaOH → NaHCO3

۲-تولید سدیم بی کربنات از طریق استخراج از معدن:​

کانسارهای طبیعی ناکولیت (nahcolite) حاوی ترکیب معدنی بی کربنات سدیم هستند. این معادن در دوره ائوسن در زمان تشکیل رودخانه سبز در کلرادو ایجاد شده‌اند. این رسوبات در طول زمان، در اثر تبخیر بستر رودخانه، به مرور ته نشین شده‌اند. استخراج تجاری سدیم بی کربنات از این منطقه با استفاده از تکنیک‌های معمول استخراج زیرزمینی مانند استخراج گودال، حفر درام و استخراج طولی مشابه استخراج ذغال سنگ انجام می‌شود.

مقادیر محدودی از محصول، با استخراج محلول سدیم بی کربنات از طریق پمپاژ آب گرم از بسترهای ناکولیت و بازیابی “ناکلیت” محلول در سطح زمین به دست می‌آید. این استخراج از طریق یک فرآیند تبلور با خنک کننده طبیعی انجام می‌شود.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

خواص و کاربردهای جوش شیرین​

بی کربنات سدیم چیست؟ سدیم بی کربنات یک ترکیب آمفوتریک است. محلول‌های آبی به دلیل تشکیل اسید کربنیک و یون هیدروکسید، نسبتاً قلیایی هستند.

بی کربنات سدیم می‌تواند به عنوان عامل شستشو دهنده برای از بین بردن هرگونه ناخالصی‌های اسیدی از “مایعات خام” و تولید نمونه خالص‌تر استفاده شود. واکنش بی کربنات سدیم و اسید، یک نمک معدنی و اسید کربنیک تولید می‌کند که به راحتی به دی اکسید کربن و آب تجزیه می‌شود:

NaHCO3 + HCl → NaCl + H2CO3

H2CO3 → H2O + CO2

سدیم بی کربنات با اسید استیک (=موجود در سرکه) واکنش می‌دهد و استات سدیم، آب و دی اکسید کربن تولید می‌کند:

NaHCO3 + CH3COOH → CH3COONa + H2O + CO2

بی کربنات سدیم با بازهایی مانند هیدروکسید سدیم واکنش داده و کربنات‌ها را تشکیل می‌دهد:

NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O

*تجزیه حرارتی سدیم بی کربنات

در دمای ۸۰-۱۰۰ درجه سانتیگراد (۱۷۶-۲۱۲ درجه فارنهایت)، بی کربنات سدیم به تدریج به کربنات سدیم، آب و دی اکسید کربن تجزیه می‌شود. سرعت این تبدیل در دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد (۳۹۲ درجه فارنهایت) سریع‌تر است:

۲ NaHCO3 → Na2CO3 + H2O + CO2

با گرم شدن بیشتر، کربنات به اکسید تبدیل می‌شود (بالاتر از ۸۵۰ درجه سانتیگراد):

Na2CO3 → Na2O + CO2

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

کاربردهای جوش شیرین| کاربرد بی کربنات سدیم چیست؟​

۱-کاربرد سدیم بی کربنات در صنایع غذایی​

بی کربنات سدیم، همان جوش شیرین یا کربنات هیدروژن سدیم است. از این ماده اولیه صنعتی در گرید خوراکی، به طور عمده در صنایع تهیه نان و شیرینی پزی استفاده می‌شود. می‌توان از آن به عنوان ترکیب تهیه مایه خمیر، جوش در خمیر نان، محیط بافر (=تنظیم PH) استفاده کرد. موارد دیگر را در قسمت زیر مشاهده می‌کنید:

• بی کربنات سدیم به عنوان ماده اولیه در تهیه بکینگ پودر:​

برای افزایش حجم خمیر تهیه انواع نان، شیرینی، کیک، کراکر و ویفر، بکینگ پودر، ضروری است. بکینگ پودر شامل سه نوع ماده تشکیل دهنده اصلی است:

• یک عامل اساسی: سدیم بی کربنات
• یک عامل اسیدی: به عنوان مثال، سدیم اسید پیرو فسفات (SAPP) یا اسید سیتریک
• یک عامل حجم دهنده: برای مثال، نشاسته ذرت

نسبت استاندارد ۳۰/۴۰/۳۰ درصد وزنی (نشاسته / سدیم اسید پیرو فسفات / سدیم بی کربنات) است. به عمل آمدن خمیر مایه با آزاد شدن کربن دی اکسید همراه است. این واکنش‌ها را در شکل‌های زیر مشاهده می‌کنید:

دو واکنش شیمیایی (واکنش ۲a و ۲b):

واکنش ۲a برای کربن دی اکسید، عملکرد بالاتری نسبت به واکنش ۲b دارد. واکنش ۲a هنگامی شروع می‌شود که معرف‌ها در حین تهیه خمیر، حل شوند. واکنش ۲b، با گرم شدن، آغاز می‌شود.



میزان واکنش ۲a به پارامترهای مختلفی از جمله انتخاب ماده اسیدی و اندازه ذرات سدیم بی کربنات بستگی دارد. بی کربنات سدیم با ذرات بزرگ‌تر، زمان انحلال بیشتری نسبت به ذرات ریزتر دارد (جدول زیر را مشاهده کنید)، بنابراین در سرعت واکنش تأثیر دارد. سرعت واکنش برای ذرات بزرگ‌تر، کندتر از ذرات ریزتر است.



با این حال باید توجه داشت که ممکن است در صورت وجود بیش از حد بی کربنات سدیم، یک واکنش غیر مطلوب رخ دهد (واکنش شکل زیر را مشاهده کنید).

این یک واکنش صابونی شدن بین سدیم بی کربنات و اسید چرب آزاد موجود در فرمولاسیون است (= اسید چرب که از موادی مانند کره یا خامه حاصل می‌شود). این واکنش، یک نمک اسید چرب تولید می‌کند که طعم ناخوشایند، شبیه به طعم فلزی را در مواد پخته شده ایجاد می‌کند.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

• جوش شیرین به عنوان بافر PH در صنایع غذایی:​

بی کربنات سدیم می‌تواند به عنوان بافر pH استفاده شود؛ به این معنی که می‌تواند pH محلول را تنظیم و حفظ کند.

با چنین ویژگی‌ای، برخی فرمولاسیون‌های مواد غذایی، حاوی بی کربنات سدیم به عنوان بافر pH هستند. انواع رشته فرنگی آماده طبخ و همچنین نو*شی*دنی‌های انرژی زا و قهوه یا چای آماده حاوی این ترکیب هستند.

به این ترتیب، استفاده از بی کربنات سدیم، دو فایده اصلی دارد. اولین مورد، کنترل بهتر pH محصول نهایی است به طوری که ثبات و ماندگاری محصول خوراکی بهتر را امکان پذیر می‌سازد.

بی کربنات سدیم، pH را تنظیم می‌کند و از ایجاد یک محیط اسیدی که باعث تکثیر باکتری‌ها می‌گردد، جلوگیری می‌نماید. ثانیاً، سدیم بی کربنات در هنگام هضم، احساس بهتری در فرد ایجاد می‌کند.

• سدیم بی کربنات عامل ایجاد “کف یا گ*از” در مواد غذایی:​

واکنش شیمیایی که در تولید کف یا جوش در تهیه نان یا کیک اتفاق می افتد، همان واکنش ۲a است که در قسمت قبلی به آن اشاره کردیم. بی کربنات سدیم و یک عامل اسیدی با هم واکنش می‌دهند تا کربن دی اکسید، آزاد کنند.

این خاصیت، برای فرمولاسیون نو*شی*دنی‌های گازدار استفاده می‌شود. از اثر این واکنش‌ها است که دی اکسید کربن محلول در نوشابه‌ها به عنوان حباب گ*از آزاد می‌شود.

از این ویژگی جوش برای تولید کف در نو*شی*دنی‌های پودری مانند کاپوچینو یا نو*شی*دنی‌های انرژی زا پودری نیز استفاده می‌شود. این واکنش زمانی اتفاق می افتد که پودر با آب مخلوط شود.

جوش شیرین پودری، زمان انحلال سریع‌تر در آب دارد و کف قوی با اثر سریع جرقه‌ای تولید می‌کند. برعکس؛ ذرات بزرگ‌تر، زمان انحلال طولانی‌تری دارند و کف ضعیف‌تری تولید می‌شود.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

۲-کاربردهای صنعتی سدیم بی کربنات​

• ب*دن انسان برای سلامتی به محدوده pH معینی نیاز دارد. وقتی ماهیت اسیدی، بیش از حد در هر یک از سیستم‌های ب*دن ایجاد شود، آمپول بی کربنات سدیم یا قرص سدیم بی کربنات می‌تواند به سرعت با تشکیل یک واکنش اسید / باز، با افزایش PH ب*دن، مقابله کند. بیماری‌های مزمن کلیه، سوزش معده، سنگ‌های کلیوی، افزایش اسید اوریک و اسیدوز متابولیک، همه با بی کربنات سدیم قابل درمان هستند.
• بی کربنات سدیم به طور مؤثر، دندان‌ها و لثه‌ها را تمیز می‌کند و اسیدیته طبیعی د*ه*ان را کاهش می‌دهد. اگر اسیدیته د*ه*ان، بالاتر از حد طبیعی باشد می‌تواند باعث عفونت‌های دهانی شود. بنابراین، بسیاری از خمیر دندان‌های بدون فلوراید، حاوی سدیم بی کربنات هستند.
• ۲۵ درصد از مقدار کل جوش شیرین دامی مورد استفاده در سراسر جهان به عنوان افزودنی خوراک دام استفاده می‌شود.
• در رنگرزی پشم، ابریشم و چرم از بی کربنات سدیم گرید صنعتی استفاده می‌شود.
• در صنایع تولید پلاستیک و پلیمرهای پیچیده از بی کربنات سدیم به عنوان تصفیه کننده و کاتالیزور استفاده می‌گردد.تجزیه بی کربنات سدیم باعث آزاد شدن دی اکسید کربن می‌شود؛ به طور چشمگیر از این ویژگی در تولید لاستیک و پلاستیک استفاده می‌شود.
• در حین پختن نخود فرنگی یا سایر سبزیجات، بی کربنات سدیم اضافه می‌گردد تا این سبزیجات، نرم‌تر شوند.
• مخلوط جوش شیرین و زیتون باعث نرمی و تردی بافت زیتون‌ها می‌شود.
• جوش شیرین در مواد اولیه گل حفاری نیز کاربرد دارد.
• اکثر محصولات برطرف کننده لک صورت، حاوی جوش شیرین به عنوان یک ماده اولیه در فرمولاسیون هستند.
• بی کربنات سدیم، بوی سولفید موجود در تصفیه خانه‌های فاضلاب را کنترل می‌کند. همچنین با رشد بیولوژیکی میکروارگانیسم‌ها مقابله می‌کند.
• به دلیل افزایش pH، قلیائیت مناسب آب با سدیم بی کربنات، هنگام تصفیه، حفظ می‌شود.
• از نظر شیمیایی، بی کربنات سدیم برای گوگرد زدایی در مسیر دودکش خروجی، به کار می‌رود. این فرآیند، گازهای صنعتی را قبل از انتشار در جو، تصفیه می‌کند.
• خاصیت ضد عفونی کننده بی کربنات سدیم، موجب شده است در صنایع دارویی بسیار با ارزش باشد. این ترکیب با ضد عفونی کردن، باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برد.
• مدیران کتابخانه‌ها و مجموعه داران کتاب می‌دانند که با پاشیدن بی کربنات سدیم، لا به لای صفحات کتاب، بوی کهنگی که در کتاب‌های آسیب دیده یا قدیمی‌تر است، از بین می‌رود.
• کپسول‌های آتش نشانی خشک و حاوی مواد شیمیایی که در خانه‌ها و مشاغل استفاده می‌شود حاوی سدیم بی کربنات برای مقابله با آتش سوزی‌های ناشی از جریان الکتریکی است.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

ایمنی سدیم بی کربنات​

سدیم بی کربنات باعث ت*ح*ریک چشم‌ها و پو*ست می‌شود. اگر از طریق پو*ست جذب شود ممکن است مضر باشد. در صورت بلعیدن تصادفی، به احتمال زیاد، مضر خواهد بود؛ مهم‌ترین اثر، ت*ح*ریک دستگاه گوارش است.

استنشاق غبارات این ترکیب جامد ممکن است باعث ت*ح*ریک دستگاه تنفسی شود.

آسیب‌های مزمن ناشی از تماس طولانی مدت با این ماده معدنی شامل آسیب به کبد و کلیه است.

• پایداری شیمیایی جوش شیرین:​

کربنات هیدروژن سدیم، هنگام گرم شدن، تجزیه می‌شود. این ترکیب ممکن است در معرض هوای مرطوب یا آب هم تجزیه شود.

از تماس این ماده با مواد ناسازگار باید خودداری کرد. تولید گرد و غبار، در معرض گرمای بیش از حد، دمای بالاتر از ۵۰ درجه سانتیگراد (۱۲۲ درجه فارنهایت)، قرار گرفتن در معرض هوای مرطوب یا آب، عوامل ناسازگار برای این ترکیب هستند.

سدیم بی کربنات با سایر مواد نظیر عوامل اکسید کننده قوی، اسیدها، فسفات مونوآمونیوم، آلیاژهای سدیم و پتاسیم، ناسازگاری دارد.

محصولات خطرناک تجزیه شدن از این ترکیب شامل مونوکسیدکربن و دی اکسیدکربن است.

بسته بندی جوش شیرین​

بسته بندی جوش شیرین ساچی
بسته بندی‌های سدیم بی کربنات، در کیسه‌های پلی اتیلن یا پلی پروپیلن با وزن ۲۵ کیلوگرم و ۵۰ کیلوگرم به همراه کاور شرینک و بر روی پالت و همچنین جامبوبگ ۱۰۰۰ کیلوگرمی وجود دارد.

بسته بندی‌های کربنات سدیم مرک در وزن کمتر از ۱ کیلوگرم، به صورت متداول در وزن ۵۰۰ گرم عرضه می‌شوند. این محصول دارای گرید آزمایشگاهی بوده و تولید کشور آلمان است.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[گلبرگ]

شرایط نگهداری سدیم بی کربنات​

محیط نگهداری بسته‌ها و کیسه‌های مخصوص سدیم بی کربنات باید از تهویه مناسب برخوردار باشد. تولید و تجمع گرد و غبار را برای این ماده به حداقل برسانید. سعی کنید این ترکیب با چشم‌ها و پو*ست شما تماس نداشته باشد و اگر روی لباس شما تجمع یافت، سریعاً لباس خود را تعویض کنید و بشویید.

بسته بندی‌های سدیم بی کربنات باید در جای خشک و خنک نگهداری شود و درب ظرف، محکم بسته شود.

قیمت جوش شیرین (قیمت بی کربنات سدیم)​

سدیم بی کربنات یکی از متداول‌ترین و پرمصرف‌ترین ترکیبات شیمیایی صنعتی است. این ماده در گرید خوراکی و صنعتی و آزمایشگاهی در بازار وجود دارد. از گرید خوراکی این ترکیب می‌توان به بی کربنات سدیم دارویی نیز اشاره کرد. بی کربنات سدیم در مواد غذایی، بسیار استفاده می‌شود. جوش شیرین با برندهای ساچی، پارس، معین کانساران توس و فجر پارسیان در بازار عرضه می‌شود.

خرید و فروش جوش شیرین در بسته بندی‌های مورد نیاز مشتری امکان پذیر است. برای دریافت قیمت روز و آشنایی با نحوه سفارش این ماده می‌توانید به وبسایت “شیمیکو” مرجع تجارت مواد شیمیایی صنعتی مراجعه فرمایید.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان