▪ چرا برخی ترمیم ها سیاه دیده می شوند؟
ـ ترمیم هایی که به طور مستقیم در دندان ها انجام می گیرند به ۲ دسته تقسیم می شوند؛ یکی مواد غیر همرنگ یا آلیاژ فلزی است به نام آمالگام که حدود ۱۰۰ سال است برای پرکردن دندان ها به روش مستقیم مورد استفاده قرار می گیرد.
▪ ج*ن*س این آلیاژ چیست؟
ـ قسمتی از آن جیوه است و قسمتی دیگر پودر آلیاژ حاوی فلزاتی مانند مس، نقره و قلع به اضافه ترکیباتی دیگر که برای اصلاح خواص آلیاژ از آن استفاده می کنند. جیوه که به حالت مایع است با پودر مخلوط و اصطلاحا ملغمه ای تشکیل می شود که اول خمیری بوده و پس از چند دقیقه جامد می شود.
▪ مواد همرنگ چطور؟
ـ مواد همرنگ در واقع پایه رزین دارد که داخل این رزین ترکیباتی که پرکننده یا فیلر نام دارند، اضافه می شود تاخواص فیزیکی و مکانیکی و رنگ ماده را بهبود بخشد که به آنها کامپوزیت گفته می شود.
▪ مواد همرنگ یا غیرهمرنگ برای چه دندان هایی استفاده می شوند؟
ـ مواد فلزی هم رنگ خوبی ندارند و هم بعد از مدتی املاح فلزی وارد نسج دندانی می شود و برخی تغییر رنگ های دایمی را در دندان ایجاد می کند. برای همین آمالگام برای دندان های جلو استفاده نمی شود و در دندان های خلفی قابل استفاده است. ولیکن مواد همرنگ علاوه بر دندان های خلفی در دندان های قدامی نیز کاربرد دارند.
▪ انتخاب ماده همرنگ یا غیرهمرنگ بر عهده پزشک است یا بیمار؟
ـ هر دو. گاهی دندان پزشک به بیمار می گوید دندان با هر ۲ ماده قابل پرکردن است و انتخاب را بر عهده او می گذارد ولی در برخی شرایط به بیمار توصیه می کنیم یکی از این ۲ ماده برای پر کردن بهتر از دیگری است که نهایتا باز هم انتخاب با خود بیمار است. اما گاهی پیش می آید که بعضی از دندان ها را باید با ماده همرنگ و برخی را باید با ماده غیرهمرنگ پر کرد.
البته باید متذکر شد که برای یک ترمیم موفق کامپوزیت، دندان پزشک باید مهارت کافی برای ارایه یک ترمیم مناسب دارا باشد.
تکنولوژی این مواد مرتبا در حال تغییر است. همچنین موادی که به عنوان چسب در زیر این ترمیم های همرنگ به کار می رود هر ساله تفاوت می کند و کارخانه ها موادی جدید با شرایط جدید می سازند.از سوی دیگر ترمیم کامپوزیت بسیار نسبت به تکنیک حساس است و کوچک ترین خطا حین کار باعث افت شدید در کیفیت ترمیم می شود. توصیه می شود تا دندان پزشکان عزیز اطلاعات کافی و به روز داشته باشند تا بتوانند ترمیمی زیبا و با کیفیت انجام دهند و در غیر این صورت بهتر است از این نوع ترمیم استفاده نشود.
▪ مزایا و معایب هر ۲ ماده چیست؟
ـ مواد غیرهمرنگ استحکام بیشتری نسبت به ماده همرنگ دارند اما زیبا نیستند. مواد همرنگ در افرادی با بهداشت پایین و پوسیدگی زیاد توصیه نمی شوند. همچنین اگر هنگام ترمیم دندان خون ریزی لثه زیاد باشد (و دندان پزشک نتواند موقع انجام کار محیط را خشک نگه دارد) قابل استفاده نیست. پس اگر شرایط اجازه ندهد بهتر است پرکردگی با این مواد صورت نگیرد.
▪ دندان پزشکان به چه صورت برای انتخاب مواد ترمیمی آموزش می بینند؟
ـ انجمن های دندان پزشکی، مخصوصا انجمن متخصصان ترمیمی، با برگزاری کلاس های آموزشی و کنگره ها، اطلاعات به روز و جامعی را به دندان پزشکان ارایه می دهند. به تازگی نیز کنگره ای واقع در هتل المپیک تهران در تاریخ ۱۲ تا ۱۴ آبان برگزار شد که بیشتر سخنرانی ها درباره مطالب جدید بود و آخرین اطلاعات درباره پیشرفت مواد و تکنیک ارایه شد. همچنین کلاس های آموزشی در این کنگره ها وجود داشت که دندان پزشکان با ثبت نام در این کلاس ها حتی اشکالات پایه ای و اولیه را برطرف کردند. زمانی که دندان پزشکان مهارت کافی را به دست آورند، می توانند درمان بهتر و مناسب تری را به بیماران ارایه دهند.از همکاران دندانپزشک دعوت می کنم با مراجعه به سایت
▪ بعد از پر کردن دندان با آمالگام یا کامپوزیت، بیمار باید چه نکاتی را رعایت کند؟
ـ بیمار به طور کلی باید بهداشت را رعایت کند. در ترمیم های وسیع حالا چه با آمالگام یا کامپوزیت، زمانی که نسج دندان ضعیف باشد نباید ضربه های غیرطبیعی به دندان وارد شود. به عنوان نمونه جویدن غذاهای غیرمتعارف نباید صورت گیرد. کلا دندان های با نسج ضعیف نباید دچار ضربه شوند چون باعث ترک های کوچک وسپس شکستگی در دندان خواهند شد. پس مساله اول رعایت بهداشت و دوم عادات غذایی است.
▪ آیا تغییر رنگی در کامپوزیت ها به وجود نمی آید؟
ـ تغییر رنگ کامپوزیت ها در ۲ حالت اتفاق می افتد؛ یکی در سطح، به علت عدم پالیش مناسب؛ به طوری که رنگ در خلل و فرج سطح زبر محبوس و باعث تغییر رنگ می شود و البته با پالیش صحیح هم برطرف می شود. دیگری، به دلیل مشکلاتی از قبیل ضعف های تکنیکی، نوع کامپوزیت مصرفی، مرور زمان یا تغذیه نامناسب. مواد سفیدرنگ در د*ه*ان آب جذب می کنند و ممکن است مواد رنگی را هم جذب کنند و به این ترتیب، تغییر رنگ ایجاد می شود. در این صورت، کل کامپوزیت باید عوض شود. پس به بیمارانی که دندان هایی با پرکردگی کامپوزیت دارند، توصیه می شود بعد از درمان، کمتر از مواد رنگی استفاده کنند یا بعد از مصرف این مواد حتما دهانشان را خوب بشویند تا این مواد دوام بیشتری روی دندان هایشان داشته باشند
ـ ترمیم هایی که به طور مستقیم در دندان ها انجام می گیرند به ۲ دسته تقسیم می شوند؛ یکی مواد غیر همرنگ یا آلیاژ فلزی است به نام آمالگام که حدود ۱۰۰ سال است برای پرکردن دندان ها به روش مستقیم مورد استفاده قرار می گیرد.
▪ ج*ن*س این آلیاژ چیست؟
ـ قسمتی از آن جیوه است و قسمتی دیگر پودر آلیاژ حاوی فلزاتی مانند مس، نقره و قلع به اضافه ترکیباتی دیگر که برای اصلاح خواص آلیاژ از آن استفاده می کنند. جیوه که به حالت مایع است با پودر مخلوط و اصطلاحا ملغمه ای تشکیل می شود که اول خمیری بوده و پس از چند دقیقه جامد می شود.
▪ مواد همرنگ چطور؟
ـ مواد همرنگ در واقع پایه رزین دارد که داخل این رزین ترکیباتی که پرکننده یا فیلر نام دارند، اضافه می شود تاخواص فیزیکی و مکانیکی و رنگ ماده را بهبود بخشد که به آنها کامپوزیت گفته می شود.
▪ مواد همرنگ یا غیرهمرنگ برای چه دندان هایی استفاده می شوند؟
ـ مواد فلزی هم رنگ خوبی ندارند و هم بعد از مدتی املاح فلزی وارد نسج دندانی می شود و برخی تغییر رنگ های دایمی را در دندان ایجاد می کند. برای همین آمالگام برای دندان های جلو استفاده نمی شود و در دندان های خلفی قابل استفاده است. ولیکن مواد همرنگ علاوه بر دندان های خلفی در دندان های قدامی نیز کاربرد دارند.
▪ انتخاب ماده همرنگ یا غیرهمرنگ بر عهده پزشک است یا بیمار؟
ـ هر دو. گاهی دندان پزشک به بیمار می گوید دندان با هر ۲ ماده قابل پرکردن است و انتخاب را بر عهده او می گذارد ولی در برخی شرایط به بیمار توصیه می کنیم یکی از این ۲ ماده برای پر کردن بهتر از دیگری است که نهایتا باز هم انتخاب با خود بیمار است. اما گاهی پیش می آید که بعضی از دندان ها را باید با ماده همرنگ و برخی را باید با ماده غیرهمرنگ پر کرد.
البته باید متذکر شد که برای یک ترمیم موفق کامپوزیت، دندان پزشک باید مهارت کافی برای ارایه یک ترمیم مناسب دارا باشد.
تکنولوژی این مواد مرتبا در حال تغییر است. همچنین موادی که به عنوان چسب در زیر این ترمیم های همرنگ به کار می رود هر ساله تفاوت می کند و کارخانه ها موادی جدید با شرایط جدید می سازند.از سوی دیگر ترمیم کامپوزیت بسیار نسبت به تکنیک حساس است و کوچک ترین خطا حین کار باعث افت شدید در کیفیت ترمیم می شود. توصیه می شود تا دندان پزشکان عزیز اطلاعات کافی و به روز داشته باشند تا بتوانند ترمیمی زیبا و با کیفیت انجام دهند و در غیر این صورت بهتر است از این نوع ترمیم استفاده نشود.
▪ مزایا و معایب هر ۲ ماده چیست؟
ـ مواد غیرهمرنگ استحکام بیشتری نسبت به ماده همرنگ دارند اما زیبا نیستند. مواد همرنگ در افرادی با بهداشت پایین و پوسیدگی زیاد توصیه نمی شوند. همچنین اگر هنگام ترمیم دندان خون ریزی لثه زیاد باشد (و دندان پزشک نتواند موقع انجام کار محیط را خشک نگه دارد) قابل استفاده نیست. پس اگر شرایط اجازه ندهد بهتر است پرکردگی با این مواد صورت نگیرد.
▪ دندان پزشکان به چه صورت برای انتخاب مواد ترمیمی آموزش می بینند؟
ـ انجمن های دندان پزشکی، مخصوصا انجمن متخصصان ترمیمی، با برگزاری کلاس های آموزشی و کنگره ها، اطلاعات به روز و جامعی را به دندان پزشکان ارایه می دهند. به تازگی نیز کنگره ای واقع در هتل المپیک تهران در تاریخ ۱۲ تا ۱۴ آبان برگزار شد که بیشتر سخنرانی ها درباره مطالب جدید بود و آخرین اطلاعات درباره پیشرفت مواد و تکنیک ارایه شد. همچنین کلاس های آموزشی در این کنگره ها وجود داشت که دندان پزشکان با ثبت نام در این کلاس ها حتی اشکالات پایه ای و اولیه را برطرف کردند. زمانی که دندان پزشکان مهارت کافی را به دست آورند، می توانند درمان بهتر و مناسب تری را به بیماران ارایه دهند.از همکاران دندانپزشک دعوت می کنم با مراجعه به سایت
▪ بعد از پر کردن دندان با آمالگام یا کامپوزیت، بیمار باید چه نکاتی را رعایت کند؟
ـ بیمار به طور کلی باید بهداشت را رعایت کند. در ترمیم های وسیع حالا چه با آمالگام یا کامپوزیت، زمانی که نسج دندان ضعیف باشد نباید ضربه های غیرطبیعی به دندان وارد شود. به عنوان نمونه جویدن غذاهای غیرمتعارف نباید صورت گیرد. کلا دندان های با نسج ضعیف نباید دچار ضربه شوند چون باعث ترک های کوچک وسپس شکستگی در دندان خواهند شد. پس مساله اول رعایت بهداشت و دوم عادات غذایی است.
▪ آیا تغییر رنگی در کامپوزیت ها به وجود نمی آید؟
ـ تغییر رنگ کامپوزیت ها در ۲ حالت اتفاق می افتد؛ یکی در سطح، به علت عدم پالیش مناسب؛ به طوری که رنگ در خلل و فرج سطح زبر محبوس و باعث تغییر رنگ می شود و البته با پالیش صحیح هم برطرف می شود. دیگری، به دلیل مشکلاتی از قبیل ضعف های تکنیکی، نوع کامپوزیت مصرفی، مرور زمان یا تغذیه نامناسب. مواد سفیدرنگ در د*ه*ان آب جذب می کنند و ممکن است مواد رنگی را هم جذب کنند و به این ترتیب، تغییر رنگ ایجاد می شود. در این صورت، کل کامپوزیت باید عوض شود. پس به بیمارانی که دندان هایی با پرکردگی کامپوزیت دارند، توصیه می شود بعد از درمان، کمتر از مواد رنگی استفاده کنند یا بعد از مصرف این مواد حتما دهانشان را خوب بشویند تا این مواد دوام بیشتری روی دندان هایشان داشته باشند
