علل افول هنرهای سنتی ایران و راه احیای آنها!

[.Mahdieh]

کشور ایران به دلیل وسعت فراوان و آب و هوای گوناگون، دارای صنایع دستی متنوعی است که در جهان طرفداران بسیاری دارد. تنوع این هنرها باعث شده که استادکاران آن گونه که باید به هنر خویش اهمیّت ندهند و آنها را به دیگران نیاموزند، چه بسا آثار هنری‌ای که در کاوش‌ها و مطالعات تاریخی به دست می‌آید و امروزه وجود خارجی ندارد و کسی هم از کم و کیف کامل آنها اطلاعی ندارد. بسیاری از این صنایع در اثر سوانح طبیعی از قبیل زلزله و سیل و خرابی‌های ناشی از تهاجم بیگانگان، به دل خاک فرو‌‌رفته است. در این میان بعضی از اشیاء هنری به دلیل مصالح به کار رفته در آنها و شرایط مناسب محفوظ مانده و در کاوش‌ها از دل خاک بیرون آورده شده و در ردیف آثار باستانی قرار گرفته است. بسیاری از اشیاء چوبی و غیره که نتوانسته‌اند ماهیّت خود را در اعماق زمین حفظ و نگهداری کنند از بین رفته‌اند و ما از آنها اطلاعی در دست نداریم.

متأسفانه مایه نگرانی در این است که بیشتر آثار هنری ما به علّت ناآگاهی افراد جامعه از بین رفته و می‌رود. یک اثر هنری که با مشکلات فراوان و طی ماه‌ها و سالها به وجود می‌آید در اثر سهل‌انگاری و بی‌توّجهی از بین می‌رود و لطمه‌ای بزرگ به میراث فرهنگی کشور وارد می‌کند که جبرانش محال است. راهش این است که از هر طریق ممکن افراد جامعه را با این میراث و ارزش فرهنگی آنها آشنا کرده، تا به نگهداری و حفاظت آن راغب شوند. بسیار دیده شده است که در بعضی از خانه‌ها و اماکن شهرها و دهات دور افتاده اشیایی یافت می‌شود که از دوران کهن بوده و جنبهٔ ملّی دارد اما صاحبان آنها به دلیل بی اطلاعی این اشیاء گران‌بها را به قیمت ارزان به دوره‌گردان می‌فروشند. و عاقبت سر از موزه‌های خارج از کشور در می‌آورد و بدین ترتیب ثروت ملّی ما غارت می‌شود.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[.Mahdieh]

بهتر است که دارندگان این آثار را آگاه کرده که آنها را یا به مراکز میراث فرهنگی هدیه کنند تا به نام خودشان نگهداری شود یا این که آنها را به میراث فرهنگی بفروشند. از زمانی که صنایع دستی ظریف اعم از چوبی، فلزی، نخی، پشمی، کرکی و ابریشمی به صورت ماشینی تولید شده کیفیت و ظرافت را از دست داد و به افول گرایید. استادان فنون یا دلسرد شدند یا این که خود نیز به تولیدات ماشینی روی آوردند و از کیفیت آن کاستند.

فرش و صنایع فلزی و چوبی از قبیل در و پنجره و وسایل تزیینی آسیب دیدند، حتی وسایل کشاورزی‌ای که از چوب و آهن و با دست ساخته می‌شد و در دهاتی که امکان استفاده از ماشین آلات میسر نبود، کاربرد داشت، رو به انحطاط گذاشت و کشاورزانی که با این وسایل کار می‌کردند، از کار بازماندند و از روستاهای خود کوچ کردند و به مصرف‌کننده تبدیل شدند. در روستاهای ایران غیر از کشاورزی کارهایی دیگر هم انجام می‌گرفت، مثل بافتن پارچه و تبدیل کرک و پشم و پنبه به پارچه تا حد خودکفایی. در بعضی از این روستاها پارچه‌های بسیار عالی و گران‌بهایی می‌بافتند. دو نوع پارچه به نام‌های «برگ» و «احمدی» در دهات استان کرمان بافته می‌شد که بسیار عالی بود و صادر هم می‌شد. تار پارچهٔ برگ از نخ پنبه و پود آن از کرک یا پشم بود. پارچهٔ احمدی، تمام پشم و به پهنای ۲۰ سانتی‌متر و به طول ۲۵ متر به طرز بسیار زیبا و محکمی بافته می‌شد که کت و شلوار آن به چند نسل به ارث می‌رسید و داشتن آن باعث افتخار بود.

متأسفانه اکنون نامی هم از آنها باقی نمانده ولی امکان احیای آنها از بین نرفته چون هنوز استادان معمری وجود دارند که می‌توانند آن صنعت را دوباره راه‌اندازی کنند. باید مدارس ما در این راه فعال شوند و دانش‌آموزان را با تمامی هنرهای گذشته آشنا کنند. ناگفته نماند هنرهای اسلامی‌ای که از صدر اسلام تاکنون به وجود آمده از بهترین و پر محتوا‌ترین هنرهای اصیل ایران‌اند در هنرهای اسلامی، از آن‌جا که هنرمند از روی اخلاص و نیت پاک و بدون چشم داشت دنیوی آنها را آفرید، اصالت ویژه‌ای پنهان است و با هنرهای فرمایشی تفاوت بسیار دارد.

اگر از دوران کودکی ضمن سایر دروس یک یا دو هنر جنبی را نیز آموزش داده شود، چه بسیار هنرمندان سر بر می‌آورند و علاوه بر خود، برای دیگران و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند مفید و مؤثر خواهند بود. خوشبختانه، این نواقص به وسیله ارگان‌های ذی‌ربط شناخته شده و تلاش برای احیای مجدد هنرها آغاز شده که جای بسی قدردانی است. دیگر این که برای علاقه‌مند کردن جوانان به احیای هنرهای سنتی و اصیل دیدار از موزه‌ها ضروری است تا ضمن راهنمایی راهنمایان موزه‌ها، بتوانند از آثار کهن الگو‌برداری کنند و هنرهای سنتی ایران را زنده نگهدارند.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان