- تاریخ ثبت‌نام
- 2019-12-30
- نوشته‌ها
- 1,602
- لایک‌ها
- 6,124
- امتیازها
- 113
- سن
- 24
- محل سکونت
- ↕کره خاکی↕
- کیف پول من
- 4,973
- Points
- 122
اجرای کتیبه‌های کاشی معرق در هر دوره تاریخی متفاوت بوده است، اما به طور کلی دو سبک ساخت کاشی معرق در ایران وجود دارد. سبک اول؛ کارهای اوائل قرن هشتم ه.ق.، که شامل قطعات بزرگ کاشی و معمولا ترکیبی از دو کاشی لاجوردی و فیروزه‌ای یا سفید است که از نمونه‌های آن می‌توان به مسجد جامع اشترجان اشاره نمود و سبک دوم؛ که از قطعات کوچکتر تشکیل می‌شود که مربوط به قرن نهم ه.ق.، و بعد از این دوره است که می‌توان به غیاثیه، مسجد امام و مسجد شیخ لطف الله اشاره نمود. در ایران غیر از موضوع سبک که مرتبط به شکل و اندازه کاشی‌ها در دوره‌های مختلف است دو شیوه ی ساخت کاشی (معرق) رواج دارد: اول؛ معرق به سبک خراسانی، کاشی معرق به سبک خراسانی از نوع کاشی جسمی است. نوع دوم؛ معرق به سبک اصفهانی، در معرق به سبک اصفهانی از کاشی گلی استفاده می‌شود.
طرح یا نقش‌‌هایی را که به کمک خطوط بر روی کاغذ مشخص شده‌اند، به وسیله کاغذبُر (این ابزار میله‌ای ست استوانه‌ای شکل به قطر تقریبی ۱۰ میلی‌متر، سر استوانه به شکل تبر، کمی قوس‌دار ساخته شده و لبه‌ی آن را مانند وسایل برنده دیگر تیز کرده‌اند که به آسانی می‌تواند کاغذ را ببرد. طرز استفاده - کاغذبر را به طور عمودی (عمود بر کاغذ) در دست می‌گیرند و لبه‌ی تیز آن را روی خطوط کاغذ حرکت می‌دهند. این حرکت معمولا باید به طریقی انجام گیرد که دست ابزار مانع دید خطوط نشوند، و تیغه درست در وسط خط حرکت کند و قطعات کاغذ را ببرد و از هم جدا سازد) از روی خط‌ها می‌برند و از هم جدا می‌سازند. این بریده‌ها را اگر تشابهی داشته باشند جدا از هم جمع‌آوری می‌کنند و اگر قرینه نباشند، رنگ‌های متشابه را در یکجا قرار می‌دهند، که در موقع چسبانیدن روی کاشی پیشرفت کار سریع‌تر انجام گیرد. بریدن خطوط در طرح‌های اسلیمی، ختایی و نقش‌های متشابه مهارت خاصی لازم دارد، چون اینها خطوطی مستقیم نیستند که به وسیله خط کش یا ابزارهای دیگر بریده شوند. فقط ماهر بودن استاد فن است که باید کاغذبر را با دست روی خطوط نقش حرکت دهد و آنها را به دقت تمام جدا سازد. اگر کاغذبر به دقت از روی خطوط نقش عبور داده نشود، یا لرزش دست، کاغذبر را از مسیر اصلی منحرف سازد، وضع کج و معوج خطوط و تبعیت کاشی تراش از برش اولیه پس از نصب روی دیوار کاملا به چشم می‌خورد و نقش، اصالت خود را از دست می‌دهد.
کشیدن نقوش (یا حروف) بر یک سطح کاغذی، آماده کردن قالب بستر مورد نظر، این قالب ممکن است مستقیم یا غیر مستقیم باشد (لایه تخمین)، پیاده کردن طرح روی تخمین، در مرحله بعدی کلیه نقوش طرح بریده می‌شود و با شماره گذاری مرتب می‌شوند، هر قطعه نقش بریده شده روی یک کاشی رنگی می‌چسبانند و سپس آن را می‌تراشند. قطعات کاشی از طرف لعاب روی تخمين در جای خود چیده می‌شود. بعد از اتمام کار با دوغاب گچ به هم اتصال می‌یابند و پس از اتصال قطعات، کاشی را از تخمین جدا می‌کنند.
طرح یا نقش‌‌هایی را که به کمک خطوط بر روی کاغذ مشخص شده‌اند، به وسیله کاغذبُر (این ابزار میله‌ای ست استوانه‌ای شکل به قطر تقریبی ۱۰ میلی‌متر، سر استوانه به شکل تبر، کمی قوس‌دار ساخته شده و لبه‌ی آن را مانند وسایل برنده دیگر تیز کرده‌اند که به آسانی می‌تواند کاغذ را ببرد. طرز استفاده - کاغذبر را به طور عمودی (عمود بر کاغذ) در دست می‌گیرند و لبه‌ی تیز آن را روی خطوط کاغذ حرکت می‌دهند. این حرکت معمولا باید به طریقی انجام گیرد که دست ابزار مانع دید خطوط نشوند، و تیغه درست در وسط خط حرکت کند و قطعات کاغذ را ببرد و از هم جدا سازد) از روی خط‌ها می‌برند و از هم جدا می‌سازند. این بریده‌ها را اگر تشابهی داشته باشند جدا از هم جمع‌آوری می‌کنند و اگر قرینه نباشند، رنگ‌های متشابه را در یکجا قرار می‌دهند، که در موقع چسبانیدن روی کاشی پیشرفت کار سریع‌تر انجام گیرد. بریدن خطوط در طرح‌های اسلیمی، ختایی و نقش‌های متشابه مهارت خاصی لازم دارد، چون اینها خطوطی مستقیم نیستند که به وسیله خط کش یا ابزارهای دیگر بریده شوند. فقط ماهر بودن استاد فن است که باید کاغذبر را با دست روی خطوط نقش حرکت دهد و آنها را به دقت تمام جدا سازد. اگر کاغذبر به دقت از روی خطوط نقش عبور داده نشود، یا لرزش دست، کاغذبر را از مسیر اصلی منحرف سازد، وضع کج و معوج خطوط و تبعیت کاشی تراش از برش اولیه پس از نصب روی دیوار کاملا به چشم می‌خورد و نقش، اصالت خود را از دست می‌دهد.
کشیدن نقوش (یا حروف) بر یک سطح کاغذی، آماده کردن قالب بستر مورد نظر، این قالب ممکن است مستقیم یا غیر مستقیم باشد (لایه تخمین)، پیاده کردن طرح روی تخمین، در مرحله بعدی کلیه نقوش طرح بریده می‌شود و با شماره گذاری مرتب می‌شوند، هر قطعه نقش بریده شده روی یک کاشی رنگی می‌چسبانند و سپس آن را می‌تراشند. قطعات کاشی از طرف لعاب روی تخمين در جای خود چیده می‌شود. بعد از اتمام کار با دوغاب گچ به هم اتصال می‌یابند و پس از اتصال قطعات، کاشی را از تخمین جدا می‌کنند.
