فخرالدين ابراهيم ابن بزرگمهر ،متخلص به عراقي ،در سال 610 هجري قمري در روستاي كميجان همدان متولد شد و در همدان به تحصيل علوم و ادبيات متداول زمان خود پرداخت و توانست در سالهاي جواني در مدرسه همدان تدريس كند بعداً حالش با ديدن جمعي از قلندران كه از اين شهر مي گذشتند، تغيير كرد. از درس و بحث دست كشيد و به دنبال ايشان به راه افتاد. صفحات عراق عجم را سياحت كرد و به هندوستان رفت و در آنجا به خدمت شيخ بهاء الدين زكريا رسيد و در حلقه ي مريدان او در آمد.
در مقامات عرفاني به جايي رسيد كه شيخ مزبور خرقه خود را به وي پوشانيد. پس از آن دختر خود را به او تزويج كرد و عراقي را از اين زن پسري آمد كه او را كبير الدين نام نهاد. همين پسر پس از عراقي خليفه او گرديد. عراقي 25 سال در خدمت شيخ بهاء الدين بسر برد. پس از وفات شيخ ، عراقي نتوانست در هندوستان بماند و از راه عمان رهسپار حج شد. از آنجا آسياي صغير رفت و در شهر قونيه به خدمت صدرالدين قونيوي رسيد. امير معين الدين پروانه ، خانقاهي براي او در توقات (تركيه فعلي) ساخت.پس از گرفتاري امير معين الدين ، عراقي به مصر رفت و از آنجا به دمشق رهسپار شد و در همين شهر در سن 78 سالگي و بقولي 82 سالگي وفات يافت و در جبل الصالحه مدفون شد. ديوان عراقي شامل قصايد مقطعات، تركيبات ، ترجيعات ، غزليات و رباعيان است و به طبع رسيده . مثنوي عشاتنامه ، ياده نامه را به نام شمس الدين صاحب ديوان (جويني) ساخته است.
كتاب لمعات را به نثر در برابر سوانح العشاق غزالي ، در بيان مراتب عشق تاليف كرده است. اصطلاحات صوفيه نيز از آثار نثري او است. اشعار عراقي به رواني و شور عاشقانه و عارفانه معروف است . عبدالرحمن جامي در نفحات الانس راجع به او ميگويد: عراقي در صغر سن حفظ قرآن كرده و بغايت خوش ميخوانده ، چنانكه اهل دل شيفته آواز وي بودند. در سنين جواني و بعد از آن به تحصيل علوم اشتغال نموده چنانكه گويند در هفده سالگي در بعضي مدارس مشهور همدان به تدریس مشغول بوده است.عراقي در جواني از مريدان شيخ شهاب الدين سهروردي و بعدها از خواص مريدان شيخ بهاء الدين زكريا شده و قصايدي در مدح وي دارد. طبق گفته شمس الدين احمد افلاكي در كتاب مناقب العارفين، زماني كه عراقي در آسياي صغير(تركيه) و بيشتر در قونيه اقامت داشته با مولانا جلال الدين محمد بلخي روابط فراوان داشته است و گويا قونيوي را درك كرده و سپس كتاب لمعات خود را به او تقديم داشته است. ادوارد براون در كتاب تاريخ ادبيات خود در شرح حال عراقي چنين نوشته است: وقتي كه عراقي 17 ساله بود جمعي از قلندران به همدان فرود آمدند. در ميان ايشان جواني صاحب جمال بود و چون از آنجا بازگشتند عراقي را كه جمال آن درويش بچه مفتون ساخته بود تاب توقف نمانده از پي ايشان به هندوستان رفت و در مولتان به صحبت شيخ بهاء الدين زكريا نائل گرديد. شيخ او را التزام چله فرمود كه يك اربعين بايد عزلت پيش كرده به مراقبت و تفكر بپردازد. ليكن در دهمين روز ، ساير درويشان نزد شيخ زكريا شكايت آمده گفتند : عراقي به جاي سكوت و تفكر ، به سرودن غزلي كه خود ساخته مشغول است. و آن غزل را در اثناي چند روز جمله مطربان شهر آموخته و اكنون در همه ميكده ها با چنگ و چفانه ميسر آيند و آن غزل اين است :
در مقامات عرفاني به جايي رسيد كه شيخ مزبور خرقه خود را به وي پوشانيد. پس از آن دختر خود را به او تزويج كرد و عراقي را از اين زن پسري آمد كه او را كبير الدين نام نهاد. همين پسر پس از عراقي خليفه او گرديد. عراقي 25 سال در خدمت شيخ بهاء الدين بسر برد. پس از وفات شيخ ، عراقي نتوانست در هندوستان بماند و از راه عمان رهسپار حج شد. از آنجا آسياي صغير رفت و در شهر قونيه به خدمت صدرالدين قونيوي رسيد. امير معين الدين پروانه ، خانقاهي براي او در توقات (تركيه فعلي) ساخت.پس از گرفتاري امير معين الدين ، عراقي به مصر رفت و از آنجا به دمشق رهسپار شد و در همين شهر در سن 78 سالگي و بقولي 82 سالگي وفات يافت و در جبل الصالحه مدفون شد. ديوان عراقي شامل قصايد مقطعات، تركيبات ، ترجيعات ، غزليات و رباعيان است و به طبع رسيده . مثنوي عشاتنامه ، ياده نامه را به نام شمس الدين صاحب ديوان (جويني) ساخته است.
كتاب لمعات را به نثر در برابر سوانح العشاق غزالي ، در بيان مراتب عشق تاليف كرده است. اصطلاحات صوفيه نيز از آثار نثري او است. اشعار عراقي به رواني و شور عاشقانه و عارفانه معروف است . عبدالرحمن جامي در نفحات الانس راجع به او ميگويد: عراقي در صغر سن حفظ قرآن كرده و بغايت خوش ميخوانده ، چنانكه اهل دل شيفته آواز وي بودند. در سنين جواني و بعد از آن به تحصيل علوم اشتغال نموده چنانكه گويند در هفده سالگي در بعضي مدارس مشهور همدان به تدریس مشغول بوده است.عراقي در جواني از مريدان شيخ شهاب الدين سهروردي و بعدها از خواص مريدان شيخ بهاء الدين زكريا شده و قصايدي در مدح وي دارد. طبق گفته شمس الدين احمد افلاكي در كتاب مناقب العارفين، زماني كه عراقي در آسياي صغير(تركيه) و بيشتر در قونيه اقامت داشته با مولانا جلال الدين محمد بلخي روابط فراوان داشته است و گويا قونيوي را درك كرده و سپس كتاب لمعات خود را به او تقديم داشته است. ادوارد براون در كتاب تاريخ ادبيات خود در شرح حال عراقي چنين نوشته است: وقتي كه عراقي 17 ساله بود جمعي از قلندران به همدان فرود آمدند. در ميان ايشان جواني صاحب جمال بود و چون از آنجا بازگشتند عراقي را كه جمال آن درويش بچه مفتون ساخته بود تاب توقف نمانده از پي ايشان به هندوستان رفت و در مولتان به صحبت شيخ بهاء الدين زكريا نائل گرديد. شيخ او را التزام چله فرمود كه يك اربعين بايد عزلت پيش كرده به مراقبت و تفكر بپردازد. ليكن در دهمين روز ، ساير درويشان نزد شيخ زكريا شكايت آمده گفتند : عراقي به جاي سكوت و تفكر ، به سرودن غزلي كه خود ساخته مشغول است. و آن غزل را در اثناي چند روز جمله مطربان شهر آموخته و اكنون در همه ميكده ها با چنگ و چفانه ميسر آيند و آن غزل اين است :
