انجمن رمان نویسی | تک رمان
انجمن تک رمان...انجمن رمان نویسی تک رمان با ارائه محیطی امن و صمیمی فعالیت خود را در راستای ترویج کتابخوانی آغاز کرده است.
forum.taakroman.ir
روز هشتم شهریور 1348 سيدضياءالدين طباطبايي، نخستوزير برآمده از كودتاي سوم اسفند 1299 در 81 سالگي درگذشت.
سيدضياءالدين طباطبائي مشهورترين نخستوزير در سالهاي پاياني سلسله قاجار و عامل اجرايي كودتاي رضاخان پهلوي بود. او فرزند سيدعلي آقا يزدي از خطبا وسخنوران مشهور دوره مظفرالدين شاه قاجار بود.
سيدعلي آقا يزدي در اواخر سلطنت ناصرالدين شاه قاجار در حوزه علميه نجف به فراگيري فقه و اصول مشغول بود واز محضر درس آيت الله العظمي حاج ميرزاحسن شيرازي كسب فيض ميكرد. وي با آيات عظام و مراجعي چون آقا سيدابوالحسن اصفهاني و مرحوم حاج آقا حسين بروجردي همدرس بود. هنگامي كه مظفرالدين ميرزا در دوران وليعهدي خود از پيشگاه مرحوم ميرزاي شيرازي استدعا كرد كه يكي از روحانيون حوزه را به منظور زعامت وپيشوايي ديني هموطنان و همكيشان خويش به ايران اعزام نمايد، وي شاگردش سيدعلي آقا يزدي را به ايران گسيل داشت. سيد با ورود به ايران چنان مورد احترام مظفرالدين ميرزا قرار گرفت كه به وصيت او برجنازهاش نماز گذاشت.
سيدعلي آقا يزدي در ابتدا جزو مخالفان مشروطه بود وتنهادر چارچوب اقدامات مظفرالدين شاه با مشروطهخواهان همراهي ميكرد، اما به مرور وبويژه پس ازبه قدرت رسيدن محمدعلي شاه كه چهره استبدادي وضدمردمي قاجار رابرملا كرد، او به صف مشروطهطلبان پيوست و به سرعت در زمره دوستان و همرزمان شهيد شيخ فضل الله نوري قرار گرفت(1)
پس از حادثه به توپ بستن مجلس شوراي ملي كه با تباني محمدعلي شاه قاجار صورت پذيرفت، سيدعلي آقا كاملاً در جبهه مخالفين دولت قرار گرفت.(2) به طوري كه يكبار در دوران استبداد صغير به ساري تبعيد شد و خانهاش در تهران توسط عوامل دولتي واوباش غارت گرديد.(3)
سيدعلي آقا يزدي كه از مدرسين مسجد سپهسالار تهران(4) بود، در يكي از سفرهايي كه در سالهاي جواني به شيراز داشت، با دختري شيرازي ازدواج كرد. سيدضياءالدين طباطبائي ثمره همين ازدواج و نخستين فرزند وي بود.
نگاهي به دورههاي زندگي سيدضياءالدين طباطبائي
دوران زندگي سيدضياء شاهد حوادث مهمي ازجمله انقراض سلسله قاجار، ظهور و سقوط رضاخان و جنگهاي جهاني اول و دوم بود. اين دوره را ميتوان به 5مقطع متمايز تقسيم كرد.
1ـ مقطع قبل ازبه قدرت رسيدن سيدضياء الدين كه با فعاليتهاي روزنامهنگاري او از سنين نوجواني آغاز ميشود و تاسن 31 سالگي كه وي با كودتا قدرت رادر كشور به دست ميگيرد، ادامه مييابد. ويژگي اين دوره تلاش گسترده سيدضياء براي جلب حمايت محافل وابسته به انگليس در داخل كشور و شاخص كردن چهره خودبه عنوان سياستمدار جسوري است كه قادر است با حمايت انگلستان، اوضاع سياسي ايران رادگرگون سازد. در اين دوران كه معاصر با حوادث مشروطيت است، سيد صاحب چهرهاي مرموز و دوگانهاست. روزنامهنگاري است كه از حرفه خود به عنوان محملي براي تبليغ سياست بيگانگان استفاده ميكند.
2ـ دوران نخست وزيري سيدضياءالدين كه با كودتاي سوم اسفند 1299 آغاز ميشود و تا 4 خرداد سال 1300 هجري شمسي ادامه مييابد. ويژگي اين دوره، سختگيري سيد در داخل كشور و تشديد عمليات تعقيب و بازداشت ناراضياءن از يك سو و تلاش براي ايجاد توازن در رفتار با دو دولت اشغالگر انگليس و روسيه از جانب ديگر است. سيد در اين دوره سه ماهه در عين وابستگي به لندن تلاش ميكند تا با انعقاد قرارداد جداگانه با روسيه از برانگيختن حساسيت ضدانگليسي روسها جلوگيري كند. در اين دوره سيدضياء به عنوان يك كودتاچي ديكتاتور وسختگير مطرح است.
3ـ دوران اقامت سيدضياء در خارج از كشور كه از خرداد سال 1300 با بركناري وي از مقام نخست وزيري آغاز ميشود و تا مهر 1322 كه وي به كشورش بازميگردد، ادامه مييابد. سيد در بخشي از اين دوران در اروپا به گردش ودر بخشي ديگر به كار تجارت فرش ميپردازد. سپس به فلسطين ميرود و در آنجا به رياست دبيرخانه كميته اسلامي قدس منصوب ميگردد ودست به معاملات ملكي پنهان و آشكار بايهوديان ميزند. در اين دوره كه 22 سال به طول ميانجامد شاهد اشغال ايران توسط متفقين و سرنگوني حكومت رضاخان هستيم.
4ـ دوران فعاليتهاي پارلماني سيدضياءكه از اسفند 1322 باشروع كار مجلس چهاردهم آغاز ميشود وبا دستگيري وي توسط قوام السلطنه در اسفند 1324 خاتمه مييابد. ويژگي اين دوره دوساله نيز تشكيل حزب «اراده ملي» توسط سيدضياء و مبارزه وسيع وي با حزب توده ميباشد. سيد در اين دوره تنها به عنوان يك شخصيت حزبي كه فعاليتهاي سياسي خود را ازسنگر مجلس ادامه داده است، مطرح ميباشد.
5ـ دوران كنارهگيري سيدضياء از سياست كه با آزادشدن وي از زندان در 27 اسفند 1325 آغاز ميشود و تا زمان مرگ وي در شهريور 1348 ادامه مييابد. در اين دوره 23 ساله نيز سيد عمدتاً به فعاليتهاي كشاورزي ودامپروري در قزوين و منطقه سعادت آباد تهران سرگرم است. در اين دوره گهگاه محمدرضا پهلوي، وي راطرف مشورت خود در بعضي تصميمات سياسي قرار ميدهد. سيدضياء در اين دوره هر هفته يك روز با شاه ملاقات داشته و غير از اين هفتهاي دو روز نيز در منزل خود ملاقاتهاي عمومي با دوستان وبستگان خود انجام ميداده و طي اين ملاقاتها راجع به مسائل مختلف روز با آنان به بحث و تبادل نظر ميپرداخته است. ويژگي اين دوره نيز دوري جستن سيدضياء از فعاليتهاي سياسي بوده است.