تاریخ معاصر مخالفت با آرتور میلسپو در ایران

['mobin]

آرتور میلسپو



در شهریور۱۳۲۰/ ۱۹۴۲م، پس از اشـغال نظـامی ایـران توسط متفقین و اخراج رضاشاه، هرج‌ومرج تمام کشور را فراگرفت و اقتصاد ایران به مرحلـه سـقوط نزدیـک شد. ناتوانی سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتـی ایـران در برخورد و مقابله با مشکلات ناشی از جنـگ، یـک بـار دیگر مساله استخدام مستشاران خارجی را برای دولت ایران مطرح کرد.



در چنـین وضـعیتی از آرتـور چسـتر میلسپو دعوت شد تا بـرای رفـع مشـکلات اقتصـادی، مجددا از آمریکا عازم ایران شود. میلسپو در سـال‌های ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۶ش/ ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۷م، با سمت رئیس کل مالیه، در ایران خدمت کرده و نتیجه مثبتـی از اقـدامات وی حاصل شده بـود؛ پـس ایـن انگیـزه‌ای بـود بـرای دولتمردان ایران، تا وی را مجددا استخدام کنند. مجلس دوره ســـــیزدهم شورای ملـــــی، در تاریخ ۲۱آبـان۱۳۲۱/ ۱۹۴۳م، قــانون اســتخدام میلســپو را بــه سمت رئیس کل دارایی ایران تصـویب کـرد. طبـق آن، میلسپو اختیارات فراوانی در زمینه اقتصاد کسـب کـرد.



به این ترتیب، میلسپو در دی‌ماه۱۳۲۱/ ۱۹۴۳م، وارد تهران و مشغول اصلاحات شد؛ اما اقدامات او نتیجه مطلـوب را به‌دنبال نداشت. به همین علت وی از مجلس تقاضای اختیــارات بیشــتر کــرد. درنهایــت به‌رغــم وجــود مخالفـت‌های فـراوان، در اثـر اصـرار میلسـپو، قـانون اختیـــارات اقتصـــادی در تاریخ ۱۳ اردیبهشـــت ۱۳۲۲/ ۱۹۴۴م، مشتمل بـر هشـت ماده تصـویب شـد. پس از مـدتی، رسـیدگی بـه امـور مربـوط بـه اجنـاس خوارباری نیز جزو وظایف وی قرار گرفت. بازارهـای تهــران و تبریــز، در اعتــراض بــه تصــویب قــانون ۱۳ اردیبهشت بسته شد؛ اما میلسپو با اختیارات فراوانی که کسب کرده بود مشغول اصـلاحات شـد.



از آنجا کـه در قــانون اســتخدام ۱۳۲۱ش/ ۱۹۴۳م، مهم‌ترین وظیفــه میلسپو تهیه بودجه دولت تعیین شده بود وی سعی کرد از طریق تصویب قانون مالیات بر درآمد که طبـق آن از درآمدهای چشمگیر، مالیات بیشتری دریافـت می‌شـد کسری بودجه دولت را جبران کند. او همچنین، به‌منظـور افــزایش درآمــد دولــت از وزارتخانــه‌های مختلــف درخواست کرد تا هزینه‌‌های خود را کـاهش دهنـد.



در این میـان، بیشـترین تاکیـد او بـر وزارت دفاع بـود. میلســپو بــا اختیــارات وســیعی کــه درخواســت کــرد نارضایتی مجلس را نیز برانگیخت. به‌طورکلی، طبقـات ثروتمند نیز از تلاش‌های او بـرای وضـع مالیات بـر درآمد خشنود نبودند. در این میان، مهم‌ترین مخالفـان میلسپو، حزب توده و اتحاد شـوروی و نیـز مصـدق و ابتهاج بودند. میلسـپو در کتاب خاطرات خـود «آمریکایی‌ها در ایـران» اقـدامات انجـام گرفته در دوره دوم ماموریت خود را به‌صورت خلاصه ذکر کرده و در فصل آخر این کتاب، بـه مخالفـت‌های دولت شوروی و حزب توده پرداخته است. ابوالحسـن ابتهاج در جلد اول کتاب خاطراتش، به‌صورت مختصر به برخوردهای خود با میلسپو اشاره کرده است.



حسین کــی اســتوان، در کتاب «سیاســت موازنــه منفــی» سخنرانی‌های مصدق در مجلس دوره چهاردهم شورای ملی علیه میلسـپو را درج کـرده اسـت. فرضـیه مقالـه حاضر این اسـت کـه اخـتلاف بـا میلسـپو، بـه علـت مخالفت با حضور نیروهـای خـارجی در کشـور بـوده است و مربوط به عملکرد اقتصادی میلسپو نمی‌شود.



میلسپو در سـال‌های ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۶ش/ ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۷م، با سمت رئیس کل مالیه، در ایران خدمت کرده

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان