رئالیسم (realism) ؛ لغتى فرانسوى است که از ریشه (real) به معناى «واقعى» اخذ شده است. واژه هاى نظیر حقیقت گرایى، واقعیت گرایى، واقع بینى، حقیقت پرستى، واقع گرایى معادل این اصطلاح در فارسى به شمار مى روند.
این اصطلاح که بیشتر در مقابل ایدئالیسم (idealdsm) - به معناى تصویرگرایى، معناگرایى و آرمانگرایى - استعمال مى شود از نظر مفهوم دچار پیچیدگى، ابهام و اشتراک معنایى بوده و در حوزه هاى متعددى نظیر، سیاست، فلسفه، اخلاق، هنر و ادبیات و مباحث زیبایى شناختى، کاربرد دارد. از این رو در هر حوزه، معنایى خاص خود را مى طلبد، اما شاید بتوان در یک تعریف کلى و تا حدى متناسب باحوزه هاى مختلف، چنین گفت: «رئالیسم عبارت است از وضع و حالتى که در آن به امورى که داخل در متن واقع، و خارج از ذهن انگاشته مى شود، اهتمام ویژه داده مى شود». (فرهنگ واژه ها، عبدالرسول بیات، مؤسسه اندیشه و فرهنگ دینى، ۱۳۸۱، ص ۲۹۰)
جهت آشنایى بیشتر به بررسى کارکرد این اصطلاح در برخى حوزه ها مى پردازیم:
انجمن رمان نویسی
انجمن رمان نویسی | تک رمان
این اصطلاح که بیشتر در مقابل ایدئالیسم (idealdsm) - به معناى تصویرگرایى، معناگرایى و آرمانگرایى - استعمال مى شود از نظر مفهوم دچار پیچیدگى، ابهام و اشتراک معنایى بوده و در حوزه هاى متعددى نظیر، سیاست، فلسفه، اخلاق، هنر و ادبیات و مباحث زیبایى شناختى، کاربرد دارد. از این رو در هر حوزه، معنایى خاص خود را مى طلبد، اما شاید بتوان در یک تعریف کلى و تا حدى متناسب باحوزه هاى مختلف، چنین گفت: «رئالیسم عبارت است از وضع و حالتى که در آن به امورى که داخل در متن واقع، و خارج از ذهن انگاشته مى شود، اهتمام ویژه داده مى شود». (فرهنگ واژه ها، عبدالرسول بیات، مؤسسه اندیشه و فرهنگ دینى، ۱۳۸۱، ص ۲۹۰)
جهت آشنایى بیشتر به بررسى کارکرد این اصطلاح در برخى حوزه ها مى پردازیم:
انجمن رمان نویسی
انجمن رمان نویسی | تک رمان