کژدمها رنگهای مختلفی مثل زرد مایل به قهوهای، قهوهای، خاکستری و سیاه دارند و اندازه آنها بین ۵٫۱ تا ۱۸ سانتیمتر مختلف است ولی به واسطه شکل بدنی خود که حالتی تخت و صاف دارد، میتوانند از شکافهایی به عرض ۳ میلیمتر نیز عبور کنند و خود را وارد خانه انسانها سازند.
کژدمها در محیط خارج از خانه در شکاف و درز بین سنگها، زیر پو*ست درختان، بین هیزمها و مانند آن یافت میشوند و در محیط خانه در حمام، دستشویی، آشپزخانه و محیطهای مرطوب دیده میشوند. این جانوران در طول روز در گوشهای بیحرکت و پنهانند و در طی شب فعالیت خود را آغاز میکنند و بهدنبال شکار خود میروند و سم خود را از طریق نیش که در انتهای دم آنها وجود دارد به شکار خود تزریق میکنند.[زهر کژدم مایعی بیرنگ و شفاف است که خاصیت قلیایی تا خنثی دارد و در واقع نوعی پروتئین است. این زهر از عناصری مانند کربن، هیدروژن، نیتروژن و گوگرد تشکیل شدهاست و شامل پروتئینهای مختلفی از قبیل توکسین و آنزیم میشود. توکسینها یا فاکتورهای سمی شامل نوروتوکسین (سم عصبگرا)، هموتوکسین و کاردیوتوکسین است. آنزیمها که باعث سهولت تأثیر سم میشوند، شامل لستیناز، هیالورونیداز، فسفولیپاز، پروتئیناز و آنزیمهای انعقادی یا ضدانعقادی است.[۹] زهر کژدمها بیشتر بر بند پایان و جانوران کوچک مؤثر است اما بعضی گونههای آن مانند «عقرب قاتل» برای انسانها هم کشنده هستند. این معلوم نیست که یک عقرب پس از مردن تا چند دقیقه میتواند بگزد.
زهر اکثر کژدمهای سمی باعث نابودی گلبولهای قرمز خون میشود و در محل گزش نیز تغییر رنگ موضعی و تورم دردناک ایجاد میکند. گرچه بهطور متناقض سم بعضی از انواع کشنده باعث علائم موضعی و تورم زیاد نمیشود ولی حتماً باید توسط پزشک معاینه شده و با تزریق سرم ضد عقرب درمان شود. کودکان و افراد سالمند نیز نسبت به سم عقرب آسیب پذیرتر بوده و نیازمند توجه بیشتری میباشند. علاوه بر آسیب به گلبولهای قرمز، زهر عقرب علائم عصبی نیز ایجاد میکند که شامل بیقراری، تشنج، راه رفتن نامتعادل، آبریزش از د*ه*ان، حساسیت شدید پو*ست به لمس، انقباضات ماهیچهای، درد شکم و کاهش کارکرد سیستم تنفسی میباشد که در اکثر موارد این علائم در عرض ۴۸ ساعت فروکش میکنند.[۹]۱]
کژدمها در محیط خارج از خانه در شکاف و درز بین سنگها، زیر پو*ست درختان، بین هیزمها و مانند آن یافت میشوند و در محیط خانه در حمام، دستشویی، آشپزخانه و محیطهای مرطوب دیده میشوند. این جانوران در طول روز در گوشهای بیحرکت و پنهانند و در طی شب فعالیت خود را آغاز میکنند و بهدنبال شکار خود میروند و سم خود را از طریق نیش که در انتهای دم آنها وجود دارد به شکار خود تزریق میکنند.[زهر کژدم مایعی بیرنگ و شفاف است که خاصیت قلیایی تا خنثی دارد و در واقع نوعی پروتئین است. این زهر از عناصری مانند کربن، هیدروژن، نیتروژن و گوگرد تشکیل شدهاست و شامل پروتئینهای مختلفی از قبیل توکسین و آنزیم میشود. توکسینها یا فاکتورهای سمی شامل نوروتوکسین (سم عصبگرا)، هموتوکسین و کاردیوتوکسین است. آنزیمها که باعث سهولت تأثیر سم میشوند، شامل لستیناز، هیالورونیداز، فسفولیپاز، پروتئیناز و آنزیمهای انعقادی یا ضدانعقادی است.[۹] زهر کژدمها بیشتر بر بند پایان و جانوران کوچک مؤثر است اما بعضی گونههای آن مانند «عقرب قاتل» برای انسانها هم کشنده هستند. این معلوم نیست که یک عقرب پس از مردن تا چند دقیقه میتواند بگزد.
زهر اکثر کژدمهای سمی باعث نابودی گلبولهای قرمز خون میشود و در محل گزش نیز تغییر رنگ موضعی و تورم دردناک ایجاد میکند. گرچه بهطور متناقض سم بعضی از انواع کشنده باعث علائم موضعی و تورم زیاد نمیشود ولی حتماً باید توسط پزشک معاینه شده و با تزریق سرم ضد عقرب درمان شود. کودکان و افراد سالمند نیز نسبت به سم عقرب آسیب پذیرتر بوده و نیازمند توجه بیشتری میباشند. علاوه بر آسیب به گلبولهای قرمز، زهر عقرب علائم عصبی نیز ایجاد میکند که شامل بیقراری، تشنج، راه رفتن نامتعادل، آبریزش از د*ه*ان، حساسیت شدید پو*ست به لمس، انقباضات ماهیچهای، درد شکم و کاهش کارکرد سیستم تنفسی میباشد که در اکثر موارد این علائم در عرض ۴۸ ساعت فروکش میکنند.[۹]۱]