سلجوقیان که از سال ۴۲۹ هجری تا سال ۷۰۰ هجری در آسیای غربی سلطنت کردند قومی بیابانگرد و از طایفه ترکمان ( غز ) بودند که در ناحیه ترکمنستان جنوب شرقی دریاچه خزر زندگی می کردند آنان فرزند سلجوق از روسای ترکمان هستند از اینرو این سلسله به سلجوقیان شهرت یافته است موسس این سلسله طغرل بیک به خراسان هجوم برده و غزنویان را مغلوب کرد و شهر های مهم کشور آنان را تسخیر کرده و جای ایشان را در آن دیار گرفت .
سپس به بغداد وارد شد و نام او با لقب سلطان در دارالخلافه بر منبرها خوانده شد .قبایل دیگر ترک نیز به تدریج خدمت سلجوقیان را پذیرفتند بدین ترتیب تمام آسیای غربی تحت یک حکومت واحد درآمد . پس از طغرل بیک ، الب ارسلان و ملک شاه و سنجر حکومتداشتند ملک شاه و سنجر ادیبان را حمایت می کردند . وزیران آنان مانند عمید الملک کندری و نظام الملک طوسی خود اهل دانش و فضل بودند و علما را احترام می نمودند . عمید الملک کندری مردی دانشمند بود و دستور داد دیوان ها و دفاتر دولتی را به فارسی بنویسید و ترکان را به آموختن فارسی تشویق کرد . برای آنکه کلیه امور اداری و تشکیلاتی به دست ایرانیان افتد .
وزیر ذانشمند دیگر دوره سلجوقیان خواجه نظام الملک می باشد . الب ارسلان وی را به وزارت برگزید . مجموع مدت وزارت نظام الملک طوسی سی سال بود و بسیاری از فتوحات سلجوقیان و پیشرفت های آنان در امور داخلی مملکت مدیون کاردانی و کفایت او بود . خواجه از نویسندگان چیره دست نثر فارسی به شمار می رود و کتاب سیاست نامه از آثار اوست . وی مدارسی در شهرهای مختلف بنا کرد که آنها به مدارس نظامیه معروف شدند . از جمله مدرسه نظامیه بغداد این مدارس مانند دانشگاههای امروزی بود ند
و جوانانی که تحصیلاتی داشتند و مقدمات را دیده بودند . بدانجا رفته و عالی ترین علوم زمان خود را فرا می گرفتند . پس از خواجه نظام الملک ، در بغداد و در قاهره نیز به همین روش مدرسه مستنصریه را ساختند و در قاهره نیز به همین روش دانشگاه الزهرا توسط فاطمیون به وجود آمد و اروپاییان اساس دانشگاههای خود را از این نوع مدارس گرفتند . به عبارت دیگر دانشگاههای امروز اروپا تقلیدی از مدرسه نظامیه بغداد است .
از دانشمندان بزرگ عصر سلجوقی حکیم عمر خیام را می توان نام برد که از ستاره های تابناک علوم ریاضی و نجوم است . یکی از آثار او در ریاضی جبر و مقابله است وی مطالعات ریاضی را فراتر از مرحله ای که خوارزمی در آن متوقف شده بود ، پیش برد .
یکی از بزرگتریت و ارجمندترین متفکر عالم اسلام دوره سلجوقی غزالی است . وی در فقه حکمت و کلام سرآمد عصر بود مسلمین او را حجه الاسلام لقب داده اند . پدرش شغل بافندگی پیشه داشت و لقب غزالی به مناسبت پیشه اوست .
کتاب های غزالی در منطق و حکمت و علوم طبیعی در اروپا ترجمه گردیده و غزالی شهرت جهانی یافت یکی از آثار مشهور وی کیمیای سعادت می باشد .
سپس به بغداد وارد شد و نام او با لقب سلطان در دارالخلافه بر منبرها خوانده شد .قبایل دیگر ترک نیز به تدریج خدمت سلجوقیان را پذیرفتند بدین ترتیب تمام آسیای غربی تحت یک حکومت واحد درآمد . پس از طغرل بیک ، الب ارسلان و ملک شاه و سنجر حکومتداشتند ملک شاه و سنجر ادیبان را حمایت می کردند . وزیران آنان مانند عمید الملک کندری و نظام الملک طوسی خود اهل دانش و فضل بودند و علما را احترام می نمودند . عمید الملک کندری مردی دانشمند بود و دستور داد دیوان ها و دفاتر دولتی را به فارسی بنویسید و ترکان را به آموختن فارسی تشویق کرد . برای آنکه کلیه امور اداری و تشکیلاتی به دست ایرانیان افتد .
وزیر ذانشمند دیگر دوره سلجوقیان خواجه نظام الملک می باشد . الب ارسلان وی را به وزارت برگزید . مجموع مدت وزارت نظام الملک طوسی سی سال بود و بسیاری از فتوحات سلجوقیان و پیشرفت های آنان در امور داخلی مملکت مدیون کاردانی و کفایت او بود . خواجه از نویسندگان چیره دست نثر فارسی به شمار می رود و کتاب سیاست نامه از آثار اوست . وی مدارسی در شهرهای مختلف بنا کرد که آنها به مدارس نظامیه معروف شدند . از جمله مدرسه نظامیه بغداد این مدارس مانند دانشگاههای امروزی بود ند
و جوانانی که تحصیلاتی داشتند و مقدمات را دیده بودند . بدانجا رفته و عالی ترین علوم زمان خود را فرا می گرفتند . پس از خواجه نظام الملک ، در بغداد و در قاهره نیز به همین روش مدرسه مستنصریه را ساختند و در قاهره نیز به همین روش دانشگاه الزهرا توسط فاطمیون به وجود آمد و اروپاییان اساس دانشگاههای خود را از این نوع مدارس گرفتند . به عبارت دیگر دانشگاههای امروز اروپا تقلیدی از مدرسه نظامیه بغداد است .
از دانشمندان بزرگ عصر سلجوقی حکیم عمر خیام را می توان نام برد که از ستاره های تابناک علوم ریاضی و نجوم است . یکی از آثار او در ریاضی جبر و مقابله است وی مطالعات ریاضی را فراتر از مرحله ای که خوارزمی در آن متوقف شده بود ، پیش برد .
یکی از بزرگتریت و ارجمندترین متفکر عالم اسلام دوره سلجوقی غزالی است . وی در فقه حکمت و کلام سرآمد عصر بود مسلمین او را حجه الاسلام لقب داده اند . پدرش شغل بافندگی پیشه داشت و لقب غزالی به مناسبت پیشه اوست .
کتاب های غزالی در منطق و حکمت و علوم طبیعی در اروپا ترجمه گردیده و غزالی شهرت جهانی یافت یکی از آثار مشهور وی کیمیای سعادت می باشد .
