• خرید مجموعه داستان های درماندگان ژانر تراژدی و اجتماعی به قلم احمد آذربخش برای خرید کلیک کنید
  • دیو، دیو است؛ انسان، انسان. هاله‌های خاکستری از میان می‌روند؛ این‌جا یا فرشته‌ای و یا شیطان. رمان دیوهای بیگانه اثر آیناز تابش کلیک کنید
  • رمان ققنوس آتش به قلم مونا ژانر تخیلی، مافیایی/جنایی، اجتماعی، عاشقانه کلیک کنید

هنر خاتم کاری

  • نویسنده موضوع *Emerald*
  • تاریخ شروع
  • پاسخ‌ها 4
  • بازدیدها 231
  • Tagged users هیچ

ساعت تک رمان

*Emerald*

کاربر تک رمان
کاربر تک رمان
تاریخ ثبت‌نام
2020-01-24
نوشته‌ها
745
لایک‌ها
6,203
امتیازها
93
کیف پول من
45
Points
0
download-1.jpg

هنر خاتم کاری
هنر خاتم‌سازی یکی از مهم‌ترین هنرهای دستی ایران است. این صنعت ارزش هنری فوق‌العاده زیادی دارد. سابقه خاتم‌سازی درایران از زمانهای خیلی قدیم بوده‌است.

خاتم‌کاری از هنرهای ظریفه و صنایع دستی ایران است که سابقه و ریشه‌ای کهن دارد.
 
انجمن رمان نویسی دانلود رمان

*Emerald*

کاربر تک رمان
کاربر تک رمان
تاریخ ثبت‌نام
2020-01-24
نوشته‌ها
745
لایک‌ها
6,203
امتیازها
93
کیف پول من
45
Points
0
تعریف هنر خاتم کاری
خاتم ترکیبی است از چند ضلعی‌های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ‌های مختلف تشکیل می‌شود. پنج، شش، هفت، هشت یا ده ضلعی است.

خاتم از هنرهای دستی دقیق و پرکار است که تولید و ساخت آن احتیاج به دقت و حوصله زیاد دارد. چند ضلعی‌هایی که در خاتم‌سازی به کار می‌آید

در لغت‌نامه دهخدا خاتم‌ساز چنین معنی شده‌است: «آنکه پاره‌های استخوان را در چوب با نقش و نگار بنشاند. خاتم‌سازی عمل خاتم‌ساز را گویند.»

در دائرهالمعارف فارسی دربارهٔ خاتم‌کاری و خاتم‌سازی آمده‌است: «هنر آراستن سطح اشیاء به صورتی شبیه موزائیک، با مثلث‌های کوچک. طرح‌های گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بوده‌است. این اشکال هندسی را با قراردادن مثلث‌های کوچک در کنار هم نقش‌بندی می‌کنند. مثلث‌ها را از انواع چوب، فلز و استخوان می‌سازند. هرچه مثلث‌ها ریزتر و ظریف‌تر باشند، خاتم مرغوب‌تر است. در یک طرح خاتم، برای ساختن کوچک‌ترین واحد هندسی، حداقل سه مثلث و برای بزرگ‌ترین آن، حداکثر چهارصد مثلث به کار می‌رود.»
 
انجمن رمان نویسی دانلود رمان

*Emerald*

کاربر تک رمان
کاربر تک رمان
تاریخ ثبت‌نام
2020-01-24
نوشته‌ها
745
لایک‌ها
6,203
امتیازها
93
کیف پول من
45
Points
0
2123456154253172607318814491115214171101117-300x169.jpg


قدیمی‌ترین آثار هنری خاتم‌کاری شده باقی‌مانده:

صندوق مرقد موسی کاظم و محمد تقی در کاظمین مربوط به دوران شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۰۶هجری قمری ساخته شده توسط محمد جمعه.
صندوق مرقد حسن عسکری در سامره و صندوق مرقد علی نقی مربوطه به همان دوره است.
صندوق خاتم ضریح نرگس خاتون مادر مهدی که در همان دوره ساخته و نصب شده.
اثر بسیار زیبا و نفیس درب ورودی مدرسه چهارباغ اصفهان چندین بار توسط استادان این هنر ترمیم و مرمت شده‌است.
درب خاتم امامزاده شاه‌رضا در قمشه (شهرضا) مربوط به زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی.
صندوق خاتم مرقد علی پسر ابی طالب ساخته شده در زمان کریم خان زند و نصب آن در زمان لطفعلی خان زند
صندوق خاتم مرقد حسین پسر علی و ابوالفضل در کربلا
صندوق مقبره زینب در شام
 
انجمن رمان نویسی دانلود رمان

*Emerald*

کاربر تک رمان
کاربر تک رمان
تاریخ ثبت‌نام
2020-01-24
نوشته‌ها
745
لایک‌ها
6,203
امتیازها
93
کیف پول من
45
Points
0
تاریخچهٔ خاتم‌کاری
2468191-300x206.jpg


دربارهٔ مخترع و مبتکر خاتم بین خاتم‌سازان و هنرمندان روایات گوناگونی وجود دارد ولی آنچه قابل ذکر است آن است که به درستی معلوم نیست اولین بار خاتم‌سازی را چه کسی ابداع کرده‌است. در دائرهالمعارف فارسی آمده‌است: «زمان آغاز این هنر دانسته نیست، و آنچه دربارهٔ آن گفته می‌شود با افسانه همراه است. برخی از استادان خاتم‌ساز هنوز بر این عقیده‌اند که هنر خاتم‌سازی معجزه ابراهیم پیغمبر است»

صنعتگران مصری این روش را مانند بسیاری از هنرها و پیشه‌های دیگر از قبطی‌ها اقتباس کرده‌اند، چندین قطعه و لوحه که روی آنها با چوب و استخوان موزائیک‌کاری شده‌است در عین الصیره نزدیک قاهره دراوایل دوره اسلام به دست آمده و اغلب آنها درموزه صنایع اسلامی قاهره ویا موزه برلین وجود دارد که یکی از عالی‌ترین نمونه‌های این صنعت درموزه متروپولیتن است.

ازدیگر آثار و نمونه‌های تاریخی دراین هنر:

منبر خاتم کاری در مسجد جامع عتیق شیراز دارای قدمت بیش از هزار سال.
سقف ایوان اصلی مسجد جامع عتیق شیراز مربوطه به سده هشتم هجری (سده چهاردهم میلادی)
درهای خاتم قصر رؤیایی تیمور گرکانی به نام دلگشا در سمرقند و درهای آرامگاه وی در سال۸۰۷ هجری(۱۴۰۵میلادی)
درهای چوب گردو و روکش استخوان ودیگر چوبها ساخته شده توسط هنرمندی بنام حبیب‌الله درسال ۹۹۹هجری(۱۵۹۱میلادی) که درموزه برلین نگهداری می‌شود.
درهای مزین به اشکال هندسی گل و بته، از شهر بخارا که درموزه ویکتوریا آلبرت موجود است
منبر چوبی مسجد لنبان اصفهان بااشکال هندسی و اجزای نقره‌ای مربوطه به سال ۱۱۱۴هجری(۱۷۰۲میلادی)
 
انجمن رمان نویسی دانلود رمان

*Emerald*

کاربر تک رمان
کاربر تک رمان
تاریخ ثبت‌نام
2020-01-24
نوشته‌ها
745
لایک‌ها
6,203
امتیازها
93
کیف پول من
45
Points
0
اوج شکوفایی هنر خاتم کاری
اوج شکوفایی و تکامل این هنر در دوران صفویه بود، دراین دوران از گوشه و کنار ایران هنرمندان به اصفهان، پایتخت آن زمان آمدند و هنرهای فراموش‌شده این کشور از نو پایه‌گذاری شد و هنرمندان ضمن فعالیت در رشته‌های خاتم‌کاری، منبت‌کاری، کاشی‌کاری و گره‌چینی، به ترمیم و ساختن ساختمان‌ها و آثار گذشته و بارگاه‌ها و اماکن مقدس تشویق و ترغیب شدند. بعدها در زمان قاجاریه به علت عدم توجه به هنرها این هنر نیز همانند سایر هنرها از درجه اعتبار و اهمیت افتاد و استادان و هنرمندان این رشته در این دوران در بدترین و سخت‌ترین شرایط زندگی می‌کردند.

khatam_1-300x203.jpg


درسال ۱۳۰۷ اوایل دوران پهلوی مدرسه صنایع مستظرفه به کوشش استاد محمد غفاری (کمال الملک) تأسیس و این هنرستان رونق و توسعه‌ای به هنرهای دستی کشور بخشید و پس از آن کارگاه‌های خاتم‌سازی و چند کارگاه دیگر در وزارت فرهنگ و هنر سابق تشکیل شد.

آثار به‌جامانده، ۷۲ نفر از هنرمندان شیراز (به سرپرستی استاد خلیل گلریزخاتمی و استاد غلام حسین گلریزخاتمی)، اتاق هفت در هفت متری خاتم‌کاری شده با تمامی وسایل موجود در آن، در کاخ مرمر به مدت چهار سال.

هنر خاتم‌سازی بعد از انقلاب اسلامی در کارگاه خاتم‌سازی وزارت فرهنگ و هنر سابق تحت نام جدیدی با وابستگی به وزارت فرهنگ و آموزش عالی ادامه یافت و از آن زمان تاکنون سمت و سوی طرح‌ها تغییر یافته و با حذف طرح‌های خارجی توجه بیشتری به سنت‌گرایی معطوف یافته و از آن به بعد خط و نوشته وارد خاتم شد.
 
انجمن رمان نویسی دانلود رمان
بالا