مواردی که نماز را باطل می‌سازند و با عنوان «مبطلات نماز» شناخته می‌شوند، دوازده عدد است که در مقاله زیر شرح داده شده است.
1- یکی از شروط صحت نماز در حین ادای نماز از بین برود
مثل آنکه نمازگزار در وسط نماز بفهمد که لباس او نجس است. نمازگزار در حین نماز کاری را انجام دهد که وضو یا غسل را باطل میکند؛ خواه این کار به عمد باشد یا به سهو یا حتی در شرایطی که مجبور باشد. چنانچه این عمل بعد از سجده آخر صورت گیرد، باز هم نماز باطل است. برای مثال بیرون آمدن بول و غائط.
اگر فردی نتواند از بیرون آمدن این دو خودداری کند، به شرط آنکه به دستوری که در احکام وضو گفته شده به درستی عمل کرده باشد، نمازش صحیح است. همچنین اگر زن مستحاضه‌ای احکام استحاضه را به درستی عمل کرده باشد اما در حال نماز از بدنش خون خارج شود، نمازش صحیح است.
2- خواب
فردی که بی اراده به خواب رفته باشد، چنانچه نداند که در حال نماز به خواب رفته یا بعد از آن، نمازش صحیح است و التزامی بر به جای آوردن مجدد آن نیست. این حکم مشروط بر آن است که بداند به مقداری نماز خوانده که عرفاً نماز نامیده می‌شود.
فردی که می‌داند با انتخاب خویش خوابیده، اما شک کند که آیا این خواب بعد از نماز رخ داده یا وسط نماز، نماز را فراموش کرده و خوابیده است، نمازش با همان شرط مسئله قبل، صحیح است.
اگر فردی در وضعیت سجده نماز بیدار شود و نداند که این سجده، سجده دوم رکعت آخر نمازش بوده یا سجده شکر در بعد از نماز، و بین این دو در شک باقی بماند و اطمینان حاصل ننماید، نمازش صحیح است.
3- دست روی هم گذاشتن:
دست‌ها را با این نیت بر روی هم بگذارد که جزء نماز است یا انجام دادنش واجب است. کسی که به عمد این کار را انجام دهد لازم است که نمازش را دوباره بخواند. اگر از روی ادب و تواضع دست‌ها را بر روی هم گذاشته باشد، بنابر احتیاط واجب لازم است که نمازش را دوباره بخواند.
اگر انجام دادن این کار در اثر فراموشی یا به قصد خاراندن دست باشد یا در اثر جبر و تقیه این کار را انجام داده باشد، نمازش صحیح است.
4- گفتن آمین بعد از سوره حمد
بعد از تلاوت سوره حمد در نماز «آمین» بگوید. چنانچه از روی سهو یا در حالت تقیه گفته شود، نماز را باطل نمی‌کند. هرچند که گفتنش حرام است.
5- رو برگرداندن از قبله:
نمازگزار به عمد و بی هیچ دلیل موجهی، رویش را از قبله برگرداند.
اگر فقط با صورت به چپ و راست بچرخد نماز صحیح است اما اگر با تمام ب*دن به سمت راست یا چپ بچرخد یا با صورت پشت سرش را بنگرد و این حرکات به عمد باشد نمازش باطل است. اما اگر به سهو یا به فراموشی باشد؛ در مورد اولی نمازش صحیح است و در مورد دوم محل احتیاط است.
اگر به سمت راست یا چپ بچرخد، یا غافل باشد، یا فراموش کرده باشد یا حتی قبله را اشتباه تشخیص داده باشد، آنگاه که متوجه انحرافش از قبله شد، اگر وقت کافی برای قطع کردن و خواندن دوباره نماز داشته باشد (حتی اگر یک رکعت از نماز را خوانده) باید نماز را قطع کرده و مجددا در جهت درست بخواند. اما اگر وقت تنگ باشد نمازش را ادامه دهد و نیازی بر انجام قضای آن نیست.
6- سخن گفتن به عمد در حال نماز
- اگر به سهو کلمه ای بگوید که حتی معنادار باشد، نماز صحیح است.
- آروغ زدن، سرفه کردن و آه کشیدن باعث ابطال نماز نمی‌شود.
- اگر کلمه‌ای را با نیت ذکر خداوند بگوید اما صدایش را بلند کند تا مفهومی را به کسی بفهماند، نمازش باطل نیست. اما اگر هدفش ذکر نباشد یا هدفش هر دوی آن باشد، نمازش باطل می‌شود.
- خواندن قرآن و دعا در نماز اشکال ندارد به جز 4 آیه‌ای که سجده واجب دارند.
- اگر بخشی از حمد و سوره و هر ذکر دیگری از نماز را حتی عمداً چند مرتبه بگوید نماز صحیح است.
- در حال نماز نباید به دیگری سلام کرد؛ اما اگر کسی به نمازگزار سلام کرد بر نمازگزار لازم است که پاسخ دهد؛ البته پاسخش باید به اندازه سلام باشد.
7- خندیدن با صدای بلند و به عمد
- اگر از روی فراموشی یا سهواً باشد اشکال ندارد.
- اگر برای جلوگیری از صدای خنده، صورت نمازگزار سرخ شود، طبق نظر آیت الله بهجت نمازش صحیح است اما بنابر نظر آیت الله سیستانی احتیاط واجب آن است که نمازش را دوباره بخواند.
8- گریستن با صدای بلند
اگر برای کار دنیا بی‌صدا گریه کند اشکال ندارد. اگر برای آخرت باشد، نماز صحیح است حتی از بهترین اعمال است.
مبطلات نماز,کارهایی که نماز را باطل میکند,انجام چه کارهایی نماز را باطل میکند
آیا گریه کردن در نماز جز "مبطلات نماز" است
9- انجام دادن هر کاری که شکل نماز را به هم بریزد.
کاری که صورت نماز را بر هم نمی‌زند مانند ساکت کردن بچه، شیردادن به بچه، کشتن عقرب و یا اشاره‌کردن با دست اشکالی ندارد.
10- خیلی ساکت بودن در نماز:
اگر در حال نماز آنقدر ساکت باشد که اطرافیان بگویند او نماز نمی‌خواند، نمازش باطل است.
مبطلات نماز,کارهایی که نماز را باطل میکند,انجام چه کارهایی نماز را باطل میکند
چه اعمالی جز مبطلات نماز هستند
11- خوردن یا آشامیدن در حال نماز
- اگر در حال نماز چیزی بخورد، حتی اگر صورت نماز را به هم نریزد، بنابر احتیاط واجب، باید نمازش را دوباره بخواند.
- خوردن غذایی که بین دندان باقی مانده؛ نماز را باطل نمی‌کند.
- اگر قند یا چیزی شبیه آن در د*ه*ان باشد و به آرامی آبب شده یا خورده شود نماز باطل نمی‌شود.
مبطلات نماز,کارهایی که نماز را باطل میکند,انجام چه کارهایی نماز را باطل میکند
آیا خوردن و آشامیدن نماز را باطل میکند؟
12- شکیات نماز:
اگر در هنگام نمازهای دو و سه رکعتی، شک کند که رکعت چندم است و شک او به نتیجه نرسد. شک در دو رکعت اول نمازهای چهار رکعتی نیز همین حکم را دارد.
اگر نمازگزار، رکن‌های نماز را کم کند یا به آنها بیافزاید نماز وی باطل است. فرقی نمی‌کند که این کاهش و افزایش به عمد بوده باشد یا به اشتباه.
اگر نمازگزار بعد از نماز شک کند که آیا در حال نماز عملی را انجام داده که صحت نماز را بر هم بزند یا خیر، نمازش صحیح است.
پایان مطلب
1- یکی از شروط صحت نماز در حین ادای نماز از بین برود
مثل آنکه نمازگزار در وسط نماز بفهمد که لباس او نجس است. نمازگزار در حین نماز کاری را انجام دهد که وضو یا غسل را باطل میکند؛ خواه این کار به عمد باشد یا به سهو یا حتی در شرایطی که مجبور باشد. چنانچه این عمل بعد از سجده آخر صورت گیرد، باز هم نماز باطل است. برای مثال بیرون آمدن بول و غائط.
اگر فردی نتواند از بیرون آمدن این دو خودداری کند، به شرط آنکه به دستوری که در احکام وضو گفته شده به درستی عمل کرده باشد، نمازش صحیح است. همچنین اگر زن مستحاضه‌ای احکام استحاضه را به درستی عمل کرده باشد اما در حال نماز از بدنش خون خارج شود، نمازش صحیح است.
2- خواب
فردی که بی اراده به خواب رفته باشد، چنانچه نداند که در حال نماز به خواب رفته یا بعد از آن، نمازش صحیح است و التزامی بر به جای آوردن مجدد آن نیست. این حکم مشروط بر آن است که بداند به مقداری نماز خوانده که عرفاً نماز نامیده می‌شود.
فردی که می‌داند با انتخاب خویش خوابیده، اما شک کند که آیا این خواب بعد از نماز رخ داده یا وسط نماز، نماز را فراموش کرده و خوابیده است، نمازش با همان شرط مسئله قبل، صحیح است.
اگر فردی در وضعیت سجده نماز بیدار شود و نداند که این سجده، سجده دوم رکعت آخر نمازش بوده یا سجده شکر در بعد از نماز، و بین این دو در شک باقی بماند و اطمینان حاصل ننماید، نمازش صحیح است.
3- دست روی هم گذاشتن:
دست‌ها را با این نیت بر روی هم بگذارد که جزء نماز است یا انجام دادنش واجب است. کسی که به عمد این کار را انجام دهد لازم است که نمازش را دوباره بخواند. اگر از روی ادب و تواضع دست‌ها را بر روی هم گذاشته باشد، بنابر احتیاط واجب لازم است که نمازش را دوباره بخواند.
اگر انجام دادن این کار در اثر فراموشی یا به قصد خاراندن دست باشد یا در اثر جبر و تقیه این کار را انجام داده باشد، نمازش صحیح است.
4- گفتن آمین بعد از سوره حمد
بعد از تلاوت سوره حمد در نماز «آمین» بگوید. چنانچه از روی سهو یا در حالت تقیه گفته شود، نماز را باطل نمی‌کند. هرچند که گفتنش حرام است.
5- رو برگرداندن از قبله:
نمازگزار به عمد و بی هیچ دلیل موجهی، رویش را از قبله برگرداند.
اگر فقط با صورت به چپ و راست بچرخد نماز صحیح است اما اگر با تمام ب*دن به سمت راست یا چپ بچرخد یا با صورت پشت سرش را بنگرد و این حرکات به عمد باشد نمازش باطل است. اما اگر به سهو یا به فراموشی باشد؛ در مورد اولی نمازش صحیح است و در مورد دوم محل احتیاط است.
اگر به سمت راست یا چپ بچرخد، یا غافل باشد، یا فراموش کرده باشد یا حتی قبله را اشتباه تشخیص داده باشد، آنگاه که متوجه انحرافش از قبله شد، اگر وقت کافی برای قطع کردن و خواندن دوباره نماز داشته باشد (حتی اگر یک رکعت از نماز را خوانده) باید نماز را قطع کرده و مجددا در جهت درست بخواند. اما اگر وقت تنگ باشد نمازش را ادامه دهد و نیازی بر انجام قضای آن نیست.
6- سخن گفتن به عمد در حال نماز
- اگر به سهو کلمه ای بگوید که حتی معنادار باشد، نماز صحیح است.
- آروغ زدن، سرفه کردن و آه کشیدن باعث ابطال نماز نمی‌شود.
- اگر کلمه‌ای را با نیت ذکر خداوند بگوید اما صدایش را بلند کند تا مفهومی را به کسی بفهماند، نمازش باطل نیست. اما اگر هدفش ذکر نباشد یا هدفش هر دوی آن باشد، نمازش باطل می‌شود.
- خواندن قرآن و دعا در نماز اشکال ندارد به جز 4 آیه‌ای که سجده واجب دارند.
- اگر بخشی از حمد و سوره و هر ذکر دیگری از نماز را حتی عمداً چند مرتبه بگوید نماز صحیح است.
- در حال نماز نباید به دیگری سلام کرد؛ اما اگر کسی به نمازگزار سلام کرد بر نمازگزار لازم است که پاسخ دهد؛ البته پاسخش باید به اندازه سلام باشد.
7- خندیدن با صدای بلند و به عمد
- اگر از روی فراموشی یا سهواً باشد اشکال ندارد.
- اگر برای جلوگیری از صدای خنده، صورت نمازگزار سرخ شود، طبق نظر آیت الله بهجت نمازش صحیح است اما بنابر نظر آیت الله سیستانی احتیاط واجب آن است که نمازش را دوباره بخواند.
8- گریستن با صدای بلند
اگر برای کار دنیا بی‌صدا گریه کند اشکال ندارد. اگر برای آخرت باشد، نماز صحیح است حتی از بهترین اعمال است.
مبطلات نماز,کارهایی که نماز را باطل میکند,انجام چه کارهایی نماز را باطل میکند
آیا گریه کردن در نماز جز "مبطلات نماز" است
9- انجام دادن هر کاری که شکل نماز را به هم بریزد.
کاری که صورت نماز را بر هم نمی‌زند مانند ساکت کردن بچه، شیردادن به بچه، کشتن عقرب و یا اشاره‌کردن با دست اشکالی ندارد.
10- خیلی ساکت بودن در نماز:
اگر در حال نماز آنقدر ساکت باشد که اطرافیان بگویند او نماز نمی‌خواند، نمازش باطل است.
مبطلات نماز,کارهایی که نماز را باطل میکند,انجام چه کارهایی نماز را باطل میکند
چه اعمالی جز مبطلات نماز هستند
11- خوردن یا آشامیدن در حال نماز
- اگر در حال نماز چیزی بخورد، حتی اگر صورت نماز را به هم نریزد، بنابر احتیاط واجب، باید نمازش را دوباره بخواند.
- خوردن غذایی که بین دندان باقی مانده؛ نماز را باطل نمی‌کند.
- اگر قند یا چیزی شبیه آن در د*ه*ان باشد و به آرامی آبب شده یا خورده شود نماز باطل نمی‌شود.
مبطلات نماز,کارهایی که نماز را باطل میکند,انجام چه کارهایی نماز را باطل میکند
آیا خوردن و آشامیدن نماز را باطل میکند؟
12- شکیات نماز:
اگر در هنگام نمازهای دو و سه رکعتی، شک کند که رکعت چندم است و شک او به نتیجه نرسد. شک در دو رکعت اول نمازهای چهار رکعتی نیز همین حکم را دارد.
اگر نمازگزار، رکن‌های نماز را کم کند یا به آنها بیافزاید نماز وی باطل است. فرقی نمی‌کند که این کاهش و افزایش به عمد بوده باشد یا به اشتباه.
اگر نمازگزار بعد از نماز شک کند که آیا در حال نماز عملی را انجام داده که صحت نماز را بر هم بزند یا خیر، نمازش صحیح است.
پایان مطلب
