تاریخ ایران تاریخچه مهاباد

[~S A R A~]

غار آبی - تاریخی سهولان

غار «سَهولان» (کردی : Sehollan) در روستای سهولان، ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی مهاباد دراستان آذربایجان غربی واقع شده‌است. ارتفاع سقف غار تا سطح دریاچه آن به ۵۰ متر می‌رسد و عمق آب در برخی جاها به ۳۰ متر می‌رسد. اختلاف دمای درون و بیرون غار بین ۱۰ الی ۱۵ درجه‌است.

سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و مردم محلی غار را «کونه کوتر» یعنی لانه کبوتر نیز می‌نامند. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.

این غار در فهرست آثار طبیعی ملی ایران قرار دارد.

مشخصات غار سهولان

• ساختار زمین‌شناسی غار:آبی-خاکی-سنگ آهک
• طول مسیر آبی کشف شده :۳۰۰ متر
• طول مسیر خشکی کشف شده :۲۵۰ متر
• مساحت کشف شد: حدود ۲ هکتار
• مینانگین ژرفای آب: ۲۲ متر
• بیشینه ژرفای آب: ۵۲ متر
• میزان رطوبت : ٪۷۰ الی ٪۷۵
• دمای درون غار: ۵ الی ۱۰ درجه سانتیگراد
• نوع رسوبات: آهکی
• وسعت تالار اصلی: ۵۸ متر در ۴۲ متر
• ارتفاع سقف غار: ۵۰ متر
• موجودات داخل چاه: کبوتر و خفاش
• جاذبه طبیعی: وجود قندیلهای آهکی به اشکال مختلف
• دیرینگی آثار بدست آمده از غار: هزاره دوم قبل از میلاد
• ارتفاع از سطح دریاهای آزاد: ۱۷۵۱متر
• موقعیت جغرافیائی: ۴۶ درجه شرقی و ۳۶ درجه و ۴۱ دقیقه عرض شمالی
• سال حفاظت: ۱۳۷۹ و بر اساس مصوبه ۱۶۹ شورای عالی حفاظت محیط زیست

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

مسجد جامع ( مدرسه شاه سلیمان )

زيباترين و جالبترين اثر تاريخي بجاي مانده از دوران صفوي در منطقه غرب و شمال غرب ايران مسجد جامع مهاباد يا مدرسه شاه سليمان مي‌باشد كه اكنون در قلب شهر قرار گرفته است و خطبه‌هاي نماز جمعه شهر در آن برگزار مي شود ، اين مسجد كه اساساً به عنوان مكان تعليم علوم ديني آن زمان در شهر مهاباد كه قديمي ترين و متمركزترين شهر منطقه بوده بوجود آمده است در زمان شاه سليمان صفوي و فرمانروايي تنها سلطان و حكمران نيكوكار منطقه كردستان يعني بداق سلطان ساخته شده است.( بداق سلطان از نوادگان صارم‌بيگ و فرزند شيرخان مي باشد ) كه زمان ساخت اين مسجد زيبا به سال 1809 هجري قمري بر مي‌گردد كه مساحت كلي اين مسجد با حجره هاي رو به حياط و يك سردر ورودي و يك حوضخانه در ضلع جنوبي 1259 متر مربع است . شبستان زيباي آن كه مقدمه‌اي بر شبستان مسجد وكيل شيراز است داراي ده ستون سنگي نخودي رنگ است كه ارتفاع هر يك از آنها 60/2 سانتي متر است و بصورت يك پارچه و دو پارچه قرار دارد و سقف سرستونها مربع و طول هر ضلع هفتاد سانتي متر است و غير از پايه هاي مسجد و اين ستونها و كف حجره هاي بيروني كه از نوع سنگهاي ذكر شده ( نخودي رنگ ) پي ريزي شده اند و بقيه بنا كلاً از آجر قرمز چهارگوش و ملات و گچ وش و غيره است .پشت بام اصلي مسجد را هيجده گنبد آجري نيم كره اي پوشانده كه سابقاً با ناودان هاي سنگي آبريز آن ميسر شده بود . محراب آن در بخش شمالي قرار دارد و طبقه دوم آن كه بخشي جزئي را شامل مي شود ويژه نماز گزاران زن است كه با بخش اصلي تفاوت كلي دارد . صحن حياط مشتمل بر حجره هاي متعدد است كه قرينه ورودي آن را حوضخانه اي زيبا تشكيل مي‌داد ، اما متاسفانه بر اثر سهل انگاري گنبد و طاق اين حوضخانه به كلي از بين رفته بود كه در چند سال اخير مجدداً به همان فرم و شكل اوليه بازسازي شده است .

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

آرامگاه ملا جامی

ملا جامی ابن ملاعبدالکريم ابن مولانا ملا ابوبکر مصنف از علمای ب*ر*جسته عصر خودبوده و تعليقات نفيسی بر کتب درسی دارد .بداق سلطان مکری حاکم ساوجبلاغ مکری ( مهاباد ) در سال 1089 قمری مسجد جامع را بنا نهاد وی از ملاجامی دعوت کرد تا در اين مکان به تدريس بپردازد و ملاجامی نيز از ديار مريوان با جان و دل قبول کرده و عازم مهاباد شدند .مقبره ملاجامی در ميدان ملاجامی مهاباد واقع شده است که در سالهای اخير با چند ستون سنگی مزين گرديده است .

مقبره شس برهان

مرقد شمس برهان در روستاي خانقاه و در منطقه سردسير قرار دارد كه اصولاً نواحي كردستان به لحاظ كوههاي مرتفع داراي آب و هوايي معتدل در تابستان و بسيار سرد در زمستان است . اين مرقد در 35 كيلومتري جاده مهاباد به بوكان در سمت راست جاده مذكور در يك راه فرعي بطول تقريبي 7 كيلومتر قرار دارد . بنا به اظهار روحاني روستا كه متولي مرقد و نوه شمس برهان است و نيز شيوه هاي معمول در صفه سازي و ساختمان سازي و بكارگيري تزئينات دو طرف ايوان قدمت بنا بيشتر از 100 سال به نظر مي رسد ، ولي تعيين قدمت و تاريخچه دقيق آن در اثر مطالعات بيشتر ، ميسر مي باشد . ساختمان بنا بصورت چهارگوش بوده و مصالح بكار رفته در آن عبارتند از سنگ هاي آهكي تراشيده شده و تيرهاي قطور چوبي كه داراي سقفي مسطح است . تهويه دروني و نور داخل مقبره بواسطه پنجره‌هايي كه در شمال و جنوب آن تعبيه شده انجام مي‌پذيرد ، لبه بام از چهارضلع با چوب بصورت كنسول ساخته شده و در داخل ايوان دو طاقچه بصورت گچبري مشاهده مي‌شود ، جبهه دروني با اندود گچ ساده و جبهه خارجي بـ*ـو*سيله سنگهاي تراشدار تزئين داده شده است. اين مكان مذهبي محل اجتماع مريدان و سالكان طريقت نقش بندي است .

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

مقبرة الشعرا

در این مکان بزرگان و نامداران کرد بسیاری همچون شاعران استاد عبدالرحمن شرفکندی متخلص به هژار،استادسید محمد امین شیخ الاسلامی متخلص به هیمن،استادسید محمد امین برزنجی متخلص به خاله مین،استادملا غفور دباغی متخلص به حافظ مهابادی ،خواننده صاحب سبک استاد محمد ماملی ،مترجم نامی کرد استاد محمد قاضی،شاعر جوان معروف آقایی،شاعر مردمی و خوش قریحه قادر لطفیانی،نقاش و پیکر تراش جعفر قاضی،نویسنده و وکیل انور ایران زاده، نویسنده و مترجم محمد ریانی ،نویسنده طه فیضی زاده و پژوهشگر و فرهنگ شناس استاد سید عبیدالله ایوبیان مرکزی متخلص به هیدی به خاک سپرده شده اند.هر ساله تعداد بسیاری از علاقمندان و دوستداران این مشاهیر ازتمامی کردستان به دیدار شان می آیند و به پاس خدمات آنها در کنار مزارشان از افتخاراتشان یادی می کنند.روانشان شاد

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

آرامگاه قاضی و یارانش

حوضخانه شاه درویش

این حوضخانه در شهرستان مهاباد ، خیابان طالقانی شرقی ، كوچه دارایی در داخل صحن مسجد شاه درویش قرار گرفته است . قدمت بنا حدوداً به 150 الی 170 سال قبل بر می گردد . بنا گنبدی مدور دارد زیربنای بنا حدود پنجاه و شش مترمربع است و بـ*ـو*سیله هفت پله از سطح فعلی كه خود برآمده از یك سطح اصلی است بر كف حوضخانه كه با سنگ صاف و صیقلی مفروش شده می رسد . سطح حوضخانه كه حوض تقریباً در وسطآان قرار گرفته دو كفه است ، با ارتفاع سی سانتی متر است كه كف مرتفع ویژه نمازگزاران است . دو طاقچه قدیمی در طرفین شمالی ـ جنوبی دیواره حوضخانه موجود است. و یك تیرك چوبی بر ورودی سمت راست بنا بسته شده كه ظاهراً حفاظتی در برابر ترك بزرگ بوجود آمده در بخشی از گنبد و دیواره آن است . از بنای یاد شده بعنوان مكانی برای وضوگرفتن استفاده می شده است كه آب آن از چشمه ای كه از كوه جریان دارد تامین می شود و دوباره از آن سرریز می گردد .

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

حوضخانه رستم بیگ :

در شهرستان مهاباد اندكی دورتر و بالاتر از حوضخانه شاه درویش در صالح الدین شرقی ـ كوچه قاضی زاده در صحن مسجد رستم بیگ واقع شده است . سال تاسیس بنا به سال 1230 هجری قمری بر می گردد . بنای حوضخانه از آجر و زیر بنای آن از سنگهای متراكمی است كه تا ارتفاع 90 سانتی متری دیواره صاف و صیقلی شده اند . گنبد بنا آجری و مدور است و طاقهای سه قسمتی ( جناغی ) آجری می باشند . آجرهای بنا از نوع چهارگوش قرمز می باشد و ملات بكار رفته در بنا گچ و خاك می باشد . كف بنا هم موزائیك كاری شده است . چون این حوضخانه درون مسجد رستم بیگ قرار دارد در نتیجه برای گرفتن وضو از آن استفاده می شده است . در سال 1378 تعمیراتی در داخل حوضخانه انجام گرفته است كه شامل بندكشی دیوارها و آجر كاری می باشد . در ضمن عایق كاری پشت بام نیز انجام شده است .

حوضخانه عیاس آقا

حوضخانه عباس آقا در چهارراه آزادی واقع شده است،وشالم ترین و پابرجاترین حوضخانه ای است که می توان آنرا نمونه کامل حوضخانه های از بین رفته دانست.گنبد آجری و اسلوب هیشتوا،زیبایی خاصی به آن بخشیده است.

بنای این منتسب است به عباس آقا دهبکری پسر بیرم آقا که در سال 1256 ه.ق در اثر توطئه ای که قبلا" چیده شده بود کشته شد.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

سد مهاباد

سد مهاباد یکی از سدهای استان آذر بایجان غربی است و در شهر مهاباد واقع شده است. سد مهاباد قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و توسط مهندسان یوگوسلاویایی ساخته شده است. این سد جزو ده سد پرآب کشور است و در حالت کلی مجموع حجم کل ورودی سالیانهٔ آن معادل ۳۳۹/۳۰۴ میلیون مترمکعب است.

جاده‌های ارتباطی مهاباد به سردشت و پیرانشهر از کنار این دریاچه زیبا عبور می کند. از نواحی دیدنی اطراف این دریاچه می‌توان به جزیره، قاضی آباد، سر میدان و تاقه دار (تک درخت) اشاره کرد. این دریاچه محل مناسبی برای تفریحاتی همچون شنا و ماهیگیری می باشد. از جمله ماهی‌های این دریاچه می‌توان به ماهی کپور و سوف اشاره کرد.

رودخانه مهاباد

رودخانه مهاباد با سد مخزنی تقریبا" ۲۰۰میلیون متر مکعب جدا از تأمین آب شرب شهر نقش مهمی در توسعه کشاورزی مکانیزه دشت با اهمیت شهرویران ایفا می کند.این رودخانه با گذر از وسط شهر مناظره و چشم اندازهای دیدنی و دلربای دیگری بر زیباییهای شهر افزوده است.این رودخانه از داخل شهر عبور نموده و زیباییهای خاصی به شهر می بخشد.

اين رود از میان ارتفاعات سردشت و پيرانشهر مي گذرد و از به هم پيوستن دوشاخه اصلي بیطاس و دهبکر به وجود مي آيد. پس از گذشتن از شمال غربی مهاباد در غرب سيمينه رود و شرق قادر چای وارد دریاچه اروميه مي شود . بر روی اين رودخانه نيز سدي احداث گرديده که علاوه بر توليد برق آب نو*شی*دنی شهر را نيز تامين مي کند. سد انحرافي ديگري در 8 کيلومتري مهاباد در محلي به نام يوسف کندی جهت آبیاری اراضی ساخته شده است .

این رودخانه از جمله مهمترین رودخانه‌های شهرستان مهاباد می‌باشد كه از این شهر می‌گذرد.

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

پل سرخ

این پل تاریخی و قدیمی که اکنون از بین رفته است مشهور به "پل سرخ" ومیعادگاه مردم مهاباد در روزهای گرم تابستان بود اما آنچه از اقوام مردم آن سامان و تاریخ اجتماعی این منطقه کاملا" روشن است اینکه در سال 1079 ه.ق در زمان جلوس شاه سلیمان صفوی والی منطقه مکریان کردستان شخصی به نام بداق سلطان که در حقیقت رئیس حکومت وقت این ناحیه بود امر به ایجاد چند پل؛ مسجد؛ و راههای ارتباطی نمود که متاسفانه به علت جنگهای مکرر ایران و عثمانی فرصت زیادی برای این امر پیدا نشده از آثار باقیمانده از آن دوره مسجد جامع؛پل سرخ؛ بداق سلطان و غیره است.



پل ممیند :

یكی از بناهای زیبای منطقه جنوب دریاچه ارومیه ساختمان پلی تاریخی است كه بر روی رودخانه گادر ( Gadar ) بسته شده است و راه ارتباطی مهاباد ـ ارومیه را در گذشته هموار كرده است . این پل كه شاهراه ارتباطی خوبی بین دو شهر ذكر شده ، بوده است و عبور و مرور از روی آن انجام می گرفت در نزدیكی روستای ممیند و در دامنه كوهی به همین نام با دید منظوری بسیار زیبا قرار گرفته است . این پل دارای سردهانه قوسی شكل است و یادآور پل های دوره ساسانی است ، پی اصلی آن از سنگ های گرانیتی محل تشكیل یافته و بقیه بدنه تا قسمت فوقانی آن از آجر چهارگوش اواخر دوره قاجار می باشد . فرم تشكیل و معماری ارزنده آن خاطراتی از حوادث سالهای قبل از جنگ جهانی اول را تداعی می كند . كف بخش فوقانی آن یعنی نقاطی كه تردد از روی آن انجام می گرفت به وسیله سنگ ماسه های درشت رودخانه سفت و سخت بهم چسبیده است و در اثر زمان و تردد انواع وسایل قدیم و جدید استواری و تحكم آن افزون شده است . طول پل كلاً 25 متر و عرض آن 8 متر است ، این پل به نامهای دیگری همچو پل « برده زرد » و « بهراملو » نیز خوانده می شودتاریخ ساخت دقیق آن مشخص نیست اما طبق روایات افراد محلی گویا زیر بنای آن در دوره قاجار ریخته شده و در دوره پهلوی اول بازسازی گردیده است ، اما آنچه مسلم است اینكه نوع آجرهای موجود و معماری سنتی و مصالح بكار رفته در آن نمایانگر نوع ساختمانهای مشابه در دوره قاجاربه است .

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

برده کنته

مجموعه اثر برده کونته در هفت کیلومتری شمال شهر مهاباد در جاده ارومیه قرار دارد

این اثر شامل چند قبر صخره ای و یک دخمه با در ورودی یکی به صورت عمودی و دیگری افقی و چند ردیف پلکان است. با دقت در کنده کاری های آن می توان حدس زد که این اثر کلا به مراسم مذهبی اختصاص داشته است

محدوده این اثر تاریخی بیش از حد فعلی بوده که در اثر کشیدن جاده آسفالت قسمتی از آن از بین رفته ولی بقایای حکاکی دیواره غربی در سمت چپ بریدگی کوه هنوز مشهود است. تپه مذکور مشرف بر دشت تاریخی و قدیمی شهرویران و در 5 کیلومتری سمت راست روستای باستانی دریاس مستقیما بر مقبره مادی فقره قا می نگرد. احتمالا این اثر به قبل از دوره هخامنشی و شاید قبل از دوره ماد و حکومت مانا در هزاره اول قبل از میلاد برسد

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[~S A R A~]

سنگ نبشته برده روخاو

در فاصله 35 كيلومتري شهر مهاباد و در غرب روستاي تالاو و جنوب شرق روستاي دليكداش و دقيقاً در جنوب قريه شيرين آوه در كنار كانال آبياري دشت حاجي حسن مجموعه سنگ هايي ديده مي شود كه اصطلاحاً به زبان كردي « برده روخاو » نامگذاري شده است و آن متشكل از سنگهايي است كه در اثر حادثه اي ( احتمالاً زلزله ) فروپاشي نموده و به حالت فعلي در آمده اند و به همين جهت به برده روخا و يا سنگ هاي ريخته شده شهرت يافته است . كلمه دليكداش تركي هم به همين مناسبت بر روستاي فوق اطلاق گرديده است . آب فراوان در اين منطقه مي توانست منبع حياتي خوبي را در گذشته جهت شكوفايي تمدن هاي پيشرفته بوجود آورده باشد . مجموعه برده روخاو در ميان خود يك سنگ بسيار بزرگ را جاي داده كه بر قسمت صاف شمالي آن كتيبه‌اي با ابعاد 30 × 50 سانتي متر و به عمق 3 سانتيمتر كنده شده و خطوطي بر آن منقوش است اين كتيبه تقريباً در 45 درجه و 52 دقيقه شرقي از نصف النهار گرينويچ و 36 درجه و 57 دقيقه عرض شمالي قرار دارد. خطوط حك شده بر سنگ زياد خوانا نيست . اما اين خطوط تقريباً به خطوط آرامي ( متن آويستايي ) اندك شباهتي دارد ، يكي دو كلمه هم با خطوط كوفي مشابهت دارد ، اما در مورد هيچ كدام نمي توان اظهار نظر قطعي نمود. ولي به نظر مي‌رسد اگر از خطوط كشف رمز گردد ، احتمالاً متعلق به دوره ساساني و خطي مشابهت با كتابت آويستايي مي‌باشد . چرا كه در دوران حكومت ساسانيان اين منطقه از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده است و مخصوصاً در اواخر اين حكومت ، منطقه دستخوش مبارزات ميان روميان هراكليوسي و ايرانيان كسرايي بوده است. مي توان اظهار نظر نمود كه اين كتيبه نيز كه بيشتر از چند خط نيست يادگار دوران ساساني باشد. مزيد بر اين علل شيوه سنگ تراشي در كتيبه مذكور با شيوه سنگتراشي دوره ساساني در نقش رستم و طاق بستان تقريباً يكساني دارد .

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان