بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
در این آخرین روزهای تیرماه هوای اردبیل گرم و آفتابی بود و قدم زدن در حیاط پر گل و درخت صفا داشت.از زیر طاقی ها و کاشی کاری ها میگذشتیم و عکس میگرفتیم. تا به حیاط مرکزی رسیدیم.برای وارد شدن به داخل آرامگاه باید کفش ها را در قسمت مخصوص میگذاشتیم و با تذکر به رعایت حجاب وارد میشدیم. پس از هماهنگی با راهنمای گردشگری مجموعه به تالار چینی خانه دعوت شدیم تا از تاریخچه و معماری این اثر بیشتر بشنویم. کارشناش میراث فرهنگی اطلاعات خوبی در زمینه تاریخی و ساخت بنا داشتند که با بیانی شیوا و دلنشین برای حضار تعریف کردند.
مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفی الدین اردبیلی در سال ۱۳۱۰ با شماره ۶۴ در فهرست آثار ملی کشور و در مرداد ماه سال ۱۳۸۹ در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار گرفت.
این مجموعه به نام موسس مکتب عرفانی صفویه، شیخ صفیالدین اردبیلی گره خورده است. وی در سال ۷۰۰ هجری به سفارش استادش، شیخ زاهد ابراهیم گیلانی (که بقعه ایشان در منطقه شیخ زاهد لاهیجان در ن*زد*یک*ی محل زندگی ما قرار گرفته) مرکز تعلیم و ارشاد خود را در شهر اردبیل پایه گذاشت و با احداث مجموعه ی مذهبی بزرگ، نقش ب*ر*جسته ای در تربیت مریدان ایفا نمود. با تشکیل دولت صفوی و تداوم حکومت این سلسله بر عظمت و شکوه آن افزوده شد تا به یکی از زیارتگاه های مهم ایران تبدیل گردد.
طبق اسناد تاریخی این مجموعه در سده های هشت تا سیزده هجری مانند شهری کوچک در دل شهر اردبیل از تمام امکانات رفاهی و خدماتی و بهداشتی برخوردار بود. از بازارچه آستانه تا آشپزخانه بزرگ، و از حمام تا شربتخانه، به طوری که با صحن ها و حیاط های تودرتو با نزدیک ۷۰ فضا در پیرامون، اردبیل را به یکی از بزرگ ترین و مهم ترین شهرهای ایران آن روزگار تبدیل کرده بود.
اما همزمان با افول صفویان، شهر اردبیل نیز مانند دیگر مراکز شهری از رونق افتاده، شهری دور از دسترس راه های ارتباطی، از توسعه بازماند و بیشتر بناهای مجموعه مذهبی شیخ صفی الدین اردبیلی نیز به خاطر نامهربانی طبیعت و بشر تخریب شده و متروک ماند.