بخش بین الملل هجدهمین جشنواره بین المللی تئاتر مقاومت برای اولین بار امسال بیش از 100 هنرمند را به مسیر پیاده روی اربعین حسینی اعزام کرد تا آثاری در قالب‌های تعزیه، نقالی، نمایش کودک، عروسکی و تئاتر خیا*با*نی اجرا کنند. این اجراها برای مخاطبان کشورهای مختلف که در این مسیر حضور دارند، تازگی و اتفاقی متفاوت بود.
با توجه به هماهنگی قبلی که با مسئولان جشنواره داشتیم پس از اذان مغرب خود را به عمود 754 رساندیم تا از نزدیک شاهد اجرای این آثار باشیم. اولین اجرا نمایش «انا جابر» کاری از مریم رضازاده از استان البرز و به زبان عربی بود، این نمایش گوشه‌هایی از زندگی و زمانه جابر ابن عبدالله انصاری بود.
پس از اجرای این نمایش با مخاطبی عراقی هم کلام شدیم، از او درباره نمایش پرسیدم. محمد لاوی از الاماره آمده بود و گفت: «خیلی تحت تاثیر قرار گرفتم و واقعا با اینکه نام جابر را بارها شنیده بودم اما در ر*اب*طه با قصه‌هایی که از او روایت می‌شود تصویری نداشتم و این تئاتر هنری برای من تصویری ماندگار را تا همیشه در ذهنم به جای گذاشت.»
تعزیه نمایشی حضرت رقیه(س) از خرمشهر، نمایش بعدی بود که به بخشی از مصائب کاروان اسرا و دخت سه ساله حضرت اباعبدالله می‌پرداخت. شبیه خوانی زینب عساکره، بازیگر خردسال خرمشهری به زبان عربی برای چند دقیقه تمامی زائران پیاده عمود 754 هر کشوری به ویژه عرب زبانان را متوقف کرد و تحت تاثیر قرار داد.
مرشد ورمزیار، هنرمند بعدی ایرانی بود که با تصویر پرده و اجرای پر انرژی خود مخاطبان را پای نقل خود نشاند. یکی از ویژگی‌های پرده خوانی این است که چون نیمی از روایت بر پایه تصاویر پرده است، مخاطبان از هر کشور و با هر زبانی با اندکی توجه سیر داستان را متوجه می‌شدند.
نمایش بعدی به کودکان اختصاص داشت. نمایش این بخش «سوال بزرگ مرد کوچک بود» کاری از ساغر لطفی‌نژاد که به شیوه تئاتر کاغذی اجرا شد. نمایشی جذاب و متفاوت برای کودکان حاضر در پیاده روی اربعین حسینی که هم شیوه اجرایی و هم شیوه قصه‌گویی برایشان تازگی داشت. اتفاق خوشایند دیگر این بود که ترجمه همزمان هم برای مخاطبان عربی انجام می‌شد. پس از اجرای نمایش با علی، پسر بچه‌ای عراقی هم صحبت شدم، او می‌گفت: «من خیلی این کار را دوست داشتم و دوست دارم چند بار دیگر آن را ببینم.»
کودکان هنوز در فکر نمایش قبلی بودند که «فندق» عروسکی دیگر روی صح*نه آمد. فندق با بچه‌ها درباره عادت‌های اشتباه و بد صحبت کرد که مهمترین آنها این بود که قرار شد بچه‌ها در کنار بزرگترها کمک کنند تا مسیر پیاده روی تمیز باشد و آشغالی روی زمین نماند و سعی کنند همیشه این مسیر را پاکیزه نگاه دارند. اتفاق تاثیرگذاری که پس از نمایش کودکان را ترغیب کرد تا به جمع کردن برخی اشغال‌های لیوان آب و غیره که گوشه و کنارِ مسیر افتاده بود، کمک کنند.
شخصیت عروسکی فندق در حال اجرا برای کودکانِ حاضر در پیاده‌روی اربعین حسینی علیه‌السلام
آخرین نمایشِ دومین شب اجراهای تئاتر اربعین از هجدهمین جشنواره بین المللی تئاتر مقاومت، اجرای تعزیه نمایشی «نیزه سواران صبح» از استان مرکزی بود. این اثر با جذابیت‌های بصری و موسیقایی خاصش اجرایی بسیار خوب داشت. ناصر کریمی نیک از فعالان حرفه‌ای نمایش‌های آئینی سنتی و از تعزیه خوانان کشور سرپرستی این گروه را برعهده داشت. کریمی درباره اجرا در پیاده‌روی اربعین گفت: اجرا در این مسیر را پیش از این نیز تجربه داشته‌ام و واقعا اجرا در میان زائران حسینی توفیقی است که به راحتی حاصل نمی‌شود. احساسی که ما در اینجا و در حین اجرا تجربه می‌کنیم هیچ کجا تکرار شدنی نیست.»
اجراهای گروه‌های نمایشی تئاتر مقاومت در عمودهای دیگر از جمله عمود 742 همچنان به صورت همزمان ادامه داشت. در اینجا چند شاهد اجراهایی بودیم که به حق با مخاطبان کشورهای مختلف ارتباط برقرار کردند و همین ویژگی بی‌بدیل است که هنر تئاتر را در طرازی دیگر از هنرها قرار می‌دهد. هنری که در قالب‌های مختلف می‌تواند با مخاطبان به صورت مستقیم و بی واسطه ارتباط بگیرد و تاثیرگذار باشد. اربعین حسینی‌علیه‌السلام در میان تمام ویژگی‌های خاصش، موقعیتی مناسب برای پیوند گفتمان‌ها و انتقال تجربه‌های تصویری و اندیشه‌ای است که باید بیش از پیش به آن توجه شود.
اکنون هم که بنیاد فرهنگی روایت فتح پس از 18 دوره توانسته به عنوان گامی تازه این جشنواره تئاتری را بین المللی کند، باید تداوم این جریان را نیز در دستور کار قرار دهد. چراکه مقاومت اسلامی مسئله فراملی است که هنر مقاومت می‌تواند بخش مهمی از این نیاز فرهنگی را پر کند. حال باید دید بخش دوم بین الملل این دوره از جشنواره هم با قوت، تنوع و گستردگی این بخش برگزار می‌شود یا خیر. امید است که مدیران بالادستیِ این رویدادِ هنری از حضور جدی در عرصه بین الملل شانه خالی نکنند.
سید وحید فخر موسوی دبیر هجدهمین جشنواره بین المللی تئاتر مقاومت در جریان این اجراها در گفت و گو با ما گفت: ما در دبیرخانه جشنواره تئاتر مقاومت به دنبال جریان سازی و فعالیت‌های الگوسازی مانند همین اجراهای اربعین حسینی هستیم که در مرحله اول امیدواریم مورد قبول درگاه احدیت و حضرت سید الشهدا(ع) قرار گیرد و همچین توانسته باشیم ادای دینی به شهدای مقاومت اسلامی کنیم. امیدوار هستم که پس از این بخش اول بین الملل، در کنار دیگر بخش‌ها همچنان حمایت ریاست بنیاد فرهنگی روایت فتح از جشنواره ادامه یابد و بتوانیم در دیگر کشورهای اسلامی که شرایط لازم را داشته باشند نیز آثاری را روی صح*نه ببریم.
