ماهور یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است که به نظر می‌رسد مدت‌هاست مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته و در عین حال یکی از دقیق‌ترین دستگاه‌هاست. معنای واقعی کلمه، نام یک گل است. همچنین به عنوان تپه‌های پیوسته در دامنه کوه نیز نامیده می‌شود. در فرهنگ موسیقی، آن را یکی از دو شاخه نوا می‌دانند و در فرهنگ‌های خاص از آن به عنوان شاخه دهم از بیست و چهار شاخه موسیقی یاد می‌شود. به عقیده برخی، ماهور گام اصلی در موسیقی غربی است. برخی نیز تاریخ آن را تا ایران باستان تخمین زده و آن را با مقام عاشقان برابر می‌دانند.
دستگاه ماهور به همراه دستگاه شور یکی از مهم‌ترین عناصر موسیقی دستگاهی است و غالباً آموزش با یکی از این دستگاه‌ها آغاز می‌شود. برخی ماهور را متعلق به خانواده مقام راست می‌دانند.
امروزه دستگاه ماهور از دامنه خاصی برخوردار است و گوشه‌های زیادی دارد. در دعاهای پارسی باستان آهنگی به نام ماخور وجود داشت که براساس آن، گروهی کلمه ماهور را نشأت گرفته از آن می‌دانند. علی جرجانی از چندین دستگاه نام می‌برد که ماهور یکی از آنهاست. در موسیقی آذربایجانی نیز دستگاهی وجود دارد به نام ماهور هندی.
در بیشتر روایات مختلفی که از ردیف بیان شده است، بیشتر گوشه‌ها با همین نام اجرا شده‌اند و فقط در موارد نادر با گوشه‌هایی روبرو می‌شویم که فرکانس بالایی ندارند. همانطور که در یادداشت‌های قبلی گفته شد، خط میرزا عبدالله در مقایسه با سایر روایات از نظر اصالت در روایت و دستیابی به ذات مختصر زیبایی شناسی ایران، از پذیرش ویژه‌ای برخوردار است.
در حقیقت، ردیف‌های دیگر چیزی جز روایت میرزا عبدالله روایت نکرده‌اند، مگر تکرار انواع مختلف اجراها در یک گوشه. به عنوان مثال، گوشه‌های دوتایکی، کراغلی، مارش عثمانی، تسلسل، برداشت، حاجی حسنی، خوارزمی، بسته نگار، سروش و بوسلیک از جمله گوشه‌هایی هستند که در ردیف منتظم الحکما، موسی معروفی و عبدالله دوامی ذکر شده‌اند.
معرفی دستگاه ماهور
دستگاه ماهور به همراه دستگاه شور یکی از مهم‌ترین عناصر موسیقی دستگاهی است و غالباً آموزش با یکی از این دستگاه‌ها آغاز می‌شود. برخی ماهور را متعلق به خانواده مقام راست می‌دانند.
امروزه دستگاه ماهور از دامنه خاصی برخوردار است و گوشه‌های زیادی دارد. در دعاهای پارسی باستان آهنگی به نام ماخور وجود داشت که براساس آن، گروهی کلمه ماهور را نشأت گرفته از آن می‌دانند. علی جرجانی از چندین دستگاه نام می‌برد که ماهور یکی از آنهاست. در موسیقی آذربایجانی نیز دستگاهی وجود دارد به نام ماهور هندی.
معرفی گوشه‌های ماهواره
در بیشتر روایات مختلفی که از ردیف بیان شده است، بیشتر گوشه‌ها با همین نام اجرا شده‌اند و فقط در موارد نادر با گوشه‌هایی روبرو می‌شویم که فرکانس بالایی ندارند. همانطور که در یادداشت‌های قبلی گفته شد، خط میرزا عبدالله در مقایسه با سایر روایات از نظر اصالت در روایت و دستیابی به ذات مختصر زیبایی شناسی ایران، از پذیرش ویژه‌ای برخوردار است.
در حقیقت، ردیف‌های دیگر چیزی جز روایت میرزا عبدالله روایت نکرده‌اند، مگر تکرار انواع مختلف اجراها در یک گوشه. به عنوان مثال، گوشه‌های دوتایکی، کراغلی، مارش عثمانی، تسلسل، برداشت، حاجی حسنی، خوارزمی، بسته نگار، سروش و بوسلیک از جمله گوشه‌هایی هستند که در ردیف منتظم الحکما، موسی معروفی و عبدالله دوامی ذکر شده‌اند.
