عسر یعنی چه؟«عُسر» در حقوق و فقه اسلامی، به معنای هر عملی است که شخص را به تنگنا و سختی بیندازد و انجام دادن یا تحمل آن برایش سخت باشد. در حقیقت، «عُسر» به معنای سختی و دشواری است و «حَرَج» هم تنگی و فشار، معنی می‌دهد. به همین دلیل، اگر ادامه زندگی مشترک، زنی را به عسر و حرج بیندازد، می‌تواند به دادگاه برود و تقاضای طلاق کند.
سپس اگر این ادعا در دادگاه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق کند. اگر هم اجبار ممکن نباشد، زوجه (زن) بدون نیاز به نظر و موافقت شوهرش، توسط دادگاه طلاق داده می‌شود.
نحوه اثباتاثبات این موضوع که فرد در سختی تحمل‌ناپذیری گرفتار شده، بسیار دشوار است و دادگاه اصلاً و ابداً زیر بار یک ادعای خشک و خالی نمی‌رود. همچنین باید بدانید که در قانون، همه موارد و نمونه‌های عسر و حرج مشخص نشده‌اند.
در حقیقت، بعضی از این موارد که بیشتر تکرار می‌شوند، در قانون ذکر شده است اما بقیه آنها به تشخیص دادگاه بستگی دارد و در صورتی که دادگاه آنها را از موارد عسر و حرج تشخیص داد، به سود زن حکم می‌دهد زیرا هدف قانونگذار همین بود که فرد در شرایط ناعادلانه و غیرقابل تحمل زندگی نکند.
بعضی از مواردی که در قانون به عنوان عسر و حرج آورده شده، شامل این موارد است:عقیم بودن مردجلوگیری از مادر شدن زوجهسوءمعاشرتاشتغال به شغل نامتناسب با حیثیت خانوادگیازدواج مجدد و برخی از کارهای دیگر که مردان باید انجام بدهند و نمی‌دهند که از آن با عنوان «نشوز شوهر در ر*اب*طه زوجیت» یاد می‌شود.یکی از موارد عسر و حرج برای زن، مربوط به زمانی است که شوهر، خانه و زندگی خود را مدتی به امان خدا رها کند. تصور کنید یک زن بدون اینکه همسرش بالای سرش باشد، مجبور باشد به تنهایی زندگیش را بگرداند. 
به همین دلیل، طبق قانون، رها کردن زن و زندگی، می‌تواند از موارد عسر و حرج و سختی برای زن باشد، البته این غیبت باید شرایطی داشته باشد تا از موارد عسر و حرج برای زوجه محسوب شود:مدت غیبت باید شش ماه پشت سر هم (متوالی) یا 9 ماه متناوب در یک سال باشد. زوج نباید عذر موجهی برای غیبتش داشته باشد بنابراین اگر غیبت شوهر به دلیل درمان یا شغلش باشد یا اصلاً هر دلیل دیگری داشته باشد که به نظر قاضی موجه و قابل قبول باشد، موضوع از مصادیق عسر و حرج نخواهد بود.
