نخستین اکتشافات بزرگ درخصوص هنر و معماری ایرانی ما قبل تاریخ ، از حفاری های منطقه شوش واقع در جنوب غرب ایران بدست آمده است.
تا سال ها منشاء هنر و معماری ایرانی ما قبل تاریخ معلوم نبود، زیرا شباهت بسیاری با آثار کشف شده از مناطق بین النهرین داشت. اما در دهه های اخیر، در نتیجه حفاری های متعدد در مناطق مختلف ایران، این مسئله روشن شد که آثار و صنایع بدست آمده در شوش، جزئی از تمدن گسترده ای بوده که در تمام فلات ایران و نواحی اطراف آن وجود داشته است .خرابه ها و بازمانده های معماری گذشته ایران در چهار تپه مهم در شوش بدست آمده که شامل شهر اصلی، قلعه مرکزی، قصر پادشاهی و خانه های معمولی است.
حفاری ها در این منطقه از سال 1891 میلادی آغاز شد و آثار متعددی در این منطقه کشف شد. علاوه بر آن در تپه گیان(GIAN ) نزدیک نهاوند، تپه سیلک(SIYALK) نزدیک کاشان، تورنگ تپه(TORANG) نزدیک گرگان و تپه حصار( HESAR) نزدیک دامغان، چشمه علی نزدیک ری، و منطقه لرستان، حفاری هایی به عمل آمده که جملگی بیانگر وجود تمدن کهن و ارزشمند ایران قدیم است. تمامی این مناطق در محدوده ای قرار
گرفته اند که مرکز فلات ایران نامیده می شود.