فلسفۀ وجودی حوزه‌های علمیۀ تشیع، شناخت جامع از دین کامل الهی و تبیین و شناساندن جامع و کاربردی آن به جمیع جوامع بشری است؛ به صورتی که مردم بتوانند دین را در زندگی مصرف کنند تا زندگی آنها با عنوان «زندگی دینی» مسمّیٰ بشود. و همچنین وظیفۀ دیگر آن، دفاع از حقانیت دین در مقابل جریانات ضد دین است. به عبارت کوتاه‌تر نهادینه سازی «انذار» و «تبشیر» و راهبری انسان‌ها به سمت قرب و لقاء حق متعال اصلی ترین کارکرد حوزه‌های علمیه است.
از سوی دیگر حوزه‌های علمیه باید پاسخگوی نیازهای جوامع به خصوص حکومت و دولت اسلامی هم باشد. و این همه حاصل نمی‌شود مگر با تحول اساسی دربرنامه‌های جامع «جذب»، «تربیت» و «فارغ‌التحصیلی» طلاب تا در راستای زحمات و مجاهدت‌های علمای گذشته، ارتقاء نظام حوزه‌های علمیه به صورت یک کلان برنامۀ فراگیر، مدیریت گردد.
باید با پافشاری خردمندانه بر نکات مثبت و دستاوردهای سترگ سنن حاکم بر حوزه‌ها، «طرح تحول حوزه‌ها» را هوشمندانه مدیریت نمود؛ به‌گونه‌ای که حوزه‌ها بتوانند بار هدایت بشر را در جهان معاصر با همۀ پیچیدگیهای آن به‌درستی بر دوش کشند و ضمناً دژ مستحکمی هم برای نظام اسلامی باشند.
از سوی دیگر حوزه‌های علمیه باید پاسخگوی نیازهای جوامع به خصوص حکومت و دولت اسلامی هم باشد. و این همه حاصل نمی‌شود مگر با تحول اساسی دربرنامه‌های جامع «جذب»، «تربیت» و «فارغ‌التحصیلی» طلاب تا در راستای زحمات و مجاهدت‌های علمای گذشته، ارتقاء نظام حوزه‌های علمیه به صورت یک کلان برنامۀ فراگیر، مدیریت گردد.
باید با پافشاری خردمندانه بر نکات مثبت و دستاوردهای سترگ سنن حاکم بر حوزه‌ها، «طرح تحول حوزه‌ها» را هوشمندانه مدیریت نمود؛ به‌گونه‌ای که حوزه‌ها بتوانند بار هدایت بشر را در جهان معاصر با همۀ پیچیدگیهای آن به‌درستی بر دوش کشند و ضمناً دژ مستحکمی هم برای نظام اسلامی باشند.
