تعریف
دیابت نوع 1 در کودکان وضعیتی است که در آن پانکراس کودک شما به مدت طولانی انسولین تولید نمی کند.کودک برای زنده ماندن نیاز به انسولین دارد و از این رو برای جایگزین کردن انسولین از دست رفته باید از تزریق یا پمپ انسولینی استفاده کنید.
این نوع از دیابت ها سابقا تحت عنوان دیابت جوانی یا دیابت های وابسته به انسولین شناخته می شد.تشخیص دیابت های نوع 1 در ابتدا میتواند سخت باشد و ممکن است به طور ناگهانی ظهور نماید و شما و یا فرزندتان –با درنظر گرفتن سن کودک – باید سریع یاد بگیرید که چگونه انسولین تزریق شود و چگونه باید کربو هیدرات های رژیم غذایی و قند خون خود را کنترل نمود.
اگرچه افراد مبتلا به دیابت های نوع 1 به مراقبت های مداوم نیاز دارند، اما پیشرفت های امروزی در زمینه کنترل قند خون ودریافت انسولین، روند کنترل دیابت نوع 1 در بچه ها را بهبود داده است خوشبختانه امروزه .با درمان صحیح می توان انتظار زندگی طولانی و سالم را برای بچه های مبتلا به دیابت نوع 1 داشت.
نشانه ها
علائم و نشانه های دیابت نوع 1 در بچه ها معمولا به سرعت در طی چند هفته گسترش می یابند، ،علائم زیر را کنترل نمایید:
علت
علل دقیق دیابت نوع 1 ناشناخته اند. دانشمندان مشاهده نموده اند که سیستم ایمنی ب*دن اکثر مردم مبتلا به دیابت نوع 1 -که معمولا با باکتری ها و ویروس های مضر می جنگد- اشتباها سلول های تولید کننده انسولین یعنی سلولهای جزیره ای (islet) در پانکرانس را خ*را*ب می کند .ژنتیک ممکن است نقش مهمی را در این فرایند بازی کند، و قرار گرفتن در معرض ویروس های خاص ممکن است محرک و تشدید کننده بیماری باشد.
انسولین عامل اصلی ورود قندها به داخل سلول است
بنابر دلایل مذکور، سلولهای جزیره ای پانکراس به طور ناگهانی خ*را*ب می شوند و بچه های شما یا اصلا انسولین تولید نمی کنند یا مقدار بسیار کمی خواهند داشت. هورمون انسولین به طور طبیعی کمک می کند که گلوکز برای فراهم کردن انرژی برای ماهیچه ها و بافت ها وارد سلولها ی ب*دن شود . انسولین از پانکراس می آید غده ای که درست پشت معده واقع شده است. وقتی که همه چیز روال طبیعی و سالم داشته باشد پانکرانس انسولین را در جریان خون ترشح می کند. هورمون انسولین نقشی کلیدی را در ورود گلوکز به سلولهای ب*دن بازی می کند و انسولین مقدار قند جریان خون را کاهش می دهد و آن را به داخل سلول ها منتقل می کند.
کبد به عنوان ذخیره گلوکز و مرکز تولید کننده گلوکز ب*دن عمل می کند. وقتی که سطح انسولین ب*دن پایین باشد( برای مثال مواقعی که غذا نخورده اید) کبد گلیکوژن ذخیره شده را رها می کند که سپس گلیکوژن برای نگه داری سطح قند خون شما در یک محدوده نرمال، به گلوکز تبدیل می شود.
سطح پرخطر قند در جریان خون
در دیابت های نوع 1 مواردی که در پاراگراف قبلی توضیح داده شد اتفاق نمی افتد زیرا هیچ انسولینی برای ورود گلوکز به داخل سلولها وجود ندارد .بنابراین در نهایت قند در جریان خون کودکتان افزایش می یابد، و این موضوع می تواند تهدیدی برای زندگی و سلامت فرزندتان محسوب گردد
دلایل دیابت نوع1 از دلایل دیابت نوع 2 متفاوت هستند . در دیابت نوع 2 سلولهای جزیره ای همچنان در حال انجام دادن وظایف خود هستند،اما ب*دن به انسولین مقاومت پیدا می کند یا پانکرانس انسولین کافی تولید نمی کند. ولی در دیابت نوع 1 انسولین در ب*دن فرد موجود نیست و نیازمند تزریق و دریافت انسولین می باشد.
عوامل خطر
عوامل خطر شناخته شده زیادی برای دیابت نوع 1 وجود ندارند ،گرچه محققان در تلاش هستند میزان اهمیت احتمالی برخی عوامل خطر شناخته شده را مطالعه نمایند. این عوامل خطر عبارتند از:
عوارض
دیابت های نوع 1 می توانند تقریبا هر عضو اصلی در ب*دن بچه شما را تحت تاثیر قرار می دهد. شامل قلب، رگهای خونی،اعصاب،چشم ها و کلیه ها. خبر خوب برای شما آنست که حفظ سطح قند خون کودکتان نزدیک به حد نرمال در بیشتر مواقع می تواند به تدریج خطر این عوارض را کاهش دهد.
عوارض طولانی مدت دیابت های نوع 1 به تدریج گسترش می یابند. سرانجام اگر سطح قند خون به خوبی کنترل نشود عوارض دیابت ممکن است ناتوان کننده و یا حتی تهدیدی برای زندگی باشد.
آمادگی برای ویزیت پزشک
احتمالا دکتر خانوادگی یا پزشک متخصص اطفال تشخیص اولیه دیابت را خواهند داد و ممکن است که کودک تان را مستقیما به بیمارستان ارجاع دهند . کارکنان بیمارستان سطح قند خون کودک را به حد نرمال می رسانند. در آنجا شما و کودکتان نکاتی را در ارتباط بادریافت انسولین،شمارش کربوهیدرات و … را یاد خواهید گرفت. اگر شرایط فرزندتان مساعد باشد ، ممکن است آموزش دیابت در شرایط غیر بستری هم انجام شود.
پس از اینکه کودکتان از بیمارستان مرخص شود احتمالا تحت کنترل پزشکی متخصصی که در بی نظمی های متابولیکی در کودکان تخصص و تبحر دارد قرار خواهد گرفت(متخصص امراض غدد داخلی کودکان). همچنین از دیگر افراد دخیل در امر مراقبت و کنترل دیابت فرزندتان عبارتند از: متخصص تغذیه،آموزش دهنده مخصوص دیابت، و دکتری که در مراقبت چشم تخصص دارد(متخصص چشم) …
بخاطر اینکه جلسه ویزیت با پزشک ممکن است خلاصه و کوتاه مدت باشد و آنجا که مسائل زیادی برای صحبت وجود دارند پس فکر خوبی است که برای هر قرار ملاقاتی که با گروه مراقبت از سلامت کودکتان دارید، از قبل آماده باشید . در اینجا بعضی اطلاعات برای کسب آمادگی برای قرار ملاقات و آنچه که باید از پزشک انتظار داشته باشید به شرح زیر ارائه می گردند:
دیابت نوع 1 در کودکان وضعیتی است که در آن پانکراس کودک شما به مدت طولانی انسولین تولید نمی کند.کودک برای زنده ماندن نیاز به انسولین دارد و از این رو برای جایگزین کردن انسولین از دست رفته باید از تزریق یا پمپ انسولینی استفاده کنید.
این نوع از دیابت ها سابقا تحت عنوان دیابت جوانی یا دیابت های وابسته به انسولین شناخته می شد.تشخیص دیابت های نوع 1 در ابتدا میتواند سخت باشد و ممکن است به طور ناگهانی ظهور نماید و شما و یا فرزندتان –با درنظر گرفتن سن کودک – باید سریع یاد بگیرید که چگونه انسولین تزریق شود و چگونه باید کربو هیدرات های رژیم غذایی و قند خون خود را کنترل نمود.
اگرچه افراد مبتلا به دیابت های نوع 1 به مراقبت های مداوم نیاز دارند، اما پیشرفت های امروزی در زمینه کنترل قند خون ودریافت انسولین، روند کنترل دیابت نوع 1 در بچه ها را بهبود داده است خوشبختانه امروزه .با درمان صحیح می توان انتظار زندگی طولانی و سالم را برای بچه های مبتلا به دیابت نوع 1 داشت.
نشانه ها
علائم و نشانه های دیابت نوع 1 در بچه ها معمولا به سرعت در طی چند هفته گسترش می یابند، ،علائم زیر را کنترل نمایید:
- افزایش تشنگی و ادرار مداوم : از آن جا که قند اضافی در جریان خون بچه شما جمع می شود، مایعات از بافت ها بیرون کشیده می شوند واین موضوع باعث تشنگی کودکتان می شود و در نتیجه بچه ها بیش از حد آب می نوشند و ادرار می کنند (بیشتر از حد معمول) .
- گرسنگی مفرط : بدون انسولین کافی برای حرکت دادن قند در داخل سلولهای کودک، اعضا و ماهیچه های او از انرژی خالی می شود.این امر باعث گرسنگی شدید می شود.
- از دست دادن وزن: علیرغم غذا خوردن بیش از حد برای تسکین گرسنگی ، ممکن است وزن فرزندتان کاهش یابد و برخی مواقع این اتفاق به سرعت می افتد. بدون ذخایر قندی کافی در ب*دن بافت های ماهیچه ای و ذخایر چربی ب*دن تحلیل می روند . اغلب اولین نشانه برای تشخیص ابتلا به این بیماری، از دست دادن وزن ب*دن است.
- خستگی: اگر سلولهای فرزندتان از قند تهی شوند، ممکن است کودک خسته و بی حال گردد.
- ت*ح*ریک پذیری یا رفتار غیر عادی: بچه های مبتلا به دیابت نوع 1 که بیماری آنها تشخیص داده نشده است ممکن است دمدمی مزاج یا ت*ح*ریک پذیر به نظر آیند.
- تاری دید: اگر قند خون فرزندتان خیلی بالا باشد، ممکن است مایع لنزهای چشم های کودک خارج شود و این امر ممکن است بر قدرت بینایی و توانایی وی برای تمرکز اثر گذارد.
- عفونت تخمیری: عفونت مخمری دستگاه تناسلی ممکن است اولین نشانه تشخیص دیابت نوع 1 در دختران باشد. در نوزادان و بچه های کوچک نیز ممکن است اولین نشانه از دیابت های نوع 1عفونت تخمیری باشد که باعث التهابات شدید و یا جوش های قرمز در محل بستن کهنه بچه می شود که خیلی بدتر از التهابات قرمز معمولی است . همچنین در بچه های کوچک و شیرخواران،سستی(بیحالی)،کم آبی و درد شکمی ممکن نشانه های دیابت نوع 1 باشند
علت
علل دقیق دیابت نوع 1 ناشناخته اند. دانشمندان مشاهده نموده اند که سیستم ایمنی ب*دن اکثر مردم مبتلا به دیابت نوع 1 -که معمولا با باکتری ها و ویروس های مضر می جنگد- اشتباها سلول های تولید کننده انسولین یعنی سلولهای جزیره ای (islet) در پانکرانس را خ*را*ب می کند .ژنتیک ممکن است نقش مهمی را در این فرایند بازی کند، و قرار گرفتن در معرض ویروس های خاص ممکن است محرک و تشدید کننده بیماری باشد.
انسولین عامل اصلی ورود قندها به داخل سلول است
بنابر دلایل مذکور، سلولهای جزیره ای پانکراس به طور ناگهانی خ*را*ب می شوند و بچه های شما یا اصلا انسولین تولید نمی کنند یا مقدار بسیار کمی خواهند داشت. هورمون انسولین به طور طبیعی کمک می کند که گلوکز برای فراهم کردن انرژی برای ماهیچه ها و بافت ها وارد سلولها ی ب*دن شود . انسولین از پانکراس می آید غده ای که درست پشت معده واقع شده است. وقتی که همه چیز روال طبیعی و سالم داشته باشد پانکرانس انسولین را در جریان خون ترشح می کند. هورمون انسولین نقشی کلیدی را در ورود گلوکز به سلولهای ب*دن بازی می کند و انسولین مقدار قند جریان خون را کاهش می دهد و آن را به داخل سلول ها منتقل می کند.
کبد به عنوان ذخیره گلوکز و مرکز تولید کننده گلوکز ب*دن عمل می کند. وقتی که سطح انسولین ب*دن پایین باشد( برای مثال مواقعی که غذا نخورده اید) کبد گلیکوژن ذخیره شده را رها می کند که سپس گلیکوژن برای نگه داری سطح قند خون شما در یک محدوده نرمال، به گلوکز تبدیل می شود.
سطح پرخطر قند در جریان خون
در دیابت های نوع 1 مواردی که در پاراگراف قبلی توضیح داده شد اتفاق نمی افتد زیرا هیچ انسولینی برای ورود گلوکز به داخل سلولها وجود ندارد .بنابراین در نهایت قند در جریان خون کودکتان افزایش می یابد، و این موضوع می تواند تهدیدی برای زندگی و سلامت فرزندتان محسوب گردد
دلایل دیابت نوع1 از دلایل دیابت نوع 2 متفاوت هستند . در دیابت نوع 2 سلولهای جزیره ای همچنان در حال انجام دادن وظایف خود هستند،اما ب*دن به انسولین مقاومت پیدا می کند یا پانکرانس انسولین کافی تولید نمی کند. ولی در دیابت نوع 1 انسولین در ب*دن فرد موجود نیست و نیازمند تزریق و دریافت انسولین می باشد.
عوامل خطر
عوامل خطر شناخته شده زیادی برای دیابت نوع 1 وجود ندارند ،گرچه محققان در تلاش هستند میزان اهمیت احتمالی برخی عوامل خطر شناخته شده را مطالعه نمایند. این عوامل خطر عبارتند از:
- تاریخچه خانوادگی: هر فردی که والدین و یا خواهر و برادرش به دیابت نوع 1 مبتلا بوده باشند خطر ابتلا به این بیماری در وی کمی افزایش می یابد.
- ژنتیک:برخی ژنهای خاص در افزایش شانس ابتلا به دیابت های نوع 1 موثر هستند .در بعضی موارد(معمولا آزمایش های بالینی ) ممکن است ازتست ژنتیک استفاده شود برای تعیین کردن اینکه آیا کودکی که سابقه خانوادگی دیابت های نوع 1 را دارد مستعد ابتلا به این بیماری هست و یا خیر.
- در معرض ویروس بودن: ویروسEpstein-Barr،coxsackievirus،mumps یاcytomegalovirus ممکن باعث شروع تخریب اتوایمیون (بیماری خودایمنی) سلولهای جزیره ای پانکراس شود یا ممکن است ویروس مستقیما به سلولهای جزیره ای حمله کند.
- سطوح پایین ویتامینD: تحقیقات نشان می دهند که ویتامینD دارای نقش پیش گیری کننده گی برای ابتلا به دیابت نوع 1 می باشد. هرچند دریافت زود هنگام شیر گاو در شیرخوار (به عنوان منبع رایجی از ویتامینD) با افزایش خطر دیابت نوع 1 مرتبط است.
- دیگرعوامل رژیمی: اسید های چرب امگا 3 می توانند برخی محافظت ها راعلیه دیابت های نوع 1 ایجاد کنند، در مقابل آن نوشیدن آبی که حاوی نیترات باشد می تواند خطر بیماری را افزایش دهد. به علاوه، زمان افزودن غلات به رژیم غذایی نوزاد ممکن باعث بر میزان خطر ابتلا به دیابت های نوع 1 در آنها موثر باشد. .یک آزمایش تجربی نشان داد که سنین بین 3 و 7 ماهگی زمان مطلوبی برای آشنا کردن کودک با غلات است. دیگر عوامل خطر احتمالی شامل کم بودن سن مادر (کمتر از 25 سال)، فشارخون بالای مادر در طول بارداری و نیز عفونت تنفسی یا یرقان در نوزاد که درست بعد از تولد اتفاق می افتد.
عوارض
دیابت های نوع 1 می توانند تقریبا هر عضو اصلی در ب*دن بچه شما را تحت تاثیر قرار می دهد. شامل قلب، رگهای خونی،اعصاب،چشم ها و کلیه ها. خبر خوب برای شما آنست که حفظ سطح قند خون کودکتان نزدیک به حد نرمال در بیشتر مواقع می تواند به تدریج خطر این عوارض را کاهش دهد.
عوارض طولانی مدت دیابت های نوع 1 به تدریج گسترش می یابند. سرانجام اگر سطح قند خون به خوبی کنترل نشود عوارض دیابت ممکن است ناتوان کننده و یا حتی تهدیدی برای زندگی باشد.
- بیماری های مجاری خونی و قلبی: دیابت به تدریج خطر افزایش احتمال ابتلا به مشکلات قلبی-عروقی را در فرزندتان افزایش می دهند. بیماریهایی نظیر: بیماری شریان قلبی با درد س*ی*نه(آنژین)،حمله قلبی،سکته قلبی،انقباض شریان ها(آترواسکلروزیس) و فشار خون بالا،عقب ماندن در زندگی.
- آسیب عصبی(نوروپاتی):ا فزایش قند می تواند به دیواره های رگهای کوچک (مویرگ ها)که اعصاب کودک شما را تغذیه می کنند آسیب برساند مخصوصا در پاها. و این امر می تواند باعث حس خارش یا سوزش، بی حسی شود به این صورت که بی حسی و یا سوزش ممکن است از نوک انگشت پا یا دست شروع شود و به تدریج بالا برود. در صورتی که این بیماری درمان نشود ممکن است فرزندتان احساسش را نسبت به اعضای متاثر شده ی بدنش در این ر*اب*طه از دست دهد.
- آسیب کلیوی(نفروپاتی): کلیه ها شامل میلیون ها خوشه های رگهای خونی کوچک هستند که مواد زائد را از خون فرزندتان ف*یل*تر می کنند.دیابت ممکن است به این سیستم ف*یل*تر پیچیده آسیب برساند. آسیب شدید می تواند منجر به خرابی کلیه یا مرحله آخر بیماری کلیوی (مرحله ای برگشت ناپذیر) گردد که درمان آن نیازمند دیالیز یا پیوند کلیه است.
- آسیب چشمی: .دیابت ممکن است به رگهای خونی شبکیه آسیب برساند(رتینوپاتی دیابتی).رتینوپاتی دیابتی حتی ممکن است باعث کوری بشود. دیابت همچنین می تواند منجر به کاتاراکت و خطر بزرگ تر یعنی کوری تدریجی شود. در دوران بزرگسالی دیابت دلیل عمده بسیاری از کوری ها است.
- آسیب پاها: آسیب عصبی در پاها یا جریان خون ناچیز به پاها خطر ابتلا به عوارض جدی مختلفی در پاها را افزایش می دهد. اگر بیماری درمان نشود زخم ها و تاول های ایجاد شده می توانند باعث ایجاد عفونت های جدی شوند
- عوارض پوستی:دیابت ممکن است باعث شود که کودک نسبت به مشکلات پوستی مستعد تر گردد، که این موارد شامل عفونت های باکتریایی،عفونت های قارچی و خارش است.
- پوکی استخوان:دیابت ممکن است منجر به کاهش چگالی مواد معدنی استخوان به کمتر از حد نرمال گردد، به طوری که خطر ابتلا به پوکی استخوان در کودک کم سن را مشابه یک فرد بزرگسال افزایش می دهد.
آمادگی برای ویزیت پزشک
احتمالا دکتر خانوادگی یا پزشک متخصص اطفال تشخیص اولیه دیابت را خواهند داد و ممکن است که کودک تان را مستقیما به بیمارستان ارجاع دهند . کارکنان بیمارستان سطح قند خون کودک را به حد نرمال می رسانند. در آنجا شما و کودکتان نکاتی را در ارتباط بادریافت انسولین،شمارش کربوهیدرات و … را یاد خواهید گرفت. اگر شرایط فرزندتان مساعد باشد ، ممکن است آموزش دیابت در شرایط غیر بستری هم انجام شود.
پس از اینکه کودکتان از بیمارستان مرخص شود احتمالا تحت کنترل پزشکی متخصصی که در بی نظمی های متابولیکی در کودکان تخصص و تبحر دارد قرار خواهد گرفت(متخصص امراض غدد داخلی کودکان). همچنین از دیگر افراد دخیل در امر مراقبت و کنترل دیابت فرزندتان عبارتند از: متخصص تغذیه،آموزش دهنده مخصوص دیابت، و دکتری که در مراقبت چشم تخصص دارد(متخصص چشم) …
بخاطر اینکه جلسه ویزیت با پزشک ممکن است خلاصه و کوتاه مدت باشد و آنجا که مسائل زیادی برای صحبت وجود دارند پس فکر خوبی است که برای هر قرار ملاقاتی که با گروه مراقبت از سلامت کودکتان دارید، از قبل آماده باشید . در اینجا بعضی اطلاعات برای کسب آمادگی برای قرار ملاقات و آنچه که باید از پزشک انتظار داشته باشید به شرح زیر ارائه می گردند: