حقوق بررسی فقهی و حقوقی تجدید نظرخواهی و نقض آرای قضایی

[MAHDIS]

نوشتاری كه پیش روی دارید, در دو بخش سامان یافته است.در بخش نخست از سه گزاره سخن خواهیم گفت:


۱) قاضی پس از دادن رأی به گمان می افتد, نه در درستی رأی یقین دارد و نه در نادرستی آن.


در این جا سخن در این است كه آیا باید رأی را در خور اجرا بداند و یا این كه رأی خود را باطل اعلام بدارد و بر اساس رأی جدید رأی بدهد.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

۲) قاضی رأی دهنده و یا قاضی دیگر, پی به اشتباه آشكار و روشن رأی می برد.


بحث مهم در این گزاره در تفسیر فقهی بند ۱ و۲ ماده ۱۸ قانون تشكیل دادگاههای عمومی و انقلاب, انجام می گیرد; یعنی درباره (اشتباه بیّن) . بناست كه به دست آوریم معیار كشف اشتباه از نظر فقهی چیست؟

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

۳) حكم قاضی نقض می شود به دلیل ناشایستگی او.


در این گزاره, سخن از معانی گوناگون ناشایستگی قاضی رأی دهنده است.


در بخش دوم, از دو گزاره سخن به میان خواهیم آورد:


۱) آیا بدون تجدیدنظر خواهی محكوم علیه, قاضی می تواند در حكم قاضی قبلی تجدیدنظر كند؟ در صورتی كه حكم به حبس محكوم علیه بود, چطور؟


۲) حق تجدید نظر خواهی محكوم علیه و زوایای گوناگون آن. شك قاضی در رأی خود

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

در این باره, دو دیدگاه در فقه وجود دارد:


الف) نقض حكم:


شماری از فقیهان بر این نظرند كه قاضی باید رأی خود را نقض كند و بر این سخن, دلیلهایی اقامه كرده اند, از جمله:


۱) همان گونه كه حكم باید با علم و یقین قاضی انجام بگیرد, در ادامه هم باید علم و یقین قاضی همراه و در آمیخته باشد.۱

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

۲) رأی كه از روی شك و گمان داده شود, قاعده (الحدود تدرء بالشبهات) آن را در بر می گیرد; زیرا بین حدود و دیگر موردها جدایی وجود ندارد و كسی هم به این جدایی نظر نداده است. پس حدود و دیگر موردها را این قاعده پوشش می دهد.


۳) در روایت شریف وارد شده كه سه گروه از قاضیان, اهل دوزخند كه یك گروه از آنان كسانی هستند كه: (قضی بالحق وهو لایعلم انّه حق فهو فی النّار.)


آن كه به حق حكم كند و نداند رأی كه داده حق است.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

ب) بقای حكم:


گروه دیگر از فقیهان, نظر داده اند در گاهِ شك قاضی در حكم, حكم نقض نمی شود و باقی می ماند. دلیلی كه این گروه برای دیدگاه خود اقامه كرده (اصالهٔ الصحهٔ) است.


بدین معنی كه قاضی پس از انشاء حكم در درستی رأی خود به گمان می افتد, در این جا, (اصالهٔ الصحّه) را جاری می كند و در نتیجه, پس از شك به رأی پیشین خود عمل می كند, تا هنگامی كه یقین به نادرستی رأی خود پیدا كند. و چنین است در صورتی كه قاضی دیگری, در حكم قاضی به شك افتد. در این فرض, شماری از فقیهان, از جمله امام خمینی(ره) بر این باورند: در گاهِ شك در حكم قاضی دیگر, نمی توان حكم او را نقض كرد, مگر پس از علم به اشتباه.۳

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

می توان این دیدگاه را به محقق حلّی نسبت داد; زیرا وی, نقض حكم را بسته به یقین به اشتباه قاضی دانسته كه روشن است شك در حكم را شامل نمی شود.۴


● نقد


شماری از فقیهان۵, این استدلال را ردّ كرده و نپذیرفته اند; زیرا به عقیده اینان:


نخست این كه: اصالت صحت در باره فعل غیر جاری می گردد ونه درباره فعل خود, در این جا بنابر یكی از انگاره ها این است كه قاضی در مورد فعل خود دچار تردید شده است.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

دو دیگر: بر فرض كه اصالت صحت, در مورد فعل خود هم جاری گردد, در اساس این مورد از موردهای اصالت صحت نیست; زیرا اصالت صحت, مانند اصل فراغ در موردهایی جاری می شود كه صورت عمل و چگونگی رویدادی كه اصل در مورد آن جاری می شود در خاطر شخص سپرده نباشد. یعنی این اصل, با توجه به این كه اصل عقلایی است, نه تعبدی, در جاهایی كه انسان در مورد عمل پیشین خود در زمان پدید آمدن شك اگر انسان نتواند تمام جزئیات آن عمل و حادثه را به یاد آورد, در این صورت,اصل صحت جاری می شود; زیرا عقلا بر این باورند كه انسان در زمان انجام عمل, دارای حضور ذهن بیش تری نسبت به پس از انجام عمل است. از این روی, جریان اصل نزد عقلا, امری است پسندیده.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

حال اگر همه نكته های جزئی را پس از عمل, به طور كامل, به یاد دارد, دیگر موردی برای اصل صحت نیست, چه شك در حكم باشد, یا در موضوع.


● نظریه قانونی


در قانون, به روشنی مسأله یاد شده بیان نشده است. یعنی در گاه شك در حكم قاضی, چه باید كرد, قانون اشاره ای ندارد; ولی همان گونه كه پیش از این بیان شد, با توجه به این كه در ماده ۱۸ آمده: (پی به اشتباه رأی صادره ببرد) و در ماده ۳۱ آمده: (مخالف بیّن با شرع, یا قانون تشخیص دهد) می توان از مفهوم این دو ماده چنین نتیجه گرفت كه در صورت شك در حكم صادر شده از سوی خود, یا قاضی دیگر, نمی توان آن را نقض كرد; زیرا در ماده های یاد شده, نقض, بستگی دارد به یقین به اشتباه.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

افزون بر این, در شك در حكم قاضی دیگر, اجرای اصالت صحت, هیچ منعی ندارد; زیرا محل اجرای اصل صحت فعل دیگری است.


از آن جا كه ماده ۱۸ از فقه, بویژه از تحریرالوسیله حضرت امام, گرفته شده, در تفسیر آن و ماده های پیوسته آن, مانند ماده ۱۹ و ۳۱ , باید به فقه مراجعه كرد و بر اساس دیدگاه فقهی, از آن جمله دیدگاه فقهی امام, برای نقض آرای قضایی, چه شك در شایستگی قضایی قاضی باشد (در مَثَل, شك در عدالت) , یا شك در اصل صحت حكم, باید یقین به مسأله پیدا كرد.۶

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان