حقوق جستاری دربارۀ تأخیر در اجرای حد

[MAHDIS]

گاه گفته می شود که راز عدم جواز کفالت در حد، آن بوده که فایدۀ کفالت این است که در صورت استنکاف مکفول له بتوان حق را از کفیل استیفا کرد و این در بـاب حـدود ممکن نیست؛ زیرا نم یتوان کسٌی را در برابر گناه دیگری مسئول شناخت. بلی ایـن امـر در اموال شدنی است؛ از همینروی کفالت در دعوای قتل راه پیدا نم یکند؛ اما کفالت در دعوایی با موضـوع دیـه صـحیح اسـت (نـک : السرخـسی، بـی تـا، ج 102 :20؛ موسـوی گلپایگانی، 1412، ج 2: 78ـ97) بر این مبنا تفاوتی میان حد و تعزیر نیست؛ زیـرا ایـن ملاک در حد و تعزیر یکسان است (موسوی گلپایگانی، 1412، ج 2: 78ـ79).

بر پایۀ این تفسیر، احادیث نهی از کفالت به لغویت کفالت در امور جزایی اشاره دار د. در این صورت، احادیث مذکور به لغویت کفالت ارشاد میکند، یا حداکثر بر عـدم صـحت کفالت در دعوای جزایی دلالت دارد و در هر حال از بیان حکم تأخیر سـاکت اسـ ت در. هر حال با توجه به تفسیرهای گوناگون دربارۀ چرایی ممنوعیت کفالت در حد یا مطلـق مجاز اتها، نمی توان این روایات را مستند حکم به حرمت تأخیر در اجرای حد یا مطلـقمجازات قرار داد؛ این استدلال بر یک تنقیح منـاط مـشکوک و محتمـل مبتنـی اسـت؛چیزی که نمی توان آن را دلیل استنباط حکم شرعی قرار داد.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

3. فلسفۀ عدم جواز تأخیر در اجرای حد

تلاش برای شناخت رمز و راز ممنوعیت تأخیر، ابعاد و دامنۀ این حکـم را روشـن مـیکنـ د. پاسخ به پرس شهایی مانند اینکه آیا عدم جواز تأخیر به حد اختصاص دارد، یا تعزیـر را هـم در بر میگیرد؛ نیز اینکه آیا این حکم در مجازات جرایم حقﷲ و حقالناس یکـسان اسـت، در گرو پیبردن به علت این حکم است. پرداختن به این مباحث از آنروی ضروری است که نفی وجوب و لزوم فوریت اجرای حد بهمعنای آن نیـست کـه هـر گونـه تـأخیری موجـه و پذیرفتنی است؛ بلکه تأخیر در اجرای کیفر در هر حال محدودیت هایی دارد.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

. 1. تأخیر و تزلزل اصل قطعیت کیفر

با تکیه بر ارتکازات عرفی و انتظارهایی کـه از اجـرای کیفـر مـیرود، نهـی از تـأخیر در اجرای حد بیشتر در حال و هوای محافظت بر اصل قطعیت کیفر فهم شدنی است. تـأثیر قطعیت کیفر بر بازدارندگی و کارآمدی آن حتی از شدت و سختی مجـازات هـم بیـشتر خواهد بود. تأخیر و امهال در مجازات شـاید اصـل قطعیـت کیفـر را مخـدوش کنـ د از. این روی مجازات باید در فاصلۀ مناسبی پس از وقوع جـرم اجـرا شـو د. از دیربـاز برخـی فقیهان به اینگونه استدلا لها اشاره داشتهاند. از نظر اب نعبدالسلام، فقیـه مـالکی تمـام مجاز اتها بهگون های تشریع شدهاند که فوری باید اجرا شون د.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

. اگر در اجـرای آنهـا تـأخیر شود، جرایم مجدداً تکرار خواهند شد (اب نعبدالسلام، بی تا، ج 364 :1).1 اگر مبنای عدم جواز تأخیر اینگونه استدلا لها باشد، لزوم تسریع در اجرای مجازات به حدود اصطلاحی اختصاص نخواهد داشت.

گاه البته بهجای این معنای متعارف، تفسیر و تعبیرهای سـخ تگیرانـ های از روایـات نهی از تأخیر در حد شده داده می شود. مثلاً دربارۀ کسی که به تازیانـه و رجـم محکـوم شده این پرسش مطرح شده است که هرگاه ب*دن محکوم بر اثـر تحمـل تازیانـه مجـروح



1. وکذلک العقوبات کلها شرعت علی الفور تحصیلاً لمصالح الردع والزجر؛ فإنها لـو أخّـرت لـم نـأمن مـن ملابسه جرائمها.

شود، آیا کیفر رجم را باید در همان حال اجرا کرد، یا بایـد بـه انتظـار بهبـودی او نشـست؟برخی فقیهان نگران بو دهاند که تأخیر رجم تا بهبودی محکوم، مصداق تأخیر در اجرای حـدباشد! (نک: نجفی، 1405،ج 14: 643) همچنین برای تسریع در لزوم اجرای حد بر بیمـار ومستحاضه به حرمت تعطیل حد استناد شده است (نک: الخوانساری، 1405، ج 7: 04)

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

این گونه برداشت های سخت گیرانه و در ظاهر دقیق، به نوعی خلاف دقـت و مغـایر بـا نکته ای است که این روایات در صدد تأکید بر آن بوده اند. روایات نهی از تأخیر حد بر آن نبوده اند تا رعایت ملاحظات انسانی در اجرای کیفر به ویژه بر کسانی مانند بیمار را نفـی کنند. تأخیر در اجرای حد را باید در حال و هوای فلسفۀ نهی از تأخیر که همان تعطیل و تضییع اجرای کیفر است، فهم کرد، نه چنین بر داشتهای سخت گیرانه ای. هـر تـأخیر مصلحت آمیزی لزوماً مصداق تضییع حد و سستی و اهمال در اجـرای آن نیـ ست. اتفاقـاً می توان تصور کرد که شتاب در اج رای کیفر سبب شود تا فلسفۀ مـورد انتظـار از کیفـر برآورده نشود . شیخ مفید تصریح کرده اسـت کـه بـر میگـسار و هـر کـس دیگـری کـه ش*ر*اب های ممنوع را نوشیده باشد، حد اجرا نم یشود؛ تا اینکـه بـه هـوش آیـد (المفیـد، 0341: 108) دور نیست که فلسفۀ این تأخیر آن باشد که مجازات کـردن فـرد مـست، فاقد وصف بازدارندگی خاص است. شاید فرد م*ست رنج ناشی از کیفر را درک نکنـد؛ یـا اگر درد جسمی را درک کند، نم یتواند درک کند که برای کار ناروایی تنبیه میشود در. این حالت، عجله در مجازات کردن او نوعی تضییع حد است؛ چه سبب میشود تا کیفر، فاقد وصف بازدارندگی خاص باشد.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

3. 2. تأخیر در حد و جنبه های انسانی در اعمال کیفر

می دانیم که گون ههایی از تأخیر در اجرای حد، شاید مایۀ ضرر و زیان روحـی، جـسمی و حتی مالی محکوم شود؛ به ویژه آنگاه که در فاصلۀ میان حکم بـه محکومیـت و اجـرای حد، تضییقات و محدودیت هایی هم علیه محکوم اعمـال شـو د. از دیربـاز در مـواردی از تأخیر قصاص این نگرانی وجود داشته است که چنین تأخیری، موجـب ضـرر محکـوم و خود کیفر بیدلیلی است (النجفی، 1405، ج ).24: 303 آیـا در نهـی تـأخیر در اجـرای حد، رعایت جهات انسانی هم مورد نظر بوده است؟

در نصوص مربوط به تأخیر حد به این جنبه اشاره ای نشده است. در متون فقهی هم آنقدر که نصوص مربوط در حال و هوای توجه بـه اصـل قطعیـت کیفـر و پیـشگیری از سقوط آن فهم شدهاند، به این مطلب پرداخته نشده است. بر عکـس چنانکـه دیـدیم در تعلیل روایات نهی از کفالت، از دیرباز به این بُعد توجه شده و نصوص نهی از کفالت گـاهبه آسان گیری بر متهم یا محکوم و پیشگیری از افزودن بار و مسئولیتی اضافی بـر دوشآنان تفسیر و تعبیر شده است (السرخسی، بی تا، ج 104 :20).

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

با این حال نمی توان گفت: این جنبه بهکلی در نظر نبوده است. اجـرای سـریع کیفـر و پرهیز از تطویل بیجا و به انتظار نگهداشتن بی مورد او در مواردی برای محکوم بـه لحـاظ جسمی، روحی و حتی اجتماعی و مالی سودمند است . از همین روی در مقام حکم به جواز تأخیر اجرای کیفر با استناد به مصالح اجتماعی نم یتوان این جنبه را نادیده انگا شت. برای نمونه، جواز نگهداری محکوم برای مدت طولانی و با تکیـه بـر مـصلحتی اجتمـاعی ماننـد روشن شدن ابعاد جرم ارتکابی و نقش شرکای احتمالی به ویژه آن گاه کـه او خـود بـا ایـن تأخیر موافق نباشد، تابع مح دودیتهایی خواهد بو د. تأخیر نامتعارف در اجرای حد گاه بـه حیثیت اجتماعی بزهکار هم آسیب می رساند، یا مایۀ زیان و ضرر مالی او م یشود.

با این حال نمی توان تأخیر در اجر را پیوسته بـه ضـرر محکـوم دانـ ست. در بـسیاری موارد شاید تأخیر متضمن نفعی برای محکوم باشد.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

در مثـال پـی شگفتـه یعنـی تـأخیر اجرای حد بر شرابخوار م*ست، تأخیر، مناسب با حال محکوم هم هست. چه بسا ب*دن فرد م*ست نمی تواند در برابر ضایعات و خسارت های ناگهانی و فراتر از متعارف تازیانه واکنش نشان دهد و در نتیجه محکوم دچار ضایعهای شـود کـه فراتـر از آثـار طبیعـی مجـازات قانونی است . بی گمان شارع مقدس به این ضرر و زیان راضی نیست. بـه هـر روی تـأخیر به خودی خود نه پیوسته به سود محکوم و با حال او مناسب است و نه دائماً بـه زیـان او. دستکم گاه تسریع در اجرای کیفر با حال و وضعیت محکوم و لحاظ جنبههـای انـسانی مناسب تر خواهد بود . اما با اینحال نمی توان فلسفۀ فوریت اجرای مجاز اتهـا را بـر ایـن مبنا پیریزی کر د. بعید است که روایات نهی از تأخیر حد به این جنبه نظـر داش ـته انـد؛ هرچند لزوم رعایت این جنبه ها مبانی و دلایل خاص حود را دارد.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

4. دامنۀ حکم عدم جواز تأخیر در اجرای حد

4. 1. از ممنوعیت تأخیر در اجرای حد تا ممنوعیت تأخیر نابجا در مطلق مجازات ها ظاهر عبارت بسیاری از فقیهان همچون ظاهر روایات موجود در این زمینه از اختـصاص حکم به حدود اصطلاحی حکایت دارد . اما ادله و مبـانی، ایـن رأی را تأییـد نم ـیکننـد؛ نخست از چشمانداز تفسیر لفظی و جدای از هرگونه بحث تحلیلـی، روشـن نیـست کـه مقصود از »حد« در این روایات خصوص حدود اصطلاحی باشد. هر کس با متـون جزایـی اندک آشنایی داشته باشد نیک میداند که استعمال واژۀ حد در مطلـق مجـاز اتهـا فـراواناست. پس نص خاصی وجود ندارد که متضمن فرمان ویژ های دربارۀ تأخیر اجـرای مجـازاتباشد. آری اگر روایت سکونی را معتبر و مضمون آن را قانون عام بدانیم و آن را کاملاً لفظـیو ادبی تفسیر و تعبیر کنیم، نباید در اجرای حد تأخیر کرد. در این صورت، گویی اجرای حد، واجب زمان مندی مانند نماز است که پس از اثبات قضایی باید بی درنگ اجرا شود.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

خوانش و تفسیر روایات باب مجاز اتها که اصولاً حوز های عرفـی و عقَلانـی اسـت بـا نگاهی عبادی و توقیفی رهزن است . برابر یک داوری عرفی و عقلی، اجرای کی فـر ماننـد نمازهای واجب نیست که وقت داشته باشد. روایاتی کـه تـأخیر در اجـرای حـد را نفـی می کنند، ناظر به اصل عقلاییِ قطعیت مجاز اتها هستند . لزوم مراعات این اصل به آنچه اختصاص ندارد که در اصطلاح »حدود« نامیده می شود.

از چشمانداز تحلیلی نیز فلسفۀ نهی از تأخیر هر چ ه باشد، حکم را به خصوص حدود اصطلاحی نمی توان محدود کرد؛ یک نظام عدالت کیفری تنهـا بـا قطعیـت چنـد کیفـر حدی، بسامان و کارآمد نم یشود. درست است که جرایم حدی بـه ارز شهـای بنیـادین نظر دارند؛ اما جرایم تعزیری لزوماً کماهمیت نیستند؛ میتـوان تـصور کـرد کـه جرمـی تعزیری م انند آدمربایی و شکنجه از جرمی که حد قلمداد میشـود، شـدیدتر باشـ د. بـه همین ترتیب، عمدۀ جرایم را جرایم تعزیری تشکیل میدهند. معقول نیست کـه شـارع مقدس و حکیم، اصل قطعیت اجرای کیفر را تنها در قالب تأکید بر اجرای سـریع شـمار اندکی از کیفرها پیگیری کند.

انجمن رمان نویسی | تک رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان با هدف تشویق نویسندگان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان