زمین شناسی زمین آرام شده

[MAHDIS]

در اينجا قسمتي از مطالب ترجمه شده از سايت سازمان زمين شناسي آمريكا در مورد جدايی قاره ها آورده شود :

اغلب زمين لرزه ها در طول مناطقي كه پوسته زمين دستخوش تغيير شكل مي شوند ، روي ميدهند .اين تغيير شكل نتيجه نيروهاي پليت تكتونيك و نيروهاي جاذبه مي باشد . تغيير شكلي كه در حالت كلي در نتيجه يك زلزله رخ مي دهد در مناطقي كه شكستگي سنگها باعث ايجاد گسل مي شود ايجاد مي گردد . قبل از اينكه بتوانيم مفهوم زلزله را متوجه شويم ، بايد در ابتدا مفاهيمي در مورد تغيير شكل سنگها و گسل ها بيان كنيم .

سنگهاي كره زمين بطور مداوم تحت تاثير خميدگي ، پيچش و گسيختگي قرار دارند . زماني كه سنگها تحت تاثير خميدگي ، پيچش و گسيختگي قرار مي گيرند اين حالات را تغيير شكل يا استرين ( تغييرات شكل يا اندازه ) مي گويند . نيروهايي كه سبب تغيير شكل ميگردند به استرس ها ( تنش ها ) نسبت داده مي شوند . بمنظور فهم بهتري در مورد تغيير شكل سنگها ابتدا بايد استرس و استرين را شرح دهيم .



(( استرس و استرين ( تنش و واتنش ) ))

استرس نيرويي است كه بر روي يك منطقه اعمال مي شود . يكي از انواع استرس كه هميشه مورد استفاده قرار مي گيرد ، فشار ناميده مي شود . استرس را وقتي يكنواخت گوييم كه نيروها از تمام جهات بصورت مساوي عمل مي كنند . در روي زمين فشار بخاطر وزن سنگهايي كه در بالا قرار گرفته اند يك استرس يكنواخت مي باشد كه از آن بعنوان استرس محدود شده ياد مي شود . اگر استرس در تمام جهات يكسان نباشد در اين صورت به آن استرس محدود شده ( Confining stress )مي گويند . استرس محدود شده به سه صورت زير وجود دارد .



1- استرس كششي : كه سبب كشيدگي سنگ مي شود .

2- استرس فشارشي : كه سبب فشرده شدن سنگ مي شود .

3- استرس برشي : كه سبب لغزش و جابجايي مي شود .



هنگامي كه يك سنگ تحت تاثير افزايش استرس قرار مي گيرد شكل ، اندازه و حجم آن تغيير مي يابد . چنين تغييراتي كه شامل تغيير شكل ، اندازه و حجم ميباشد را استرين يا واتنش مي نامند . هنگامي كه استرسي به سنگ وارد مي شود سنگ سه مرحله متوالي از تغيير شكل را پشت سرمي گذارد .


1-تغيير شكل الاستيك : در اين حالت استرين برگشت پذير است .

2-تغيير شكل پلاستيك : در اين حالت استرين برگشت ناپذير است .

3 -گسيختگي : در اين محدوده استرين برگشت ناپذير است و جسم در اين محدوده مي شكند .



اجسام را مي توان بسته به اينكه چه رفتاري تحت تاثير استرس دارند ، به دو دسته تقسيم كرد :

1- اجسام الاستيك (شكننده) : محدوده كوچك تا بزرگي را در رفتار الاستيكي به خود اختصاص داده اند .اما داراي محدوده كوچكي قبل از محدوده گسيختگي ( در رفتار پلاستيكي ) مي باشند .

2- اجسام پلاستيك ( انعطاف پذير ) : محدوده كوچكي از رفتار الاستيكي را بخود اختصاص داده اند ولي قبل از گسيختگي داراي محدوده پلاستيكي بزرگي مي باشند .

انجمن رمان نویسی تک رمان | تایپ رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان خدمات چاپ رمان و دلنوشته یا شعر را ارائه داده و امکان فروش رایگان نوشته های کاربران را هم فراهم کرده است.به عنوان محلی برای تایپ رمان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

(( گسيختگي سنگهاي شكننده ))

گسل ها : گسل زماني رخ مي دهد كه سنگهاي شكننده ، گيسختگي پيدا كنند و در امتداد گسيختگي نيز جابجايي داشته باشيم . هنگاميكه جابجايي كم باشد اين تغيير مكان به سادگي قابل اندازه گيري مي باشد ولي گاهي اوقات اين جابجايي بسيار زياد بوده و به سختي قابل اندازه گيري مي باشد .



(( انواع گسل )) :

گسلها را مي توان بر اساس جهت جابجايي به چندين نوع تقسيم كرد . در گسلهاي سطحي مفهوم امتداد و شيب را مي توان بيان كرد و همچنين امتداد وشيب را اندازه گيري نمود . يك تقسيم بندي گسل ، گسلها را به دو دسته شيب لغز و امتداد لغز تقسيم مي كند : در گسلهاي شيب لغز ميزان جابجايي در طول شيب گسل اندازه گيري مي شود اما در گسل هاي امتداد لغز جابجايي افقي و به موازات امتداد گسل است .



● گسلهاي شيب لغز : گسلهاي شيب لغز گسلهايي هستند كه جابجايي يا لغزش در آنها در جهت شيب رخ مي دهد . توجه داشته باشيد كه در نگاهي به جابجايي يك گسل نمي توان متوجه شد كه در حقيقت كدام سمت گسل يا اينكه هر دو سمت گسل حركت كرده است و تنها چيزي كه مي توان تشخيص داد جهت حركت است . براي سطوح گسل شيب دار ، بلوك بالايي گسل را فراديواره و بلوك پاييني گسل را فروديواره تعريف مي كنيم . ( مترجم : انواع گسلهاي شيب لغز بصورت زير بيان مي شوند : )


● گسلهاي نرمال : اين نوع گسل ها در نتيجه استرس كششي افقي در سنگهاي شكننده ايجاد مي گردند و در اين نوع گسل ها بلوك فرا ديواره نسبت به بلوك فروديواره به سمت پايين حركت كرده است .



در تصوير زير گسل امتداد لغز را مشاهده مي نمائيد :

انجمن رمان نویسی تک رمان | تایپ رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان خدمات چاپ رمان و دلنوشته یا شعر را ارائه داده و امکان فروش رایگان نوشته های کاربران را هم فراهم کرده است.به عنوان محلی برای تایپ رمان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

○ گسل هاي معكوس : گسل هايي مي باشند كه در نتيجه استرس هاي فشارشي افقي در سنگهاي شكننده فراديواره نسبت به فروديواره بسمت بالا حركت كرده است .



گسل تراستي : يكي از انواع بخصوص گسل معكوس مي باشد كه شيب اين گسل كمتر از 15 درجه است . گسلهاي تراستي مي توانند جابجايي قابل توجهي داشته باشند و اين جابجايي مي تواند به ميزان هزاران كيلومتر اندازه گيري شود . اين نوع گسل درچينه هاي قديمي كه بر روي چينه هاي جديد قرار گرفته اند رخ مي دهد .


● گسل هاي امتداد لغز : گسل هايي مي باشند كه حركت گسل در طول جهتي افقي انجام مي گيرد . چنين گسلهايي نتيجه عمل استرس هاي برشي در پوسته مي باشند .گسل هاي امتداد لغز ، به دو نوع مختلف تقسيم مي شوند كه اساس اين تقسيم بندي جهت جابجايي است . براي شخص مشاهده كننده كه بر روي يكي از سطوح گسل ايستاده است اگر بلوگ روبرو بسمت چپ حركت كند مي گوييم گسل چپگرد امتداد لغز مي باشد و اگر بلوك بسمت راست حركت كند مي گوييم گسل راستگرد امتداد لغزمي باشد . گسل معروف سان آندرياس در كاليفرنيا مثالي از يك گسل راستگرد انتداد لغز مي باشد . جابجايي كه روي گسل سان آندرياس اندازه گيري شده بيش از 600 كيلومتر مي باشد .

گسلهاي تغيير شكل يافته : كه گروه مهمي از گسل هاي امتداد لغز مي باشند . اين گسل ها در طول مرزهاي صفحاتي ايجاد مي گردند كه دو صفحه نسبت به هم بطور افقي لغزش پيدا كرده اند . اغلب انواع رايج گسلهاي تغيير شكل يافته ، جايي كه برآمدگي هاي اقيانوسي خميدگي پيدا مي كنند ايجاد مي گردند . توجه داشته باشيد كه گسل تغيير شگل يافته تنها بين دو قسمت برآمدگي ( پشته اقيانوسي ) ايجاد مي گردد . در خارج از منطقه ذكر شده هيچگونه حركتي انجام نمي شود . اين نواحي را مناطق گسيختگي گويند . گسل سان آندرياس در كاليفرنيا علاوه بر اينكه گسلي امتداد لغز مي باشد ، گسل تغيير شكل يافته اي نيز مي باشد .

انجمن رمان نویسی تک رمان | تایپ رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان خدمات چاپ رمان و دلنوشته یا شعر را ارائه داده و امکان فروش رایگان نوشته های کاربران را هم فراهم کرده است.به عنوان محلی برای تایپ رمان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

و اما نكته اصلي اين است كه زلزله چگونه ايجاد مي گردد

(( زمين لرزه ها ))​

زمين لرزه ها زماني كه انرژي ذخيره شده در سنگهاي داراي استرين الاستيك ، ناگهان آزاد مي شود رخ مي دهند . اين انرژي آزاد شده ، سبب مي شود كه سطح زمين نزديك به منبع زلزله تكانهاي زيادي خورده و انرژي الاستيكي ناشي از امواج به سطح زمين برسند، اينگونه امواجي را كه از داخل زمين عبور كرده و به سطح مي رسند را امواج لرزه اي مي نامند . زلزله ها ممكن است در اثر صداي انفجار ناشي از بمب ، فوران هاي آتشفشاني و لغزش ناگهاني گسل ها ايجاد گردند . زمين لرزه ها قطعاٌ يكي از خطرات زمين شناسي براي كساني كه در مناطق مستعد زلزله زندگي مي كنند ، مي باشند . امواج لرزه اي كه توسط زمين لرزه ها ايجاد مي گردند ، براي مطالعه داخل زمين بسيار مناسب مي باشند .​

​

(( منشاْ زمين لرزه ها ))​

اغلب زمين لرزه هاي طبيعي در اثر لغزش ناگهاني در طول منطقه اي گسلي ايجاد مي گردند . تئوري الاستيك بيان مي كند كه در اثر حركت و لغزش گسل انرژي آزاد گرديده و زمين لرزه اتفاق مي افتد . اين تئوري در اثر اندازه گيري هايي كه درچندين نقطه از گسل انجام شده بود بيان گرديد . قبل از وقوع يك زمين لرزه اين نكته مد نظر قرار گرفت كه سنگهاي مجاور يك گسل در حال خميده شدن مي باشند . اين خمش ها پس از وقوع زمين لرزه ايجاد گرديدند و تصور مي شود انرژي ذخيره شده در سنگهاي خمش يافته ناگهان آزاد گرديده و باعث ايجاد زمين لرزه مي گردد .​

(( لرزه شناسي ، مطالعه زمين لرزه ها )) :

هنگامي كه يك زمين لرزه اتفاق مي افتد ، انرژي الاستيك آزاد شده ارتعاشاتي را ايجاد مي كند كه از سرتاسر زمين عبور مي كنند . اين ارتعاشات امواج لرزه اي نام دارند . لرزه شناسي به مطالعه عمل امواج لرزه اي در زمين مي پردازد .​

● Seismograms : منحني هايي مي باشند كه توسط دستگاه لرزه نگار ثبت ميگردند . امواج لرزه اي بصورت ارتعاشاتي سرتاسر زمين را طي مي كنند . سيسمومتر Seismometer وسيله اي است كه براي ثبت اين ارتعاشات استفاده مي شود و در واقع سيسموگرام اين ارتعاشات را بر روي گراف رسم مي كند . سيسمومتر بايد با ارتعاشات حركت كند تا بتواند اين ارتعاشات را رسم نمايد .​

اين وسيله توسط ابزاري مجزا جهت ثبت ارتعاشات (مانند يك مداد ) كامل شده است .اساس ثبت ارتعاشات لرزه اي به اين صورت است كه مداد به جسم بزرگي كه توسط يك سيم معلق نگاه داشته شده است ضميمه شده و جسم سنگين كمتر از برگه اي كه روي آن قرار دارد و به زمين متصل شده است ، حركت مي كند .​

انجمن رمان نویسی تک رمان | تایپ رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان خدمات چاپ رمان و دلنوشته یا شعر را ارائه داده و امکان فروش رایگان نوشته های کاربران را هم فراهم کرده است.به عنوان محلی برای تایپ رمان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

● مركز يا منبع زمين لرزه كانون ناميده مي شود كه محلي در داخل زمين است و اين محلي است كه امواج لرزه اي ناشي ازآزادي ناگهاني انرژي الاستيك ذخيره شده ، ايجاد مي گردند . مركز سطحي زمين لرزه ( E picenter ) نقطه اي در سطح زمين مي باشد كه دقيقاٌ در بالاي كانون زلزله قرار گرفته است . گاهي اوقات رسانه ها اين دو مفهوم را اشتباه مي كنند .​

امواج لرزه اي كه از كانون زلزله خارج مي شوند مي توانند به چندين جهت ( راه ) مختلف بروند ، بنابراين چندين نوع مختلف از امواج لرزه اي ايجاد مي گردند .​

○ امواج پيكري : اين امواج از كانون زلزله خارج شده و در تمامي جهات در سرتاسر زمين منتشر مي شوند . دو نوع موج پيكري وجود دارد : 1- امواج P و 2- امواج S​

● امواج P : اين امواج ، امواج اوليه مي باشند . اين امواج داراي سرعتي مي باشند كه بستگي به خصوصيات الاستيكي سنگي دارد كه در آن منتشر مي شوند . سرعت اين گونه امواج از طريق فورمول زير محاسبه مي شود :​

● VP سرعت موج P ، K تراكم ناپذيري ماده و µ سختي ماده و ρ چگالي ماده مي باشد .​

امواج P همانند امواج صوتي مي باشند ، اين امواج از مواد فشرده عبور نموده و گسترده مي شوند . بنابراين سرعت امواج P به فشرده يا غير فشرده بودن اجسام و سختي اجسام و همچنين به چگالي اجسام بستگي دارد . امواج P در بين ديگر امواج بالاترين سرعت را دار مي باشد و لذا قبل از ديگر امواج به سيسموگراف مي رسد .​

● امواج S : اين امواج را امواج ثانويه يا امواج برشي مي نامند .​

○ امواج سطحي : تفاوت امواج سطحي با امواج پيكري در اين است كه اين امواج در سرتاسر زمين منتشر نمي شوند ، اما در عوض در مسيرهايي نزديك به سطح زمين منتشر مي گردند . امواج سطحي رفتاري همانند امواج S دارند از اين جهت كه همانند امواج S به بالا و پايين و چپ و راست حركت مي كنند ولي از جهت سرعت ، سرعتشان نسبت به امواج S كمتر بوده و از پيكر زمين عبور نمي كنند . امواج سطحي اغلب باعث ايجاد حركات شديد زمين در طي زلزله مي شوند .​

ثبت يك زمين لرزه توسط سيسمومتر انجام مي شود و بصورت برگه اي كه نشان دهنده ارتعاشات مي باشد ارائه مي گردد . در سيسموگراف زمان بصورت مداوم ثبت مي گردد بنابراين مي توان تشخيص داد كه اولين موج P چه موقع و اولين موج S چه هنگام به دستگاه رسيده اند . ( به اين نكته دوباره توجه نماييد كه به علت اينكه سرعت امواج P نسبت به امواج S بيشتر است لذا اين امواج اولين امواجي مي باشند كه توسط دستگاه ثبت مي شوند . )​

انجمن رمان نویسی تک رمان | تایپ رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان خدمات چاپ رمان و دلنوشته یا شعر را ارائه داده و امکان فروش رایگان نوشته های کاربران را هم فراهم کرده است.به عنوان محلی برای تایپ رمان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان

[MAHDIS]

● مكان مركز سطحي زمين لرزه ها :​

بمنظور پيدا كردن مركز سطحي زلزله نياز به گراف هاي ثبت شده توسط سيسموگراف از حداقل سه ايستگاه با فاصله هاي متفاوت نسبت به مركز سطحي زلزله مي باشد . به علاوه نياز به اطلاعاتي در مورد اينكه امواج P و امواج S هر كدام چه مدت طول كشيده تا به ايستگاه (سيسموگراف) رسيده اند و توسط دستگاه ثبت شده اند ، مي باشد . چنين اطلاعاتي در طي 80 سال جمع آوري شده و از اين طريق منحني و نمودار مدت زمان انتشار امواج رسم گرديده است .​

در هر ايستگاه ورود امواج S , P ثبت مي گردند ( تفاوت زماني بين زمان ورود دو موج ) . توجه داشته باشيد كه منحني مدت زمان انتشار امواج S , P با افزايش فاصله از مركز سطحي زلزله ، افزايش مي يابد .​

بنابراين ورود امواج P , S بيانگر فاصله مركز سطحي زلزله از ايستگاه سيسموگراف ( جايي كه زلزله ثبت شده است ) مي باشد . بنابراين در هر ايستگاه مي توان دايره اي روي يك نقشه كه شعاعي متناسب با فاصله از مركز سطحي زلزله دارد ، رسم نمود . سه دايره از چنين دوايري يكديگر را در نقطه اي كه مركز سطحي زلزله مي باشد ، قطع مي كنند .​

​

● بزرگي زمين لرزه ها :​

هنگامي كه زمين لرزه اي مخرب در جهان بوقوع مي پيوندد ، مطبوعات به سرعت مي خواهند بدانند كه كجا اين زمين لرزه اتفاق افتاده است و بزرگي آن چه مقدار است ( در ايالت كاليفرنيا معمولا‍ٌ اين سوال پرسيده مي شود كه آيا اين زمين لرزه بزرگ بوده است يا خير ؟ ) . اندازه زمين لرزه با مقياسي كه بزرگي ريشتر ناميده مي شود بيان مي گردد . همانطور كه بيان شد بزرگي ريشتر مقياسي است در مورد بزرگي يك زمين لرزه كه اين مقياس اولين بار توسط لرزه شناسي به نام چارلز ريشتر بيان گرديد .بزرگي ريشتر شامل اندازه گيري دامنه بزرگترين موج ثبت شده در فاصله مشخصي از زمين لرزه مي باشد . بنابراين مي توان گفت با افزايش هر درجه بزرگي ريشتر ، دامنه موج 10 برابر مي گردد در مقابل بيان اينكه با افزايش هر درجه بزرگي ريشتر اندازه زمين لرزه 10 برابر مي شود نادرست مي باشد( درصورتي كه همين بيان نادرست امروزه در مطبوعات بيان مي شود ) .​

○ اندازه گيري بهتر يك زمين لرزه ، اندازه گيري حدود انرژي آزاد شده توسط آن زمين لرزه مي باشد . البته اين اندازه گيري از لحاظ تشخيص بسيار مشكل مي باشد .​

انجمن رمان نویسی تک رمان | تایپ رمان

انجمن رمان نویسی تک رمان خدمات چاپ رمان و دلنوشته یا شعر را ارائه داده و امکان فروش رایگان نوشته های کاربران را هم فراهم کرده است.به عنوان محلی برای تایپ رمان ایجاد شده و در راستای پیشرفت نویسنده های نوقلم و چاپ برترین رمان ها فعالیت می کند.

forums.taakroman.ir

 

انجمن رمان نویسی دانلود رمان